‘Hoeveel papers en leaks ook, deze regering dicht het potje wel’

SP.A-voorzitter en voormalig staatssecretaris voor Fraudebestrijding John Crombez reageert naar aanleiding van de Paradise Papers: ‘Het is precies omdat sommigen rijk genoeg zijn om hun eerlijke deel niet te betalen – gewoon, omdat het kan – dat u veel te veel betaalt.’

‘The Paradise Papers show our social order is broken, bankrupt, injust. Tweaks to the system aren’t enough. We have to get rid of it.’ De Britse schrijver en columnist Owen Jones tweette zondagavond waar het op staat na het zoveelste lek dat we vandaag breed uitgesmeerd zien dankzij onderzoekswerk van journalisten.

https://twitter.com/OwenJones84/status/927264032859541505Owen Jones🌹https://twitter.com/OwenJones84

The #ParadisePapers show our social order is broken, bankrupt, unjust. Tweaks to the system aren’t enough. We have to get rid of it.

— Owen Jones🌹 (@OwenJones84) November 5, 2017

Kleine verbeteringen of aanpassingen (tweaks zoals Owen het noemt) volstaan niet langer om dit losgeslagen systeem – waarbij de allerrijksten zich met de hulp van een legertje fiscale adviseurs en bank-wizzards verrijken op de kap van een hele samenleving – een halt toe te roepen.

Gemorrel in de marge volstaat niet. Daarentegen is een totale ommekeer nodig om die fundamentele oneerlijkheid met huid en haar uit te roeien. Of hoeveel leaks moeten journalisten nog uitspitten vooraleer de politiek – ja, ook de onze – het lef heeft om die onzichtbare muren af te breken, fiscale vluchtwegen af te sluiten of wie vals speelt te straffen?

Vergis u niet. Het is precies omdat sommigen rijk genoeg zijn om hun eerlijke deel niet te betalen – gewoon, omdat het kan – dat u veel te veel betaalt. Ook in ons land. Want ja, in al die leaks en papers was er telkens een Belgische link. Zo brachten Knack, De Tijd en Le Soir jaren geleden aan het licht dat 3.000 Belgische klanten van de Zwitserse HSBC-bank zo maar eventjes 6 miljard dollar verstopten op geheime Zwitserse rekeningen.

Daarna volgden de Panama Papers waarbij meer dan 700 Belgen betrokken waren die geld via offshore constructies parkeerden op verschillende eilanden met palmbomen.

En sinds zondag zijn er dus de Paradise Papers, waar een lijst opduikt met 500 Belgische namen. Knack-journalist Kristof Clerix verwoordde alvast zelf wat velen onder ons voelen: ‘Het is tijd om voor eens en altijd komaf te maken met de schaduwwereld van belastingparadijzen.’ En ja, dat kan.

Dit is geen verhaal van onzichtbare financiële machten die het petje van de politiek te boven gaan. We kunnen dit oplossen. Alleen moeten beleidsmakers dan ook de kl**** hebben om dat aan te pakken. Ook dat is een kwestie van fatsoen, van normen en waarden waar een hele samenleving baat bij heeft.

Na de eerste leaks en papers was de verontwaardiging ook hier bij ons groot. Een Panama-commissie werd opgericht, precies om eigen kaduke wetgeving die fiscale onrechtvaardigheid in stand houdt en zelfs aanmoedigt, kordaat aan te pakken. Tenminste, dat dachten wij.

Maar we dachten verkeerd. Zo vonden N-VA, Open VLD en CD&V dat de afkoopwet moet blijven. Vrij vertaald: grote fraudeurs die tegen de lamp lopen moeten voor die partijen hun gevangenisstraf kunnen blijven afkopen. Gewoon omdat het kan, gewoon omdat ze veel geld hebben.

Zo vonden N-VA, Open VLD en CD&V het niet nodig om vanuit ons land financiële transacties met schermvennootschappen in belastingparadijzen te verbieden.

Zo vonden N-VA, Open VLD en CD&V het niet nodig om sancties op te nemen tegen landen die zich als fiscale vrijbuiters blijven gedragen.

Tot slot vonden N-VA, Open VLD en CD&V het evenmin nodig om al die tussenpersonen in maatpak – de experten in het fiscaal valsspelen – strenger aan te pakken.

Stuk voor stuk zijn het aanbevelingen die niet in het eindrapport van de Belgische Panama-commissie opgenomen werden. De vraag is waarom? Enkel en alleen omdat ze vanuit onze hoek (SP.A, nvdr.) kwamen? Of is het omdat andere belangen meespelen, belangen waarbij de haute finance en de belangen van een politieke meerderheid te fel met elkaar verstrengeld zijn? Hoe dan ook is het resultaat vandaag hetzelfde: het stinkt (te veel) en dus werd het potje gedicht. Hoe wil je mensen dan nog doen geloven dat de politiek een tegenmacht kan bieden?

Later deze maand bespreekt het voltallige parlement het eindrapport van de Panama-commissie. Wij roepen elke Belgische politicus met fatsoen op om dat rapport niet goed te keuren en terug naar af te sturen. Niet omdat er geen goeie dingen in staan, maar omdat het ruim onvoldoende is. Omdat het beter kan en beter moet. Maar vooral omdat met dit rapport de allerrijksten morgen nog altijd in de miljarden kunnen frauderen. De tijd van tweaks is voorbij. Dit kan wel degelijk opgelost worden. Met nieuwe wetten die de huidige oneerlijke gang van zaken fundamenteel veranderen. Met eerlijke regels waar een hele samenleving wint in plaats van enkel en alleen een toplaag.

SP.A-parlementslid Peter Vanvelthoven ondertekent mee deze opinie.