‘India wil zich niet meer dan nodig mengen in de match tussen de VS en China’

Hij geldt internationaal niet als de grootste democraat. Toch werd Narendra Modi in Amerika onthaald als een rockster.

Premier Narendra Modi van India werd vorige week in Washington op de rode loper ontvangen. Hij mocht op Capitol Hill spreken voor het verzamelde Amerikaanse parlement en werd in het Witte Huis op een staatsbanket getrakteerd. Sinds Joe Biden president is, was hij nog maar de derde politieke leider die voor zo’n diner werd geïnviteerd, na die van Frankrijk en Zuid-Korea. In 2005 werd Modi nog door de VS in de ban geslagen omdat hij in zijn thuisstaat Gujarat weinig deed om het geweld tegen moslims te stoppen. Hij kreeg pas tien jaar later weer een visum, toen hij eerste minister van heel India werd.

Dat Washington nu zo veel eieren onder Modi legt, is merkwaardig omdat Biden bij zijn aantreden zei dat hij van de strijd tussen de democratie en het aanzwellende autocratische leiderschap in de wereld het credo van zijn presidentschap wilde maken. In democratische ranglijsten, zoals die van de Global Democracy Index en Freedom House, zakt India weg en wordt het nog maar ‘gedeeltelijk vrij’ en zelfs een ‘mislukte democratie’ genoemd. Dat heeft ermee te maken dat burgerlijke en politieke vrijheden door de hindoenationalistische Bharatiya Janata-partij van Modi worden uitgehold. Oppositieleiders wordt het onmogelijk gemaakt om hun rol te spelen en er wordt nauwelijks opgetreden tegen het geweld van hindoenationalisten tegen moskeeën en kerken.

Narendra Modi ging met enkele mooie contracten op zak naar huis.

Biden noemde kroonprins Mohammed bin Salman van Saudi-Arabië ooit een ‘paria’. Dat doet hij vandaag niet meer. Veel heeft natuurlijk te maken met de nieuwe botsing met Rusland en de vuistkamp tussen de VS en China om het overwicht in Azië en de Grote Oceaan. India is daarin voor Amerika zowel militair als economisch van gewicht. Omgekeerd is dat ook het geval. India deelt met China een lange, omstreden grens en het is graag een alternatief voor Amerikaanse bedrijven die zaken willen doen in Azië en China nu riskant vinden.

Tegelijk houdt India toch ook vast aan zijn historische band met Rusland. Het kreeg dan wel een plek in de zogenaamde Quad, een informele alliantie met de VS, Japan en Australië, maar het kiest geen partij in de oorlog in Oekraïne. Het wil zich ook niet meer dan nodig in de match tussen de VS en China mengen. India staat op zijn onafhankelijkheid en het heeft zeker geen zin in een sermoen over mensenrechten. Daarover gingen de gesprekken in Washington dus alvast niet. Modi ging met enkele mooie contracten op zak naar huis en houdt verder de handen vrij.