‘Hoe zwaar weegt Donald Trump nog op de Amerikaanse politiek?’

Donald Trump noemde Maggie Haberman ‘een derderangs journalist’, ‘een valse liberale tik’, maar ook ‘een beetje mijn psychiater’. Deze week brengt de The New York Times-reporter een biografie uit van de gewezen president.

Of hij ooit voor een rechter zal verschijnen, is niet zeker. Alvast een deel van het Amerikaanse gerecht wil voormalig president Donald Trump graag vervolgen. Hetzij omdat hij de fiscus om de tuin heeft geleid, omdat hij zijn fanatieke aanhang op 6 januari 2021 zou hebben aangezet om het Capitool te bestormen of omdat hij bij zijn vertrek wederrechtelijk geheime documenten uit het Witte Huis meenam. Dat neemt niet weg dat hij de Republikeinse Partij nog steeds stevig in zijn greep houdt. Dat blijkt nu weer in de campagne voor de belangrijke tussentijdse parlementsverkiezingen op 8 november.

Er zijn meer boeken over Trump geschreven dan de mens vingers heeft. Toch keek Amerika uit naar de publicatie van Confidence Man: The Making of Donald Trump and the Breaking of America van The New York Times-journaliste Maggie Haberman, dat deze week verschijnt. Ze volgt Trump al van jaren voor hij het idee opvatte om een gooi te doen naar het presidentschap. Hij schold haar regelmatig verrot, noemde haar een derderangs journalistje, een valse liberale tik en wat ze schreef was uiteraard fake news. Toch kon ze hem vaak lang interviewen, zoals drie keer voor deze biografie. ‘Ik houd ervan om haar bij me te hebben’, zei hij ooit. ‘Ze is zo’n beetje mijn psychiater.’

Hoe zwaar weegt Donald Trump nog op de Amerikaanse politiek?

Er staan in dit boek geen grote onthullingen. Haberman observeerde Trump lang en zorgvuldig. Ze schreef een karakterschets die meer over hem zegt dan grote geheimen zouden kunnen. Omdat hij niet echt een goede zakenman was, hing hij maar de succesvolle businessman uit in de televisieshow The Apprentice. Hij beoordeelde daarin managers en doorgaans zette hij ze op het einde aan de deur met de kreet: ‘You’re fired!’ Amerika leerde hem zo kennen als een man van stavast, wat hij helemaal niet is. Maar zijn naam werd een merk en het programma leerde Trump de media te bespelen. Vooral de New Yorkse tabloids en televisieshows aten uit zijn hand en hoe hij later met sociale media zou omspringen, is algemeen bekend.

Haberman beschrijft hoe Trump zijn grote ideeën altijd handig van zijn aanhang oppikt en de mensen gewoon naar de mond praat. Maar zijn grote kracht is, volgens de biografe, dat hij erin slaagde om het gerecht altijd een stap voor te zijn. Hij vulde bij verkiezingen de zakken van de juiste burgemeesters en openbare aanklagers, zodat latere onderzoeken nooit erg diep gingen. Ook dreigen met dure processen is een vast stramien. Hij blufte ooit dat hij de verdoken homoseksualiteit van de uitgever Malcolm Forbes bekend zou maken als die een negatief verhaal over hem zou publiceren. Op 8 november wordt duidelijk hoe zwaar hij nog weegt op de Amerikaanse politiek. De uitslag zal wellicht bepalen of hij zich in 2024 weer aan een gooi naar het Witte Huis waagt. Toen hij in 2016 verkozen werd, vroeg een collega aan Maggie Haberman wat het land mocht verwachten. Ze zei: ‘Houd je klaar voor een hoop leugens.’