Hoe China de diplomatieke oorlog over Taiwan aan het winnen is
De Chinese invloed in het mondiale Zuiden neemt toe.
Wie zich zorgen maakt over China’s claim op Taiwan voelde zich misschien even gerustgesteld door Donald Trump. Na gesprekken met de Japanse premier Ishiba Shigeru verklaarden beiden op 7 februari dat de VS en Japan ‘zich zullen verzetten tegen elke poging om met betrekking tot Taiwan eenzijdig de status te veranderen door middel van geweld of dwang’.
Die kordate taal past in het streven van de VS om bij hun bondgenoten solidariteit te vergaren over Taiwan. Want in de strijd over het lot van dat eiland wint China snel terrein. Een studie van de Australische denktank Lowy Institute stelde vast dat eind vorig jaar 119 landen – 62 procent van de lidstaten van de VN – de Chinese soevereiniteit over Taiwan onderschrijven.
Sterker nog, meer dan 70 erkennen het recht van China om ‘alle mogelijke inspanningen’ te doen voor de eenwording, zonder te specificeren dat die inspanningen vreedzaam moeten zijn. Een veelzeggend detail is dat de overgrote meerderheid van die aangescherpte formuleringen gedaan werden in de afgelopen achttien maanden, na een Chinees diplomatiek offensief.
China zou tegen 2027 klaar willen zijn voor een invasie.
Zware investeringen
97 procent van de opgesomde landen, onder meer Zuid-Afrika, Egypte en Pakistan, ligt in het mondiale Zuiden. In veel van die landen heeft China havens gefinancierd of andere initiatieven ontwikkeld van het ‘Belt and Road Initiative’. Zelfs Maleisië, dat in een territoriaal dispuut met China is verwikkeld en er doorgaans het zwijgen toe doet over Taiwan, helt nu over naar het Chinese standpunt.
In een verklaring van juni 2024 noemde het Taiwan ‘Chinees grondgebied’, sprak het nét niet over de rechtmatigheid van ‘alle pogingen tot hereniging’, maar een eerdere oproep tot ‘vreedzame inspanningen’ daartoe bleef wel achterwege.
Een nog grotere slag haalde China thuis in september, toen 53 Afrikaanse regeringen een gezamenlijke verklaring ondertekenden tijdens een top in Peking. Ook zij waren het erover eens dat Taiwan Chinees grondgebied is. Op een vorige dergelijke top, in 2021, noemden ze Taiwan niet eens expliciet, en steunden ze gewoon ‘het vreedzaam oplossen van territoriale en maritieme geschillen’.
Dwang van Trump
De invloed van China in het mondiale Zuiden blijft dus toenemen, ook al heeft China zijn buitenlandse kredietverlening teruggeschroefd en hebben veel landen last met het aflossen van hun Chinese leningen. De VS en hun bondgenoten slagen er intussen nauwelijks in om de landen van het mondiale Zuiden ertoe aan te zetten weerstand te bieden tegen de Chinese druk. Al zou Trump sommige landen kunnen dwingen om hun positie te herzien.
Dat lukte alvast met Panama, dat in 2017 zijn diplomatieke erkenning van Taiwan had ingewisseld voor die van China, en in datzelfde jaar toetrad tot China’s Belt and Road Initiative. Op 6 februari jongstleden stapte Panama daaruit, onder druk van de VS.
Met zijn diplomatieke demarches wil China zich indekken tegen westerse sancties in het geval dat er een crisis rond Taiwan uitbreekt. Een grootschalige invasie lijkt niet op til te zijn, maar Amerikaanse functionarissen beweren dat de Chinese leider Xi Jinping zijn generaals heeft opgedragen om tegen 2027 de capaciteit te ontwikkelen om Taiwan binnen te vallen.
119 landen onderschrijven China’s claim op Taiwan.
Door alvast een groot deel van de wereld voor zich te winnen, wil China in dat geval sancties of afkeuring vanuit de VN bemoeilijken. Het Westen staat dus een veel zwaardere opgave te wachten dan in maart 2022, toen 141 van de 193 VN-lidstaten een resolutie steunden die de terugtrekking van Rusland uit Oekraïne eiste.
Isolement
Bij een aanval op Taiwan kunnen de VS unilateraal optreden, zonder ruggensteun van de VN, en bijvoorbeeld maritiem transport van en naar China blokkeren. Maar in dat geval zullen ze toegang nodig hebben tot basissen, havens en andere faciliteiten, in het bijzonder in de Pacifische zone. Als veel landen de Amerikaanse acties als ongerechtvaardigd beoordelen, wordt dat een bijkomende zorg.
‘China wil niet in het diplomatieke isolement terechtkomen dat Rusland ondervindt sinds de invasie van Oekraïne’, zegt Ja Ian Chong van de Nationale Universiteit van Singapore. ‘Het heeft bevriende naties nodig zodat leveringen van olie en andere grondstoffen, of de overslag ervan via hun havens, kunnen blijven doorgaan in geval van een conflict over Taiwan.’ Bovendien, zo voegt hij eraan toe, ‘komt China graag legitiem over’.
https://www.knack.be/nieuws/wereld/chinas-militaire-manoeuvres-nabij-taiwan-hoe-gevaarlijk-zijn-ze-echt-3/
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
