Internationale reacties op Brexitakkoord: ‘Nieuwe stabiliteit en nieuwe zekerheid in wat soms moeilijke relatie was’

De Brexitdeal is rondgeraakt. De Europese Commissie en het Verenigd Koninkrijk kwamen tot een akkoord en dat zorgde voor veel opgeluchte en enthousiaste reacties.

Het handelsakkoord waarover Brussel en Londen het donderdag eens geworden zijn, betekent ‘een nieuwe stabiliteit en nieuwe zekerheid in wat soms een moeilijke relatie geweest is’, tussen het Koninkrijk en de Unie. Dat was de boodschap aan de Europese partners die de Britse premier Boris Johnson bracht tijdens zijn persconferentie donderdagnamiddag. ‘We zullen jullie vriend, bondgenoot en steun zijn, en – nooit vergeten – jullie voornaamste markt. Ook als we de EU verlaten blijft ons land cultureel, emotioneel, historisch, strategisch en geologisch verbonden aan de Europese Unie.’

Johnson vindt dan ook dat het akkoord dat voorligt ‘goed is voor heel Europa’. Voor het Verenigd Koninkrijk is deze deal ‘de grootste tot nu toe’, en Britse exportbedrijven zullen hierdoor ‘nog meer zaken kunnen doen met onze Europese vrienden’. De premier haalde regelmatig aan dat vaak werd gezegd dat het onmogelijk was om een goed akkoord te onderhandelen met de EU, maar dat hem dat toch gelukt is. ‘We hebben de controle terug over elke jota en detail van onze regelgeving op een complete en onbelemmerde manier’.

‘Velen hebben ons gezegd dat de uitdagingen van de pandemie dit werk onmogelijk zouden maken, en dat we de transitieperiode (dit tot eind dit jaar loopt, red.) zouden moeten verlengen’, zei Johnson tijdens de persconferentie. Verlenging was echter nooit een optie, maakt Johnson zich donderdag, een week voor het verstrijken van de deadline, sterk. ‘Ik verwierp die benadering’, omdat controle krijgen over de pandemie de voornaamste prioriteit was voor het land. Het akkoord is elk jaar goed voor zowat 660 miljard pond (735 miljard euro), en telt 500 pagina’s.

Mark Rutte: ‘Uitstekend nieuws’

De Nederlandse premier Mark Rutte is blij dat de EU en het Verenigd Koninkrijk een handelsakkoord hebben bereikt voor na de brexit. Hij prijst EU-onderhandelaar Michel Barnier en voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen ‘voor het onverzettelijke werk’. Zijn minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok spreekt dan weer van een mijlpaal.

‘Uitstekend nieuws’, laat Rutte op Twitter weten. Hij noemt het akkoord ‘van groot belang voor ons allemaal. We gaan het nu goed bestuderen’. Volgens de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Stef Blok, is het nu zaak om de teksten ‘nauwkeurig’ te bestuderen. ‘Nederland zal deze toetsen aan de Nederlandse belangen. Hierbij zal speciale aandacht uitgaan naar de afspraken over een gelijk speelveld tussen de EU en het VK, de toegang van Nederlandse vissers tot de Britse wateren en de governance van het akkoord.’ Het kabinet zal zo snel mogelijk een oordeel over het akkoord aan de Tweede Kamer sturen. Blok benadrukt dat de tijd dringt. ‘Per 1 januari 2021 gaan sowieso nieuwe regels gelden in de relatie met het VK. Dit gaan ook ondernemers en burgers merken. Het is daarom van belang dat iedereen zich hier zo goed mogelijk op voorbereidt.’ Ook de Nederlandse minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Handel) is ‘blij dat er een brexitdeal is. Dat geeft duidelijkheid over de weg vooruit tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Dit is ook belangrijk nieuws voor ondernemers.’

Emmanuel Macron: ‘Europese eenheid en vastbeslotenheid hebben gerendeerd’

Volgens de Franse president Emmanuel Macron is het handelsakkoord te danken aan ‘de Europese eenheid en vastbeslotenheid. Het akkoord met het Verenigd Koninkrijk is essentieel om onze burgers, onze vissers, onze producenten te beschermen, en we zullen ervoor zorgen dat dat het geval is.

Wat Macron betreft, gaat Europa vooruit en kan het continent nu naar de toekomst kijken, verenigd, soeverein en sterk.

Angela Merkel heeft vertrouwen in ‘goed’ akkoord

De Duitse bondskanselier Angela Merkel zegt er vertrouwen in te hebben dat het akkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie ‘een goed resultaat’ is. De brexitdeal is volgens haar ‘van historisch belang’.

‘Met dit akkoord scheppen we de basis voor een nieuw hoofdstuk in onze relaties’, aldus Merkel in een kort persbericht. ‘Het Verenigd Koninkrijk zal ook buiten de Europese Unie een belangrijke partner voor Duitsland en de Europese Unie blijven.’ De Duitse overheid zal komende maandag telefonisch over het Duitse standpunt overleggen. ‘Ik heb er alle vertrouwen in dat we hier een goed resultaat hebben.’

Schotse premier: ‘Gaan nu voor eigen toekomst als onafhankelijke Europese natie’

Meteen na de aankondiging dat de EU en het Verenigd Koninkrijk een handelsakkoord hebben gesloten, heeft de Schotse premier Nicola Sturgeon gezegd dat het tijd is ‘om onze eigen toekomst als onafhankelijke, Europese natie in kaart te brengen’.

Een meerderheid van de Schotten was in het referendum in 2016 tegen de brexit gekant. ‘Het is goed eraan te herinneren dat de brexit gebeurt tegen de wil van Schotland’, zegt Sturgeon op Twitter. ‘Er is geen deal die ooit zal goedmaken wat de brexit van ons afneemt’.

Bij een volksraadpleging in 2014 koos een nipte meerderheid van de Schotten ervoor om bij het Verenigd Koninkrijk te blijven. Na de brexit lijken steeds meer Schotten voor onafhankelijkheid te zijn. Een eventueel nieuw referendum moet worden goedgekeurd door de Britse premier Boris Johnson.

Ierse premier verwelkomt akkoord

De Ierse premier Michael Martin verwelkomt het ‘evenwichtige’ brexit-akkoord ‘na vier lange jaren onderhandelen’. De Ierse minister van Buitenlandse Zaken Simon Coveney is tevreden dat er geen harde grens komt tussen Ierland en Noord-Ierland.

Martin bedankte commissievoorzitter Ursula von der Leyen en onderhandelaar Michel Barnier. ‘Hoewel we het Verenigd Koninkrijk zullen missen in de Europese Unie, betekent het feit dat er nu een deal is, dat we kunnen focussen op hoe we een goede relatie onderhouden in de komende jaren.’

Martin noemt het akkoord een goed compromis. ‘Het akkoord betekent de minst slechte versie van de brexit.’ De premier beloofde al steun aan de Ierse vissers die volgens hem teleurgesteld zullen zijn over het compromis. Afspraken over de visserij waren lang een van de obstakels om een akkoord te bereiken.

Voor Noord-Ierland, dat bij het Verenigd Koninkrijk hoort en dus ook de EU verlaat, is een speciale regeling uitgewerkt. Een terugkeer naar een fysieke grens op het Ierse eiland wordt zo vermeden. Het vredesakkoord uit 1998 over Noord-Ierland blijft volgens Coveney beschermd.

Spaanse premier: ‘Onderhandelingen over Gibraltar gaan verder’

De onderhandelingen om het vrij verkeer van goederen en mensen tussen Gibraltar en Spanje te verzekeren, worden nog verdergezet. Dat meldt de Spaanse eerste minister Pedro Sanchez donderdag, nadat de Europese Commissie en de Britse regering een handelsakkoord hebben bereikt.

Gibraltar is een 6,8 vierkante kilometer grote rots in het zuiden van het Iberisch Schiereiland en is sinds 1713 in Britse handen.

De kleine Britse enclave is volledig afhankelijk van import om haar 34.000 inwoners te voeden. En elke dag komen er zo’n 15.000 grensarbeiders vanuit Spanje om er te werken.

Zonder akkoord tussen Madrid en Londen zou de handel in goederen tussen Gibraltar en Spanje vanaf 1 januari onderworpen zijn aan douanerechten, met alle economische gevolgen van dien.

In november opperde de regeringsleider van Gibraltar Fabian Picardo al om toe te treden tot de Schengenzone, waar het Verenigd-Koninkrijk nooit deel van heeft uitgemaakt, om een vrij verkeer met Spanje te verzekeren.