Hoeveel macht hebben de media echt? In het geval van Rupert Murdoch is het antwoord eenvoudig: misschien wel meer dan goed is.
Het is vast niet de eerste naam die komt bovendrijven als er naar de machtigste mensen op aarde wordt gevraagd. De kans is groot dat Rupert Murdoch bij een groot publiek vooral bekend is van zijn huwelijk met het voormalige topmodel Jerry Hall, een ex van Mick Jagger. Maar als het op invloed en macht aankomt, kan de toch al 88-jarige mediatycoon zijn voet naast die van presidenten zetten. Al vele tientallen jaren maakt en breekt Murdoch politieke carrières in de Angelsaksische wereld, van Australië over het Verenigd Koninkrijk tot de Verenigde Staten. ‘Ik heb politici nooit wat gevraagd’, zei hij ooit. ‘Maar ze weten wat ik te bieden heb: kiezers en dus macht.’
Het blijft opmerkelijk dat een zo stevige tachtiger aan de twee kanten van de oceaan voor een politiek klimaat zorgt dat de hele gevestigde orde overhoop haalt.
Zo bouwde hij zijn rijk op, vanaf het moment dat hij als jongeman in Australië een regionale krant overnam. In de VS hielp hij Ronald Reagan en in het Verenigd Koninkrijk stond hij lang pal achter Margaret Thatcher. Hoe ver zijn macht reikt, bleek vooral toen hij van zijn aartsconservatieve nieuwszender Fox News een propagandamachine voor Donald Trump maakte. Murdoch had niet echt een hoge pet op van Trump, maar hij nam in de zomer van 2016 toch persoonlijk de leiding van de newsroom van Fox en pompte de aanhang van Trump vol met verhalen over ras, migratie en de ontkenning van de klimaatverandering. Het leverde hem meer invloed in het Witte Huis op dan welke niet-politicus ook voor hem.
Zijn Britse tabloid The Sun leidde voor het referendum over de brexit de kruistocht tegen de Europese Unie. Met de waarheid hadden de doemscenario’s van The Sun weinig te maken. Daar was het Murdoch ook niet om te doen. ‘In Londen doen ze wat ik zeg. In Brussel zien ze me niet staan.’ Toch leed hij in Londen ook zijn grootste nederlaag, toen hij zijn boulevardblad News of the World in 2011 moest opdoeken na een schandaal met ongeoorloofde telefoontaps en veel vragen over de wansmakelijke ethiek van zijn bladen.
Begin april had The New York Times nog een hele bijlage nodig om het Murdoch-imperium in kaart te brengen. Want hij heeft natuurlijk ook meer gematigde media in zijn portefeuille, en in de jaren negentig hielp The Sun zelfs Tony Blair aan de macht. Tot vorig jaar had de groep met 21th Century Fox ook een stevige entertainmentpoot. Wat overblijft, is een gestroomlijnd politiek wapen, dat tekent voor de neoconservatieve, identitaire en populistische golf die overal democratieën ondergraaft. Het blijft opmerkelijk dat een zo stevige tachtiger aan de twee kanten van de oceaan voor een politiek klimaat zorgt dat de hele gevestigde orde overhoop haalt.
