‘Protectionisme hoort net zozeer bij de economie als vrijhandel: Europa heeft die realiteit heel lang niet willen zien’

Ik begrijp niet waarom politici nu plots zo nerveus worden. China belazert onze industrie al dertig jaar.

Leiders van grote bedrijven waarschuwen: de invoerheffingen van Donald Trump worden funest voor de Amerikaanse economie. De meeste Amerikanen zijn tegen invoerheffingen wanneer die leiden tot prijsverhogingen.

Het hoeft dan ook niet te verbazen dat de economische oorlogstaal van Trump het vertrouwen van Amerikaanse consumenten tot onder het peil van de coronaperiode duwde. 

Trump zelf laat het niet aan zijn hart komen: ‘We zullen honderden miljarden aan heffingen ophalen en we worden zo rijk dat we niet weten wat we met dat geld kunnen doen.’ Vicepresident JD Vance herhaalde dat de belasting onmisbaar is om de binnenlandse industrie herop te bouwen al is ‘dat niet altijd gemakkelijk’.

Het is bijzonder moeilijk te voorspellen hoe Trump zal reageren als economische onrust zijn populariteit begint aan te tasten, als bedrijven klappen krijgen en wetenschappers het protectionisme ontvluchten. Maar voorlopig volhardt hij.  

Ondertussen neemt de nervositeit in Europa toe. Vorige week hoorde ik in minstens drie bedrijven dat het game over is als we in een handelsoorlog met Amerika belanden. De kans bestaat inderdaad dat Europese bedrijven een kolossale prijs zullen betalen.

Ik snap alleen niet waarom politici nu plots zo nerveus worden. China bijvoorbeeld belazert onze industrie al dertig jaar lang. Het voert al decennialang een beleid dat invoer ontmoedigt en de eigen industrie steunt. 

Zeiden ze daarover niet dat dat eigenlijk goed is voor Europese consumenten? Hoe vaak heb ik dat argument niet gehoord van economen en functionarissen: als een grote economie invoer ontmoedigt en industriële productie aanmoedigt dan groeit het aanbod in Europa, dalen de verkoopprijzen en is het koopjestijd voor consumenten.  

Je kunt die redenering vandaag perfect doortrekken. Amerika sluit zijn grenzen, zo moeten onze bedrijven hun waren slijten tegen lagere prijzen en profiteert de Europese consument. Maar nu schieten economen en politici, die het Chinese economische nationalisme jarenlang minimaliseerden, wel in een kramp en is het hard ontwaken uit de naïviteit. 

Natuurlijk hebben zij nog altijd een punt: protectionisme is slecht voor de wereldeconomie. Maar protectionisme hoort net zozeer bij de economie als vrijhandel. En hoe roekeloos politici soms ook interveniëren, ze zullen dat blijven doen.

Europa heeft die realiteit heel lang niet willen zien. Het staarde naar de wereldeconomie met de mentaliteit van een boekhouder en negeerde de machtspolitiek die erachter zat. Alles is nog niet verloren, maar het zal flink wat stuurmanschap vereisen om door de komende storm te navigeren.