‘Ik snak naar vooruitgangsoptimistische stukjes zoals die van Maarten Boudry’

‘Ik zou deze maand niets liever doen dan te slaapwandelen door de feestdagen’, schrijft Peter Casteels in zijn column.

Herinnert u zich Sleepwalkers van Christopher Clark nog? Ik dacht dat het tien jaar geleden verscheen, maar blijkbaar werd het al in 2012 voor het eerst gepubliceerd. In dat boek – ondertitel: How Europe Went To War in 1914 – beschrijft Clark, een historicus, hoe de Europese landen een eeuw geleden zonder het goed door te hebben in de Eerste Wereldoorlog terechtkwamen. In het jaar van verschijnen stond Clark heel prominent in veel eindejaarslijstjes. Het was een zodanig dik boek – 752 pagina’s voor de Nederlandstalige editie – dat degenen die het helemaal uitlazen het er graag met iedereen over wilden hebben. Maar zelfs wie enkel een tweedehands samenvatting kende – zoals ikzelf – wist genoeg om te concluderen: Clark schrijft misschien over honderd jaar geleden, maar het gaat zoals steeds allemaal ook over onze tijd. Wij slaapwandelen evengoed richting de, of toch een, afgrond. Sleepwalkers was onder opiniemakers de perfecte aanleiding voor een rondje doemdenkerij tussen kerst en oudjaar.

Maar waar hádden we het in hemelsnaam toen over?

Als ik mij 2012 vandaag weer voor de geest probeer te halen, gaat het licht hoegenaamd niet uit. Dat was het jaar waarin Barack Obama triomfantelijk werd herkozen voor een tweede termijn als president. Xi Jingping was nog niet eens president in China, en Vladimir Poetin was het net weer wel, maar had de Krim nog niet aangevallen. In Vlaanderen was het Vlaams Belang een marginale partij die nog altijd stemmen verloor aan N-VA. Ja, Bart De Wever werd in dat jaar voor de eerste keer burgemeester van Antwerpen. Er waren er die zijn mars op het stadhuis langs de Nationalestraat toen een tikkeltje fascistoïde vonden, maar dat lijkt me nu wat overdreven als aanleiding voor een nieuwe wereldoorlog.

Toen, in 2012, was geluk nog heel gewoon.

‘Fascist tot op het bot’: de overwinning van Trump brengt de verrechtsing van het Westen in een stroomversnelling

In die tijd al schreef Maarten Boudry dan ook altijd zo’n stukje in de krant met wat bij elkaar gezochte statistieken die bewezen dat het nog steeds wél beter ging met het leven op aarde. Wel, ik moet u bekennen: ik snak sinds dit jaar naar zo’n vooruitgangsoptimistische opstellen. Boudry heeft het tegenwoordig nogal druk met het verdedigen van Israël, maar misschien kan hij rond de feestdagen nog eens wat dingetjes bij elkaar harken om ons te doen geloven dat het nog altijd beter en beter met onszelf gaat.

Ik zou deze maand niets liever doen dan te slaapwandelen door de feestdagen. Volgend jaar komen er nog genoeg momenten om weer wakker van te schrikken.

Knack-redacteur Peter Casteels gooit elke week een blokje hout op het vuur.