Het is voor Democratische presidentskandidaten niet makkelijk om zich te onderscheiden in een veld met bijna twintig concurrenten. Toch lukt het Pete Buttigieg, de burgemeester van de kleine stad South Bend in de staat Indiana, om de afgelopen weken in het middelpunt van de aandacht te staan.
Buttigieg is geen typische presidentskandidaat. Zijn moeilijk uitspreekbare naam (‘boededjedj‘) heeft hij van zijn Maltese vader, die in de jaren zeventig naar de Verenigde Staten emigreerde. ‘Mayor Pete‘, zoals hij in zijn thuisstad wordt genoemd, is 37 jaar oud, waardoor in 2020 pas de eerste presidentsverkiezingen plaatsvinden waar hij überhaupt aan mee mág doen. In de Amerikaanse grondwet staat immers dat een president minstens 35 jaar oud moet zijn.
In aanloop naar de Democratische voorverkiezingen neemt Buttigieg het op tegen concurrenten als Bernie Sanders (77), Joe Biden (76) en Elizabeth Warren (69), die zijn (groot)ouders hadden kunnen zijn. Als hij wordt verkozen, zou Buttigieg de jongste president ooit worden.
De millennial uit South Bend zou ook de eerste homoseksuele president zijn, en de eerste die zijn partner leerde kennen via een dating-app.
Succesvolle presidentskandidaten hebben bijna altijd ervaring in het Congres of als gouverneur. Donald Trump is daar een uitzondering op: hij is de eerste president sinds Dwight Eisenhower (1953-1961) die voor zijn presidentschap geen van beide functies vervulde. Buttigieg hoopt de volgende te zijn die de trend doorbreekt. Zijn burgemeesterschap in South Bend, een stad met iets meer dan 100.000 inwoners, is zijn enige politieke ervaring.
Persoonlijk is Buttigieg haast een anti-Trump. Waar de president een (twijfelachtig) medisch excuus had om dienstplicht in Vietnam te voorkomen, is Buttigieg een veteraan. Hij meldde zich na zijn studie aan als reservist bij de marine, en werd in 2014 als inlichtingenofficier naar Afghanistan gestuurd. Trump spreekt en twittert enkel grammaticaal krakend Engels; Buttigieg spreekt acht talen, waaronder Arabisch, Italiaans en Noors. Die laatste taal leerde hij om de romans van Erlend Loe te kunnen lezen, die slechts mondjesmaat naar het Engels zijn vertaald.
https://twitter.com/daveweigel/status/1109545303517130752Dave Weigelhttps://twitter.com/daveweigel
A Norwegian outlet is here and asked @PeteButtigieg to speak the language. And he did! pic.twitter.com/rs4MmgIWQA
— Dave Weigel (@daveweigel) March 23, 2019
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Buttigieg is nadrukkelijk een intellectueel. Deze week werd in mediakringen volop gediscussieerd over zijn lijst favoriete boeken, waaronder Ulysses van James Joyce en Ik Heet Karmozijn van de Turkse Nobelprijswinnaar Orhan Pamuk. Voor zover bekend leest Trump geen boeken, en neemt hij informatie het liefst tot zich via de televisie.
En dan is er nog het feit dat Buttigieg getrouwd is met een man. In de geschiedenis van de Verenigde Staten is er nog nooit een openlijk homoseksuele presidentskandidaat geweest. In het Witte Huis zat tot nu toe altijd een man in een (heteroseksueel) huwelijk. Trump koos als vice-president voor Mike Pence, de oerconservatieve gouverneur die Buttigieg’s thuisstaat Indiana in een politieke crisis stortte door een wet goed te keuren die discriminatie, ook tegen homo’s, in feite legaliseerde.
Campagne was niet direct een hit
Toen Buttigieg eind januari aankondigde dat hij overwoog zich kandidaat te stellen voor het presidentschap, maakte dat in eerste instantie weinig indruk. Een CNN-verslag over de aankondiging begon als volgt: ‘Weer een dag, weer een ambitieuze Democraat met een oogje op het Witte Huis.’
Pas toen diezelfde nieuwszender begin maart een uur lang een vraag- en antwoordsessie met Buttigieg uitzond, begon hij zich te onderscheiden van zijn vele concurrenten. Buttigieg profileerde zich als jonge kandidaat met een frisse blik op de nationale politiek, en als progressieve Democraat die iets verder van de linkerflank wegblijft dan bekendere namen als senatoren Sanders en Warren. (Opmerkelijk detail: Buttigieg won als middelbare scholier een nationale wedstrijd met een essay over de politieke integriteit van de socialistische Sanders.)
Om klimaatverandering tegen te gaan pleit Buttigieg niet voor een enorme investering in infrastructuur en ‘groene’ banen, de zogenoemde Green New Deal, maar pleit hij voor een taks op CO2-uitstoot en een terugkeer naar de doelen van het klimaatakkoord van Parijs.
In de strijd om gelijkheid doen we er goed aan om te herinneren dat alle mensen bekend willen staan als fatsoenlijk, respectvol en vriendelijk.
Buttigieg wil er wel voor zorgen dat alle Amerikanen een zorgverzekering krijgen, maar hij wil de verzekeringsindustrie niet nationaliseren, zoals onder meer Sanders voorstelt. In plaats daarvan wil Buttigieg dat mensen kunnen kiezen voor een staatsverzekering, zoals 65-plussers nu al ontvangen, maar dat ook de privésector een optie blijft.
Ook in zijn campagneboek Shorter Way Home toont Buttigieg zich geen sterke ideoloog. Hij benadrukt vooral de praktische aspecten van zijn leiderschap in South Bend, inclusief samenwerking met andersdenkenden in het conservatieve Indiana. Vaak komt hij eerder over als een Europese politicus, die coalities moet bouwen in een versplinterd partijlandschap, dan als een typische Amerikaan uit het tweepartijensysteem.
Zelfs als het gaat om erkenning van LHBT-rechten (lesbisch, homoseksueel, biseksueel of transgender, nvdr.) is Buttigieg vooral pragmatisch, en blijft hij ver van identiteitspolitiek. Hij vindt dat er minder nadruk moet liggen op het juiste taalgebruik en het veroordelen van discriminatie dan op het stimuleren van tolerantie. ‘In de strijd om gelijkheid doen we er goed aan om te herinneren dat alle mensen bekend willen staan als fatsoenlijk, respectvol en vriendelijk’, schrijft hij. ‘Als iemand probeert aan de juiste kant van de geschiedenis te komen en onze eerste reactie is om hem af te schilderen als onverdraagzaam, dan dwingen we hem in een defensieve houding – of in de armen van extreemrechts.’
Die houding is ook terug te vinden in de persoonlijke stijl van Buttigieg. In een toespraak noemde hij Trump ooit een ‘dienstplicht-ontwijkende chickenhawk‘, een term voor een oorlogszuchtige havik die te laf is om zelf een uniform aan te trekken. De meeste Democraten hebben ongetwijfeld weleens sterker taalgebruik ingezet om Trump te omschrijven, maar in zijn boek zegt Buttigieg dat die uitspraak ‘niet strookt met hoe ik in het openbaar spreek over publieke figuren, of anderen’ en dat ‘deze president zorgt voor een gebrek aan fatsoen, niet alleen onder zijn aanhangers, maar ook onder hen die zich tegen hem verzetten’.
Deze president zorgt voor een gebrek aan fatsoen, niet alleen onder zijn aanhangers, maar ook onder hen die zich tegen hem verzetten.
Campagnekas wordt flink gespekt
De uitzending van CNN legde Buttigieg geen windeieren: binnen 24 uur haalde zijn campagnefonds 600.000 dollar op. In het eerste kwartaal van 2019 kwam zijn totaal op 7 miljoen dollar, van ruim 150.000 verschillende donateurs. Zelfs in de wereld van het grote geld – dat wil zeggen, de nationale Amerikaanse politiek – is dat niet niks, al blijven Bernie Sanders (18 miljoen), Kamala Harris (12 miljoen) en Beto O’Rourke (9 miljoen) hem nog voor.
Met zulk opvallend financieel succes werd Buttigieg ook gewild schrijfvoer voor de Amerikaanse media. ‘Waarom jullie houden van Mayor Pete’, kopte New York Times-columnist David Brooks, die sprak van ‘het grootste star is born-moment sinds Lady Gaga “Shallow” zong’.
De populariteit van Buttigieg toont volgens Brooks aan dat Democraten ‘niet willen vechten tegen witte identiteitspolitiek met een ander soort identiteitspolitiek’. ‘Ze zijn het morele melodrama helemaal zat. Ze willen juist een persoon die regeren belangrijker vindt dan deugdzaam overkomen, vriendelijkheid en simpele fatsoenlijkheid belangrijker vindt dan het mediacircus en retorische oorlog.’
Zulke verregaande conclusies zijn voorbarig. In de meeste peilingen is Buttigieg nog een non-factor, ook omdat zijn naam bij velen nog onbekend is. Daar lijkt wel verandering in te komen: in één peiling onder inwoners van Iowa, een belangrijke staat tijdens de voorverkiezingen, lag hij ineens derde, achter voormalig vice-president Joe Biden en senator Bernie Sanders.
Als voorspeller van de uiteindelijke verkiezingsresultaten zijn de huidige peilingen waardeloos, met nog tien maanden te gaan tot de eerste voorverkiezingen. Maar met een rap uitdijende campagnekas verzekert Buttigieg zich wel van een plek op het landelijke toneel, in aanloop naar de belangrijke reeks debatten die de Democratische Partij vanaf juni organiseert.
Daar zal moeten blijken of hij het écht kan opnemen tegen een figuur als Sanders, die voor het eerst in het Congres kwam toen Buttigieg nog op de basisschool zat. Het is niet ondenkbaar dat Buttigieg al ruim voor de eerste voorverkiezingen in Iowa en New Hampshire weer uit beeld is verdwenen. Dit verkiezingsseizoen zal hoe dan ook veel Democratische slachtoffers opeisen; de afgelopen weken hebben vooral gegarandeerd dat Buttigieg niet de eerste zal zijn.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
