Hoe kon Israël explosieven plaatsen in duizenden beepers?

Hoe Israël in duizenden beepers van Hezbollah-leden explosieven kon verstoppen, blijft een raadsel. Dat ze vroeger dan verwacht tot ontploffing werden gebracht, bevestigen verschillende bronnen.

Een lid van de Libanese Hezbollah vermoedde dat er met hun beepers (oudere communicatietoestellen, die worden gebruikt om iemand een signaal te geven of een tekstbericht te versturen, nvdr.) was geknoeid. Die persoon werd enkele dagen geleden vermoord, zo vertellen bronnen binnen Midden-Oosterse inlichtingendiensten. Toen ook een tweede lid van Hezbollah onraad rook, gingen bij de Israëlische inlichtingendiensten alle alarmbellen af.

Hun plan dreigde in het water te vallen. De Israëlische geheime dienst had maanden eerder ongemerkt duizenden beepertoestellen, bestemd voor Hezbollah-leden, besmet met tot wel twintig gram explosieven.

Het doel? Indien er een totale oorlog met Hezbollah zou komen, dan konden ze met een spreekwoordelijke druk op de knop duizenden topofficieren onschadelijk maken. Sinds de aanval van Hamas in de Gazastrook op 7 oktober 2023 zijn er geregeld beschietingen aan de Libanees-Israëlische grens, met al 600 doden tot gevolg. Zowel Israël als Hezbollah stak de grens niet over om een grootschalige oorlog te vermijden.

Door de Libanese argwaan over de beepers waren er plots nog drie opties voor Israël: de explosieven niet ontsteken en zo niet ontdekt worden, de totale oorlog met Hezbollah uitroepen terwijl de beepers tot ontploffing worden gebracht of de beepers laten ontploffen (zonder oorlogsverklaring) in de hoop alsnog zo veel mogelijk schade toe te brengen.

Het werd die derde optie. Op dinsdag 17 september omstreeks half drie onze tijd ontvingen duizenden Hezbollah-leden een gecodeerd bericht. Dat activeerde de explosieven, met al zeker twaalf doden en duizenden gewonden tot gevolg.

Taiwan of Hongarije?

Hoe kon Israël ongemerkt beepers laten exploderen in de broekzakken van duizenden Hezbollah-leden, onder wie hooggeplaatste officieren? Militaire experts spreken eerder over ‘old school’ sabotage dan hoogtechnologische spitstechnologie. Het gaat dus niet over een hacking.

Ook het Centrum voor Cybersecurity Belgium vermoedt geen hacking: ‘Dit was géén cyberaanval. Maar de gebeurtenissen tonen wel aan dat de digitale wereld beetje bij beetje ook voor offensieve capaciteiten kan worden gebruikt.’

Theoretisch kunnen de explosieven op twee manieren in de beepers zijn geraakt: tijdens het productieproces, of ze werden tijdens het transport onderschept.

Op de ontplofte beepers was te lezen dat het ging om het model AR-924 van het Taiwanese merk Gold Apollo. Werden de beepers in een Taiwanese fabriek besmet met explosieven?

De ceo van dat Taiwanese bedrijf, Hsu Ching-kuang, zegt niets te maken te hebben met de beepers die in Libanon ontploften. Volgens hem werd hij drie jaar geleden benaderd door een Taiwanese vrouw die zich ‘Teresa’ noemde en zich voordeed als vertegenwoordiger van het Hongaarse bedrijf BAC Consulting. Zij onderhandelde een contract om de merknaam Gold Apollo te gebruiken op hun producten.

Werden de beepers dan in Hongarije gemaakt? De hoofdzetel van BAC Consulting (zie hieronder de plek in Google Streetview) blijkt een postbusadres in Boedapest. Verschillende journalisten gingen er al vruchteloos aankloppen.

De gearchiveerde website van BAC Consulting vermeldt nergens iets over beepers. De Amerikaanse nieuwszender NBC belde de ceo van BAC Consulting, Cristiana Bársony-Arcidiacono. Zij bevestigde dat haar bedrijf samenwerkte met Gold Apollo, maar zei ‘geen beepers te vervaardigen, ik ben slechts een tussenpersoon.’ Of de beepers afkomstig zijn uit Hongarije, Taiwan of elders blijft op dit moment onduidelijk.

München 1972

Israël verstopt al meer dan vijftig jaar explosieven in persoonlijke bezittingen van staatsvijanden. Herinner u de moord van elf Israëlische atleten tijden de Olympische Spelen in München van 1972 door de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO). Als vergelding verstopte de Israëlische inlichtingendienst Mossad explosieven in de marmeren voet van een telefoon in het Parijse appartement van een PLO-lid. Mahmoud Hamshari verloor een been en overleed later aan zijn verwondingen.

Communicatieapparatuur is uiterst geschikt om explosieven in te verstoppen en op afstand te doen ontsteken. Zoveel plaats als in de marmeren voet van een vaste telefoon is er niet in een beeper, maar de behuizing van een beeper is wél ruimer dan de moderne smartphones.

In het verleden ging het bij dat soort sabotageoperaties door Israël over één of een handvol apparaten. Dat dit nu lukte met duizenden beepers in één klap doet experts verstomd staan. Old school, maar op grote schaal.

Een viertal seconden voor de duizenden simultane ontploffingen van de beepers ontvingen de Hezbollah-leden een bericht dat de trigger bleek om de explosieven te ontsteken. Mogelijk werd de lithium-ionbatterij in de beeper oververhit en fungeerde dat als aansteker.

In elk geval moeten de beepers elektronica bevat hebben die op basis van een exact bericht een elektrisch signaal naar de ontsteker stuurde. Aan de beepers moeten dus extra bedrading of component(en) zijn toegevoegd. En dat op duizenden toestellen.

De beepers onderscheppen tijdens het transport en ze dan allemaal aanpassen, lijkt tijdrovend en omslachtig. Mogelijk werden ze dus vervangen door klonen, maar ook dat scenario lijkt logistiek niet evident. Toch een inside job vanuit de beeperfabriek? Verder onderzoek zal het moeten uitwijzen.

Eenzelfde operatie herhalen zal onmogelijk zijn, maar het Centrum voor Cybersecurity Belgium waarschuwt dat dit soort semidigitale operaties met offensieve impact op het terrein nog kunnen gebeuren: ‘We vermoeden dat je dit in de toekomst meer en meer zult zien. Daarom zullen we op Europees en NAVO-vlak hier ook over moeten nadenken: welke veiligheidsmaatregelen zijn nodig om dit te detecteren en voorkomen?’