Hoe de Israëllobby pro-Palestijnse verkozenen uit het Congres duwde

In dit verkiezingsjaar is de Israëllobbygroep AIPAC erin geslaagd twee van de negen leden van de progressieve ‘Squad’ uit hun zetel te verdrijven. Dat gebeurde in de primary’s. Ook enkele nieuwe kandidaten, die pro-Palestijns zouden stemmen, worden in hun primary’s bekampt.

AIPAC, voluit American Israel Public Affairs Committee, is al decennia een machtig, conservatief orgaan dat in de VS ten voordele van Israël lobbyt bij verkozenen, en campagnes ondersteunt. De groep geeft zelf geld uit, en verkozenen worden door de groep beoordeeld op hun standpunten en stemgedrag inzake Israël. Die beoordeling heeft invloed op wat niet rechtstreeks met AIPAC verbonden donoren met hun politieke schenkingen doen.

Sinds 2022 is daar een politiek instrument bijgekomen, het United Democracy Project. Dat PAC (Political Action Committee) wordt door AIPAC gefinancierd en heeft tot doel progressieve kandidaten te verslaan.

Het United Democracy Project begon zijn werking tijdens de verkiezingscampagnes van 2022. De groep kwam financieel tussen om andere Democraten, vaak met succes, te ondersteunen tegen een progressieve uitdager. De bedragen bleven naar Amerikaanse normen bescheiden.

Die bescheidenheid is verdwenen sinds 7 oktober van vorig jaar. Het bloedbad dat Hamas in Israël aanrichtte, en de bloedige invasie van Gaza die erop volgde, zorgde voor grote verdeeldheid binnen de Democratische Partij. President Biden hield een pro-Israëllijn aan, die in toenemende mate, ook binnen zijn partij, werd bekritiseerd.

Centraal in de parlementaire kritiek op de pro-Israëllijn van de president stond The Squad.

De Squad (de naam werd aan hiphop ontleend) bestaat uit doorgaans jonge politici die opgroeiden met Black Lives Matter-beweging of in de presidentscampagne van Bernie Sanders in 2016, en die zich losvast herkennen in een groen, sociaal en socialistisch-links programma. Israël en de rechten van Palestijnen staan ook centraal, al verschillen de standpunten onderling. Het bekendste lid van de Squad, Alexandria Ocasio-Cortez (AOC), is voorstander van een tweestaten-oplossing. Rashida Tlaib, zelf van Palestijnse origine, omarmt de leuze ‘from the river to the sea’, wat door vele Israëli’s wordt begrepen als een wens om Israël op te doeken.

In 2018 werden vier Squadleden verkozen in het Huis van Afgevaardigden. Dat waren behalve OAC en Tlaib ook Ilhan Omar en Ayanna Pressley. Sindsdien kwamen er nog vijf verkozenen bij.

Drie van die vijf werden dit jaar, door tussenkomst van AIPAC of aanverwante financiers, bedreigd bij hun herverkiezing. In de drie gevallen gaat het om zetels die zo goed als gegarandeerd naar Democraten gaan – naar degene die de primary wint.

In 2022 had AIPAC vergeefs geld uitgegeven tegen de verkiezing van Summer Lee in Pittsburgh, Pennsylvania. Ze werd toch verkozen. In april van dit jaar kwam AIPAC niet tussen in haar primary. Een bevriende miljardair deed dat in plaats van de organisatie. Het leverde niets op. Lee won haar primary.

‘We weten nu hoeveel een zetel kost’

In juni had het United Democracy Project (UDP) meer succes in New York, waar Jamaal Bowman ruim werd verslagen door een meer centristische tegenstander. Dat gebeurde na een onuitgegeven injectie van campagnegeld door UDP (minstens 14,5 miljoen dollar).

Het was niet alleen het UDP-geld voor zijn tegenstander dat Bowman nekte. Hij had wel meer tegen zich. Hij had de verkrachting van Israëlische vrouwen bij de Hamasaanval afgedaan als ‘propaganda’ en ‘leugen’, en moest zich daar naderhand, toen een VN-rapport seksuele misdaden bevestigde, voor verontschuldigen. Dat was in een kiesdistrict dat aangepaste grenzen had gekregen, en nogal wat joodse kiezers telt, geen positief element voor hem. Het kostte hem de steun van een progressieve pro-Israëllobbygroep. Hij kreeg een blaam in het Congres, omdat hij het brandalarm had laten afgaan om een stemming te vertragen. Zijn campagne was vooral gericht op een arme kern van zijn kiesgebied, en niet op het rijkere deel dat er door de grensverandering was bijgekomen. Zijn tegenstrever was wel populair in dat rijkere deel. Maar de injectie van eindeloos veel advertenties die Bowman verguisden, hielp natuurlijk niet. Het viel op dat die advertenties zelden over Israël gingen.

Hij kreeg uiteindelijk 17 procent stemmen minder dan zijn tegenstander in wat een historische primary werd – de duurste primary voor het Huis van Afgevaardigden ooit. Er zou in totaal ruim 24 miljoen dollar zijn uitgegeven, buiten verhouding veel meer tegen Bowman dan voor hem.

De gigantische tussenkomst in een primary die Bowman allicht ook wel voor minder geld had verloren, leidde tot tandengeknars en kritiek, niet alleen in progressieve kringen, maar ook daarbuiten. ‘We weten nu hoeveel een zetel kost’, zegden medestanders van Bowman. Nieuwssite Axios citeerde een anoniem Congreslid dat het bedrag ‘potsierlijk’ noemde. ‘Dat soort bedragen kan gemakkelijk het tegenovergestelde effect sorteren’, aldus dat Congreslid, ‘omdat je mensen krijgt die dit gewoon fout vinden.’

Een ander Congreslid: ‘Dat soort geldinjecties jaagt verkozenen schrik aan’. Schrik om buiten de lijntjes van AIPAC te kleuren.

Gematigd Democratisch Congreslid Jerrold Nadler zag het geïnvesteerde geld als ‘niet noodzakelijk.’ De tegenstander van Bowman zou ook gewonnen hebben met ‘een boel minder financiële steun.’

Alexandria Ocasio-Cortez, die op dezelfde dag als Bowman haar primary won met ruim 60 procent voorsprong, en zonder inmenging van AIPAC, verklaarde dat ‘we een echte conversatie moeten hebben over hoe een Republikeinse – voornamelijk Republikeinse en grotendeels door Republikeinen gefinancierde- organisatie tussenkomt en geld dumpt en een extreem verdelende rol speelt in de Democratische Partij.’

AIPAC verdedigde die tussenkomsten tegenover Axios: ‘Pro-Israëlische activisten zijn er trots op een rol te spelen in het democratisch proces en kandidaten te helpen verkiezen die aan de zijde van Israël staan terwijl het land strijdt tegen terroristische Iraanse satellietorganisaties’.

‘Ik kom uw koninkrijk neerhalen’

‘

De afgelopen week sneuvelde een ander lid van de Squad, Cori Bush, in haar primary in St.-Louis. Haar tegenstander, Wesley Bell ,werd door UDP met 8 à 9 miljoen dollar ondersteund. In dit geval was het geld allicht wel doorslaggevend. Bush verloor van Bell met een bescheiden 5,5 procent verschil.

‘Als ze genoeg geld had gehad, had ze de beschuldigingen kunnen weerleggen’, aldus haar medestander Joseph Geevarghese aan ABC News. ‘We zeggen niet dat ze evenveel geld had moeten hebben, maar je moet een aanwezigheid in de media kunnen financieren.’

‘Het doel moet niet zijn om van primary’s waarin 20 miljoen omgaat naar primary’s te gaan waarin 40 miljoen dollar omgaat’, reageerde Usamah Andrabi, woordvoerder van de groep Justice Democrats, die Squadleden ondersteunt, ‘daarmee gaat de democratie de dieperik in.’

Bush was geen perfecte kandidaat. Er loopt een onderzoek naar misbruik van campagnegeld, nadat ze campagnegeld gebruikt om haar echtgenoot in te schakelen als betaalde bodyguard. Ze werd aangevallen omdat ze tegen het grote investeringsproject van Biden heeft gestemd (op grond van wat er uit was weggelaten om Republikeinse stemmen te vinden), terwijl dat investeringsgeld nu wel haar district helpt. Ze had na 7 oktober geaarzeld om Hamas een terreurgroep te noemen, deed dat naderhand wel. Dat alles werd breed uitgesmeerd in eindeloos veel advertenties.

Maar Bush had ook wel indruk gemaakt in het Congres, onder meer door actie te voeren voor mensen die uit hun huis gezet dreigden te worden. Ze verkreeg uitstel voor de uitzettingen.

Haar tegenstander Bell had eerst plannen om mee te dingen naar een Senaatszetel. Hij liet die plannen varen om als linkse Democraat de ook linkse Bush te bekampen. Voor het Bush-kamp kwam zijn switch van Senaat naar Huis van Afgevaardigden er nadat hem steun van AIPAC was beloofd, en werd de switch gestuurd door AIPAC. AIPAC ontkent dat het de kandidatuur voor Bell heeft georkestreerd.

Bush reageerde na haar nederlaag furieus op AIPAC.

‘AIPAC’, zei ze onder meer, ‘Ik kom uw koninkrijk neerhalen.’

Maar hoe dat kan gebeuren is niet duidelijk. De organisatie begaat geen overtredingen van de kieswetgeving.

Met Bush en Bowman heeft AIPAC twee geviseerde kandidaten onderuitgehaald. Andere leden van de Squad zouden steviger in hun zetel zitten en niet meteen bedreigd worden (Tlaib had zelfs geen rivaal in haar primary). De organisatie gaat wel via UDP door met het ondersteunen van tegenstanders voor nieuwe progressieve kandidaten.