Hoe (on)waarschijnlijk is een Russische aanval op Polen of de Baltische staten?

Volgens Donald Trump mag Vladimir Poetin doen wat hij wil met NAVO-lidstaten die onvoldoende bijdragen. Maar kan en wil Poetin wel aanvallen? Volgens Rusland-expert Mark Galeotti is dit scenario vrijwel onmogelijk: ‘Poetin schuwt ieder risico.’

Sinds de Russische invasie in Oekraïne dreigen propagandisten van het Kremlin geregeld met een aanval op een van de NAVO-lidstaten. Voorlopig worden die dreigementen niet al te serieus genomen. Hoe schat u het gevaar in?

Mark Galeotti: Een aanval lijkt me eerder onwaarschijnlijk. Poetin weet dat de NAVO te sterk is. Bovendien is 97 procent van de Russische strijdkrachten direct of indirect actief in Oekraïne. Op welke manier zou Poetin de NAVO dan kunnen aanvallen?

Rusland kan dus pas een nieuw front openen als de oorlog in Oekraïne afgelopen is?

Galeotti: Zelfs als Rusland zou winnen, lukt dat niet meteen. De Russische troepen zijn uitgeput. Er wordt gezegd dat de strijdkrachten en hun uitrusting in twee à drie jaar weer volledig operationeel zullen zijn. Daar geloof ik eerlijk gezegd niets van. Welke soldaten zullen de nieuwe rekruten opleiden? Met welke wapens kunnen ze gaan vechten?

Rusland heeft behoorlijk wat geld in de wapenindustrie gepompt. Is dat onvoldoende volgens u?

Galeotti: Het Russische leger moet nu al terugvallen op voorraden uit het sovjettijdperk. Ondanks de extra investeringen in de wapenindustrie kan alles onmogelijk in zo’n korte tijd heropgebouwd worden. Volgens mijn berekeningen zal het minstens acht jaar duren vooraleer Rusland militair kan aansterken en opnieuw klaar zal zijn voor een grootschalige invasie. Hoewel dit begrotingsjaar 40 procent van de uitgaven in defensie en bewapening geïnvesteerd worden, wil het ministerie van Financiën de uitgaven in 2025 al terugschroeven. Rusland kan zich niet eeuwig blijven veroorloven om zo veel te investeren in bewapening, gezien de negatieve impact op de economie en de risico’s voor de toekomst van het land.

(Lees verder onder de preview.)

In Rusland wordt soms gezegd dat Poetin overweegt om Polen of de Baltische staten aan te vallen om de NAVO te intimideren en te laten zien dat de hun verdediging tekortschiet. Wat vindt u van die theorie?

Galeotti: Het lijkt me onwaarschijnlijk dat Poetin zo’n risico zou nemen, tenzij hij plots irrationeel zou beginnen te redeneren. Nu wil hij vooral iets bereiken in Oekraïne wat hij thuis als een overwinning kan presenteren. Ik kan me heel moeilijk voorstellen waarom Poetin een directe confrontatie met de NAVO zou riskeren.

Je zou toch kunnen stellen dat de Russische invasie een irrationele poging is om aan de macht te blijven?

Galeotti: Daar ben ik het niet mee eens. Ik denk dat Poetin ieder risico schuwt. Dat wil niet zeggen dat hij geen ernstige inschattingsfouten kan maken. Poetin zag de invasie van Oekraïne namelijk niet als een risico. Hij ging ervan uit dat het snel en gemakkelijk zou gaan. Als het om de NAVO gaat, is Rusland tot nu toe verrassend voorzichtig geweest. Toen de Russische luchtmacht nog missies boven Oekraïne uitvoerde, vermeed ze doelbewust West-Oekraïne om te voorkomen dat ze per ongeluk het luchtruim van de NAVO zou binnendringen. Om dezelfde reden zal het Kremlin de Oekraïense aanvoerroutes binnen Europa niet aanvallen.

De media beweren vaak dat Poetin de Sovjet-Unie wil herstellen. Klopt dat volgens u?

Galeotti: Nee, ik denk niet dat Poetin van plan is om de Sovjet-Unie te herstellen. Als hij dat echt wilde doen, had hij een land als Armenië of Kirgizië aangevallen. Die landen verkeren in een zwakkere positie dan Oekraïne. Poetin streeft niet naar een kopie van het tsaristische rijk of de Sovjet-Unie. Hij streeft eerder naar een machtig Rusland dat de voormalige Sovjetrepublieken in zijn invloedssfeer kan houden zonder die landen opnieuw te hoeven annexeren.

Is Oekraïne dan een uitzondering?

Galeotti: Volgens Poetin is Oekraïne, of Oost-Oekraïne op z’n minst, historisch en cultureel diep verbonden met Rusland. Hij benadrukte dit nog eens in het interview met Tucker Carlson.