‘Het coronavirus krijgt op de EK-finale een vrije trap’

‘In de coronacrisis met 60.000 man in een stadion naar een voetbalfinale kijken: dat is raar’, vindt Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck.

Nood breekt wet, zegt het cliché, maar wie heeft beslist dat onze hoogste nood er deze week in bestaat om met meer dan 60.000 man in een stadion naar een voetbalwedstrijd te kijken? Sinds het uitbreken van de coronacrisis in maart vorig jaar hebben we de meest draconische maatregelen aanvaard. Onze bewegingsvrijheid werd ingeperkt. Onze sociale contacten werden verboden. Er kwam een avondklok. In de pijnlijkste gevallen mochten we zelfs geen afscheid nemen van stervende vrienden of familieleden. Als we er echt om gaven, dan zouden we nog altijd verbaasd moeten zijn over hoe snel we vorig jaar onze grondrechten vaarwelzegden – of onze menselijkheid. Maar de finale van het Europees kampioenschap voetbal zál komende zondag plaatsvinden in Wembley, met tienduizenden supporters in het stadion. Te midden van een om zich heen grijpende, zeer besmettelijke variant van het coronavirus. Om het vriendelijk uit te drukken: dat is raar.

Dat vindt ook Mario Draghi. De Italiaanse premier kwam weken terug al met de suggestie om de finale toch niet in het Verenigd Koninkrijk te laten doorgaan. De deltavariant zorgde toen al voor een opstoot in het aantal besmettingen. Later bracht Angela Merkel dezelfde boodschap aan Boris Johnson: ‘Ik ben zeer bezorgd.’ Maar Johnson legde de Duitse bondskanselier uit dat de Britten met hun vaccinatiecampagne ‘een aanzienlijke muur van immuniteit’ hadden opgebouwd. En dus krijgt het virus komend weekend een vrije trap. Toen maandag bekend raakte dat Johnson ook de geplande versoepelingen van 19 juli (‘Freedom Day’) gewoon zal doorvoeren, zeiden Britse wetenschappers dat de Britse premier in een moordtempo ‘variantenfabrieken’ aan het bouwen is. Dat is een ramp. Niet alleen voor de Britten zelf, maar ook voor elk land dat Britse toeristen binnenlaat.

Vergelijk dat met wat er zich afgelopen week in de Gentse rechtbank heeft afgespeeld. Daar zat de Dendermondse politierechter Peter D’Hondt een zogenaamde ‘coronazitting’ voor. Organisatoren van wat vandaag nog altijd ‘lockdownfeestjes’ heet, maar wat in 2019 nog gewoon een ‘barbecue’ werd genoemd, kregen fikse geldboetes – 4000 euro was geen uitzondering. Natuurlijk: de omstandigheden waren anders. We waren op dat moment nog niet massaal gevaccineerd. En de inbreuken op de coronamaatregelen waren in sommige gevallen zonder meer flagrant. Erger was dat D’Hondt ook bij minder brutale overtredingen zwaar uithaalde. Zo kregen Vlamingen die zich niet aan de avondklok hielden of met meer dan twee zonder masker in de auto zaten, maar liefst… drie maanden cel. Die straf zal weliswaar niet worden uitgevoerd – soms draait de Belgische justitie zo vierkant dat er plots weer wat rechtvaardigheid dreigt op te duiken – maar het blijft een veroordeling tot een gevangenisstraf. Om de deconfiture van justitie compleet te maken gooide de BV-rechter er ook nog wat flukse uitspraken tegenaan, als was Jean-Marie Dedecker plots gereïncarneerd in een toga. ‘Voor mensen zoals u’, zei D’Hondt tegen een beklaagde, ’trek ik naar de zee: daar kunnen de idioten maar langs drie kanten komen.’

Zelfs Vincent Van Quickenborne (Open VLD) vond het wat ver gaan. In een interview in De Standaard noemde onze minister van Justitie, zelf niet vies van een beetje doorpakken, Peter D’Hondt niet, maar de boodschap dat op corona-inbreuken geen celstraffen zouden mogen staan, moet ook Dendermonde bereikt hebben.

Dus. Op het moment dat we in Europa 60.000 man samen laten feesten in een voetbalstadion, krijgen Vlamingen celstraffen omdat ze een paar maanden eerder met meer dan twee in de auto zaten. Opnieuw: de omstandigheden zijn anders, zeker wel. Maar dat wil niet zeggen dat het eenvoudig is om in het coronabeleid nog enige consistentie te ontwaren. De willekeur loert om de hoek. Bij de EK-finale of, om het in eigen land te houden, straks ook op de festivalwei van Pukkelpop, wordt de discipline die door de traagheid van het gerecht pas nu met strenge straffen wordt afgedwongen, radicaal overboord gekieperd. Zijn de wakkere burgers die hier vooral zakelijke belangen zien complotdenkers? Dat is nog het gevaarlijkste aan deze situatie: dat de absurditeit niet eens zo absurd is. Iedereen is gelijk voor de wet, maar sommigen – in dit geval de UEFA en Big Festival – zijn gelijker dan anderen. Dat gevoel, dat is het betonrot dat onze instellingen aantast, van Gent tot Europa.