De Nederlandse Europa-expert Caroline de Gruyter overschouwt de Europese verkiezingen: ‘Het Europees Parlement wordt machtiger.’
‘De europeanisering van de politiek’, antwoordt Caroline de Gruyter meteen op de vraag wat ze de voornaamste trend vond bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. ‘Technisch zijn de Europese verkiezingen nog altijd een verlengstuk van de nationale verkiezingen: de lijsten zijn nationaal, net als de kandidaten, de data waarop je kon gaan stemmen waren nationaal vastgelegd. En in Frankrijk ging het over president Emmanuel Macron, terwijl de Britten nog maar eens over de brexit stemden. Maar toch zie je dat Europa aan belang wint in het debat.’
Waarom is het debat Europeser geworden?
Caroline De Gruyter: Omdat de thema’s groter zijn geworden. Mensen realiseren zich almaar meer dat een land in zijn eentje de grote problemen niet meer kan oplossen – denk aan armoedebestrijding of het klimaat. Daarvoor moeten we de oplossingen gemeenschappelijk vinden. Voor een aantal mensen betekent ‘Europa’ weer ‘hoop’. Daarbij krijgt het Europees Parlement steeds meer macht, wat een teken van meer democratisering is. Vroeger opereerden regeringen soms op Europees niveau, denk aan de eurocrisis, de bankencrisis, de migratiecrisis. Daar was toen nauwelijks democratische controle op. Je kon toen spreken van een democratisch deficit. Hoe meer je het Europees Parlement erbij haalt, hoe meer tegenwicht je krijgt.
Europa gaat een beetje meer op een volwassen democratie lijken.
Buigt u zich eens over de uitslag van de Europese verkiezingen.
De Gruyter: De tijd dat de christendemocraten en de socialisten alles onderling fiksten is voorbij. Een van de problemen in Europa was toch dat het Europees Parlement door hen gedomineerd werd. Dat leidde tot veel frustratie, bijvoorbeeld bij de groenen en liberalen. Dat is nu achter de rug. De groenen hebben er heel wat zetels bij. Er zal met hen rekening moeten worden gehouden.
Ook extreemrechts heeft gewonnen.
De Gruyter: Veel mensen vinden dat eng, maar het hoort bij een actieve democratie. Extreemrechtse partijen mogen nu op dat Europese podium stappen, waardoor het hele politieke spel openligt. De voorspelbaarheid is weg. Allicht komt er nu veel meer ruimte voor goede debatten en drama. Je kunt zeggen dat Europa een beetje meer op een volwassen democratie gaat lijken.
Wie wordt Commissievoorzitter en wie voorzitter van de Raad van Europa?
De Gruyter: Er circuleren veel namen, maar ik weet uit het verleden dat daar geen peil op te trekken is. Het zou me niet verbazen als ze nu eens een vrouw voor zo’n job aanduiden. Als Commissievoorzitter denk ik dan aan Eurocommissaris Margrethe Vestager, aan IMF-baas Christine Lagarde of aan Kristalina Georgieva, de interim-voorzitter van de Wereldbank. Daarnaast zijn er ongetwijfeld nog twaalf onbekende vrouwelijke kandidaten, aan wie we nu niet denken.
Wat met Europees Open VLD-lijsttrekker Guy Verhofstadt, die brandt van ambitie?
De Gruyter: Verhofstadt is een veel te polariserend figuur. Zelfs in zijn eigen ALDE-fractie wil de helft van de leden niet dat hij een hoge baan krijgt.
Verkiezingen 2019
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
