Jonathan Holslag
‘Het kan de rest van het Midden-Oosten geen barst schelen wat er in Gaza gebeurt’
Israël heeft het voorbije jaar zowat al zijn rivalen in hun hemd gezet en toch komt er geen reactie. Het heeft tienduizenden Palestijnen gedood en toch bieden de Arabische landen amper weerwerk. Het heeft Hezbollah vernederd en toch volgde de gevreesde vergelding met duizenden raketten vooralsnog niet. Het heeft het ene na het andere Iraanse doelwit getroffen en toch bleef het antwoord van Teheran terughoudend.
Waarom? Deels omdat het de landen in de regio eigenlijk geen barst kan schelen wat er in Gaza gebeurt. Het lijkt soms wel alsof de Europese publieke opinie vandaag meer wakker ligt van het lot van de Palestijnen dan de Arabische en islamitische ‘broeders’. Nee, de meeste landen lopen liever geen risico voor enkele miljoenen ontredderde Palestijnen of Libanezen.
Dat geldt ook voor Iran. Sinds de aanval op Hassan Nasrallah in Beiroet, waarbij ook enkele hoge Iraanse militairen omkwamen, heeft Ali Khamenei, de religieuze leider, opgeroepen tot vergelding tegen de ‘kwaadaardige vijand’. De Revolutionaire Garde wil nog maar eens de Perzische Golf sluiten. Maar er lijken geen aanwijzingen dat Iran zich op een totale oorlog voorbereidt.
‘Iran hapt naar adem, maar geeft het niet op.’
Wat meespeelt, is de kwetsbaarheid van Iran. Israël heeft bij eerdere aanvallen getoond dat de Iraanse luchtverdediging kansloos is tegen een diepe aanval. Israël heeft Iran ook al duidelijk gemaakt dat het op vele andere manieren kwetsbaar is, via cyberaanvallen of via Iraanse huurlingen.
Iran is zo lek als een zeef. Dat heeft dan weer te maken met de economische zwakte. Bijna een derde van de Iraanse bevolking leeft in armoede. Alles is vandaag te koop en voor enkele duizenden dollars zijn veel mannen bereid risico’s te nemen – ook voor de vijand.
Verder hoeft Iran niet te rekenen op partnerlanden in de zogenoemde As van het Verzet. Rusland heeft zijn handen vol met Oekraïne. China is niet van plan om zich mee te laten slepen. Iran staat er eigenlijk alleen voor en alleen kan het Israël, gesteund door de Verenigde Staten, gewoon niet de baas.
Teheran beseft dat Benjamin Netanyahu niet liever wil dan Iran te provoceren om een oorlog te beginnen, en vervolgens de Amerikaanse toorn over zich af te roepen. Dat het land nu naar adem hapt, betekent niet dat het de handdoek in de ring werpt. Iran zal zich herorganiseren, nieuwe manieren zoeken om Israël indirect te treffen en gestaag voortwerken aan nieuwe vormen van afschrikking, waaronder kernwapens.