Een week is een lange tijd in politiek. Maar de peilingen in de VS bewegen weinig. Vrijdag toonden twee nationale polls een exact gelijkspel tussen Donald Trump en Kamala Harris. Een andere peiling toont dan weer dat voor 49 procent van de kiezers Trump een fascist is.
De hoog gequoteerde nationale peiling van New York Times/Siena College, op basis van 2500 antwoorden, gaf elk 48 procent van de stemmen. Hetzelfde instituut gaf ook begin oktober een peiling vrij, die toen een licht voordeel voor Harris aangaf, 49 procent tegen 46.
Deze peiling kent een foutenmarge van 4 procent. Maar de lichte terugloop bij Harris en de lichte winst voor Trump wordt ook in andere peilingen vastgesteld.
De andere nationale peiling die vrijdag gepubliceerd werd, van CNN, geeft op basis van 1700 antwoorden de twee kandidaten elk 47 procent van de stemmen.
Harris ligt in beide peilingen achter bij Joe Biden in 2020 en Hillary Clinton in 2016. Maar het komt uiteindelijk aan op de uitslagen in zeven strijdstaten, waar de voorspelde resultaten nipt blijven, binnen de foutenmarge. Ook in die regionale peilingen is de tendens eerder stijgend voor Trump en dalend voor Harris.
Trump blijft veel beter scoren dan Harris inzake economie en migratie, terwijl Harris het beter doet bij kiezers die abortus, democratie en karakter belangrijke thema’s vinden. Het geslachtsverschil in de kiesintenties is en blijft enorm: plusminus 14 procent meer mannen kiezen voor Trump, plusminus 12 procent meer vrouwen voor Harris (procentueel meer vrouwen brengen hun stem uit).
Trump mobiliseert de harde aanhang
Meer dan ooit lopen de strategieën van de twee campagnes uiteen.
Donald Trump, die met de week onverbloemder en dreigender praat, had zijn vrolijke noot zondag, toen hij in een McDonald’s friet bakte. Hij maakte praatjes met enkele door de campagne aangebrachte klanten, want het was een in scene gezette bedoening. Na de aanslag en poging tot aanslag op de ex-president was het restaurant voor gewone klanten gesloten. Dat belette niet dat man van het volk en frietenbakker Trump alle nieuwsuitzendingen haalde, onder meer met zijn opgeluchte vaststelling dat de friet niet met handen in aanraking komt, en zijn ontwijkend antwoord over een verhoging van het minimumloon.
De frietenbak mag gemoedelijke plaatjes hebben opgeleverd, op zijn meetings in de gewezen president zowel onvoorspelbaarder als radicaler. Tijdens de ene meeting konden zijn aanhangers een lang exposé volgen over wijlen golfer Arnold Palmer, met details over diens blijkbaar indrukwekkend geslachtsorgaan. ‘Hij was een echte man’, begon Trump zijn discussie van de penis. Op een volgende meeting noemde hij zijn land ‘een vuilnisbak’. ‘We zijn als een vuilnisbak, weet je’, zei Trump in een toespraak in grensstaat Arizona, terwijl het had over de toestroom van migranten onder Biden-Harris, ‘Het is de eerste keer dat ik dit zeg. Elke keer als ik praat over wat ze gedaan hebben met ons land word ik kwaad.’ Hij kwam terug op de vuilnisbak: ‘Weet je wat? Het is een juiste omschrijving’.
Zijn campagneleiding zou hem liever over de economie horen praten, omdat dat thema nog beter ligt voor Trump dan migratie, en minder onbesliste kiezers afstoot, maar Trump denkt dat woede over migratie meer mensen zal mobiliseren om te stemmen. Daarmee mikt hij volledig op de eigen achterban, zonder veel illusies over een verruiming van zijn kiespubliek.
Alyssa Farah Griffin, ooit communicatieverantwoordelijke voor president Trump, maar sindsdien een criticus en tv-figuur, vermoedde in een tussenkomst op CNN dat de penis van Palmer niet toevallig ter sprake kwam. Trump mikte daarmee op de ‘bro’s’, de machokern van de aanhang.
Abortus, Liz Cheney en Beyoncé
Bij Kamala Harris is er een strategie van toevoeging. Ze had deze week enkele optredens met conservatief Republikeins boegbeeld Liz Cheney, waarbij Cheney en zij probeerden Nikki Haley-kiezers te overtuigen om voor een keer Democratisch te stemmen.
Nikki Haley haalde in de Republikeinse voorverkiezingen een behoorlijke score, met kiezers die – denkt de campagne – te overtuigen zijn door Harris. Vooral Cheney deed tijdens de gezamenlijke optredens opmerkelijke uitspraken. De eerste boodschap aan de Haley-kiezers: ‘Je kunt je geweten volgen en daar nooit een woord met iemand over wisselen’. Anders gezegd: doe gerust alsof jullie voor Trump stemmen om thuis de lieve vrede te bewaren. De andere uitspraak was fundamenteler. ‘De huidige situatie rond abortus is onhoudbaar’, aldus Cheney, die nochtans rabiaat anti-abortus is. Ze preciseerde dat ze ontdaan is over wat ze in meerdere staten met strenge anti-abortuswetten ziet gebeuren: ‘Ik ben ontdaan door de mate waarin vrouwen, die in sommige gevallen zijn gestorven, niet de medische hulp krijgen die ze nodig hebben. Omdat het medisch personeel bezorgd is over criminele verantwoordelijkheid.’ Het gaat dan om vrouwen die laat in hun zwangerschap complicaties kennen, maar aan hun lot overgelaten worden, liever dan dat de arts een ingreep doet die op een abortus kan lijken.
Dat is terrein waarop Harris goed uit de verf komt. Ze sprak vrijdagavond, samen met Beyoncé, een publiek in Houston, Texas, toe, waar ze in herinnering bracht hoe Texas een verklikkerswet heeft geïnstalleerd om overtreders van de strenge antiabortuswet te vervolgen, en hoe de hoogste procureur van de staat een proces voert om de medische gegevens van vrouwen te kunnen inkijken, en zo te kunnen controleren of ze een zwangerschapsonderbreking hebben ondergaan.
‘Woordenbrij-Stad’
De toevoegingsoperatie van Harris stoot echter op een probleem: Harris zelf.
Deze week werd ze op CNN ondervraagd door onbesliste kiezers, en op voorspelbare vragen antwoordde ze, in de woorden van vroegere Obama-topmedewerker David Axelrod, ‘alsof ze in Woordenbrij-Stad woont.’ Ze stak de draak met de grensmuur van Trump, maar wist niet uit te leggen waarom ze in haar eigen plan nu geld voorziet voor uitbreiding van die muur. Op vragen naar wat ze zelf fout heeft gedaan of wat ze anders zou doen dan Biden blijft ze haperend antwoorden.
In de loop van die CNN-uitzending lanceerde Harris wel een slogan die ze de volgende dagen bleef hanteren: ‘Trump heeft een lijst met vijanden. Ik heb een lijst met dingen ik voor kiezers wil realiseren.’
De toon van haar campagne is intussen drastisch veranderd. Waar ze startte met een vrolijke kandidatuur en Trump afdeed als ‘bizar’, heeft ze nu grotendeels Bidens aanpak overgenomen waarin Trump een existentieel gevaar is voor democratie. Vindt ze hem een fascist? vroeg anker Anderson Cooper van CNN haar. ‘Ja, dat doe ik’, luidde het antwoord. Trump, voegde ze later toe, zal, als hij herkozen wordt, ‘een president zijn die dictators bewondert en een fascist is.’ De ooit zo karakteristieke lach was tijdens deze uitzending grotendeels vervangen door een zorgelijk gezicht. De lach is er nog wel in meetings, die vrolijker blijven.
Terwijl Trump in zijn communicaties zeker lijkt van de overwinning, stuurt de Harriscampagne wellicht doelbewust alarmerende berichten uit. Dat Trump meer geld kan besteden dan Harris (wat waarschijnlijk niet klopt, ze heeft recordbedragen binnengehaald), dat de donaties ineenstuiken en dat de peilingen tegenvallen. Dat laatste moet de aanhang motiveren om alles uit de kast te halen in de sprint naar de verkiezingen.
Overigens, er hebben al 34 miljoen mensen gestemd, ongeveer een vijfde van het totaal kiespubliek in 2020.
De fascismepeiling
Trump als fascist werd het thema van de week nadat zijn langdurige stafchef in het Witte Huis, generaal John Kelly, tegelijk in de The Atlantic en The New York Times kritiek gaf op zijn vroegere baas. Kelly deed dat naar aanleiding van Trumps recente uithaal naar ‘de binnenlandse vijand’. Volgens Kelly zei Trump hem ooit dat hij ‘het soort generaals’ nodig had ‘dat Hitler had’. Kelly bracht in dat die generaals, onder meer Rommel, hadden geprobeerd Hitler te vermoorden. Maar dat maakte weinig indruk. Trump kende Rommel niet, en hij poneerde dat Hitler ook goede dingen had gedaan.
“I need the kind of generals that Hitler had”: Trump’s obsession with dictators and disdain for America’s military are deepening, @JeffreyGoldberg reports: https://t.co/56HbC9MFfq
— The Atlantic (@TheAtlantic) October 23, 2024
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
In The New York Times stelde Kelly dat Trump voldoet aan de definitie van een fascist. Volgens de gepensioneerde generaal zou Trump als het mogelijk was regeren als een dictator, en bevatte hij niet waar Grondwet en Justitie om draait.
Nog voor Kelly zijn uitspraken deed, peilden ABC/Ipsos de fascismekwestie. 49 procent van de ondervraagden omschreef Trump als fascist tegen 22 procent Kamala Harris (Trump verweet Harris herhaaldelijk een fascist te zijn). Het is grotendeels partijgebonden, met 87 procent van de Democraten en 46 procent van de onafhankelijke kiezers en slechts 12 procent van de Republikeinen die het eens was met de omschrijving van Trump als fascist. 8 procent van degenen die hem als een fascist beschouwen zullen volgens deze peiling toch op Trump stemmen.
Harris wordt door 42 procent van de Republikeinen als een fascist beschouwd.
Lees ook:
Amerikaanse verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier