Op 30 oktober 1974 stapten twee mannen in een boksring in Kinshasa. Beide waren Amerikaan, beide waren zwart. Hun gevecht ging om meer dan sport. Black power en het imago van president Mobutu waren minstens zo belangrijk.
Once there was a battle there, in Zaire, in Zaire… Het is een bekend gezicht op Vlaamse trouwfeesten: zodra de eerste noten van In Zaire van Johnny Wakelin weerklinken, begint een groot deel van de aanwezigen aan een ingestudeerd dansje. Maar weten al die dansers ook waarover Wakelin zong?
Om te weten wat er in Zaire gebeurde, moeten we eerst naar de Verenigde Staten. Daar was boksheld Muhammad Ali op jacht naar de wereldtitel bij de zwaargewichten. Ali, symbool van het nieuwe zelfbewustzijn bij Afro-Amerikanen, had die titel in 1967 moeten afstaan nadat hij geweigerd had in het leger te gaan. Hij had zijn bokslicentie verloren en was zelfs even in de gevangenis beland. Pas in 1970 mocht hij weer boksen. Om opnieuw ’s werelds beste te kunnen worden, moest hij voorbij de heersende kampioen: George Foreman, een jong talent uit Houston.
Maar wie zou zo’n titelgevecht organiseren? Ali en Foreman kostten samen maar liefst tien miljoen dollar! De flamboyante bokspromotor Don King vond een oplossing in Zaïre, waar president Mobutu het gevraagde bedrag vlot op tafel legde. Op 25 september 1974 zouden Ali en Foreman vechten in Kinshasa!
Dat de wedstrijd zoveel toeschouwers trok, was uitzonderlijk. Om Amerikaanse boksfans een comfortabele kijkervaring te bieden, vochten Ali en Foreman namelijk om vier uur ’s morgens Zaïrese tijd! Maar Mobutu liet niets aan het toeval over. Er was kunstverlichting in het stadion geïnstalleerd en iedereen in Kinshasa had een vrije dag. Meteen na het eerste belsignaal ging Ali enthousiast in de aanval. Maar toen bleek dat hij weinig schade toebracht aan de jongere Foreman, veranderde Ali van aanpak. Hij paste een vroege vorm van zijn rope-a-dope-tactiek toe, waarbij hij tegen de touwen leunde en Foreman vruchteloos liet inbeuken op zijn borst en zij. Ali sloeg regelmatig onverwacht terug met snelle, harde slagen. Foreman werd elke ronde vermoeider. In de laatste seconden van de achtste ronde haalde Ali plots snoeihard uit. Foreman ging tegen de vlakte. Hij kon nog net tijdig opstaan, maar voor de scheidsrechter was het genoeg geweest. Ali won! Het Zaïrese publiek was laaiend: Ali’s karavaan reed in de stromende regen het stadion uit en werd uitgezwaaid door duizenden enthousiaste toeschouwers.
Mobutu had Zaïre acht ronden lang doen schitteren voor het oog van de wereld. In de jaren daarna zorgde zijn corrupte beleid echter voor een langzame knock-out van de Zaïrese samenleving.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Dit artikel maakt deel uit van Congo – Meer dan een kolonie, een speciale uitgave van Knack Historia. Bestel de volledige editie hier.
Knock-out in de achtste ronde
Omdat Foreman kort voor de wedstrijd een kleine blessure opliep, werd het gevecht met een maand uitgesteld. Op 30 oktober 1974 was het toch zover. In het Stade du 20 Mai in Kinshasa wachtten meer dan zestigduizend dolenthousiaste toeschouwers op de boksers. Mobutu zelf was er vreemd genoeg niet. Volgens één bron vreesde hij dat Ali’s enorme populariteit een bedreiging zou kunnen vormen voor zijn macht. Het regime kocht zelfs massaal Ali-souvenirs op om te vermijden dat die te veel in het straatbeeld opdoken.
Dat de wedstrijd zoveel toeschouwers trok, was uitzonderlijk. Om Amerikaanse boksfans een comfortabele kijkervaring te bieden, vochten Ali en Foreman namelijk om vier uur ’s morgens Zaïrese tijd! Maar Mobutu liet niets aan het toeval over. Er was kunstverlichting in het stadion geïnstalleerd en iedereen in Kinshasa had een vrije dag. Meteen na het eerste belsignaal ging Ali enthousiast in de aanval. Maar toen bleek dat hij weinig schade toebracht aan de jongere Foreman, veranderde Ali van aanpak. Hij paste een vroege vorm van zijn rope-a-dope-tactiek toe, waarbij hij tegen de touwen leunde en Foreman vruchteloos liet inbeuken op zijn borst en zij. Ali sloeg regelmatig onverwacht terug met snelle, harde slagen. Foreman werd elke ronde vermoeider. In de laatste seconden van de achtste ronde haalde Ali plots snoeihard uit. Foreman ging tegen de vlakte. Hij kon nog net tijdig opstaan, maar voor de scheidsrechter was het genoeg geweest. Ali won! Het Zaïrese publiek was laaiend: Ali’s karavaan reed in de stromende regen het stadion uit en werd uitgezwaaid door duizenden enthousiaste toeschouwers.
Mobutu had Zaïre acht ronden lang doen schitteren voor het oog van de wereld. In de jaren daarna zorgde zijn corrupte beleid echter voor een langzame knock-out van de Zaïrese samenleving.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Dit artikel maakt deel uit van Congo – Meer dan een kolonie, een speciale uitgave van Knack Historia. Bestel de volledige editie hier.
De ‘Belg’ en de publiekslieveling
Mobutu stak geen miljoenen in de wedstrijd omdat hij een boksfan was. Het gevecht van de eeuw tussen twee zwarte sportsterren dat in ‘zijn’ Zaïre plaatsvond? Dat was onbetaalbare reclame voor zijn regime. De rumble in the jungle, zoals de media de kamp noemden, werd zo een promotievehikel voor Mobutu én een viering van zwart zelfbewustzijn. Aan de invalswegen naar Kinshasa liet Mobutu enorme borden optrekken met daarop de slogan dat black power in Zaïre werkelijkheid was.
Zowel Foreman als Ali kwamen maanden op voorhand naar Zaïre om er te wennen aan het klimaat. Foreman kreeg er bijna meteen het etiket van boeman opgeplakt. Daarin speelden Ali en zijn entourage een grote rol. Toen hij zelf in Kinshasa landde, riep Ali de vele Zaïrezen die hem opwachtten toe dat Foreman ‘een Belg’ was. Foreman droeg onbewust tot dat beeld bij. Hij maakte een blunder door zijn Duitse herdershond mee te brengen naar het land, net het hondenras dat de koloniale veiligheidsdiensten altijd hadden gebruikt.
Terwijl Foreman weinig moeite deed om zich populair te maken bij de bevolking, was Ali niet weg te slaan uit het straatbeeld. Hij bezocht de volkswijken van de hoofdstad en toonde zich voortdurend als een man van het volk, zelfverzekerd en trots op zijn zwart zijn. Dat sloeg aan. De Zaïrezen riepen ‘ Ali, boma yé!’ naar hem, ‘Ali, vermoord hem!’ – doelend op Foreman. Ali en Foreman werden zo gezien als twee heel verschillende mannen. De ene een zelfbewust kampioen van het zwarte volk, de andere een Oom Tom die boog voor de blanke.
Knock-out in de achtste ronde
Omdat Foreman kort voor de wedstrijd een kleine blessure opliep, werd het gevecht met een maand uitgesteld. Op 30 oktober 1974 was het toch zover. In het Stade du 20 Mai in Kinshasa wachtten meer dan zestigduizend dolenthousiaste toeschouwers op de boksers. Mobutu zelf was er vreemd genoeg niet. Volgens één bron vreesde hij dat Ali’s enorme populariteit een bedreiging zou kunnen vormen voor zijn macht. Het regime kocht zelfs massaal Ali-souvenirs op om te vermijden dat die te veel in het straatbeeld opdoken.
Dat de wedstrijd zoveel toeschouwers trok, was uitzonderlijk. Om Amerikaanse boksfans een comfortabele kijkervaring te bieden, vochten Ali en Foreman namelijk om vier uur ’s morgens Zaïrese tijd! Maar Mobutu liet niets aan het toeval over. Er was kunstverlichting in het stadion geïnstalleerd en iedereen in Kinshasa had een vrije dag. Meteen na het eerste belsignaal ging Ali enthousiast in de aanval. Maar toen bleek dat hij weinig schade toebracht aan de jongere Foreman, veranderde Ali van aanpak. Hij paste een vroege vorm van zijn rope-a-dope-tactiek toe, waarbij hij tegen de touwen leunde en Foreman vruchteloos liet inbeuken op zijn borst en zij. Ali sloeg regelmatig onverwacht terug met snelle, harde slagen. Foreman werd elke ronde vermoeider. In de laatste seconden van de achtste ronde haalde Ali plots snoeihard uit. Foreman ging tegen de vlakte. Hij kon nog net tijdig opstaan, maar voor de scheidsrechter was het genoeg geweest. Ali won! Het Zaïrese publiek was laaiend: Ali’s karavaan reed in de stromende regen het stadion uit en werd uitgezwaaid door duizenden enthousiaste toeschouwers.
Mobutu had Zaïre acht ronden lang doen schitteren voor het oog van de wereld. In de jaren daarna zorgde zijn corrupte beleid echter voor een langzame knock-out van de Zaïrese samenleving.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Dit artikel maakt deel uit van Congo – Meer dan een kolonie, een speciale uitgave van Knack Historia. Bestel de volledige editie hier.
Knack Historia
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
