‘Het bezoek van minister Blinken aan China bevestigt hoe ernstig de situatie is’

Voor de eerste keer in vijf jaar was een Amerikaanse buitenlandminister op bezoek in China. Toch bleef de ontvangst van Antony Blinken dit weekend op de regeringsluchthaven in Peking ijzig.

Geen rode loper. Geen ontvangstcomité. Alleen een directeur van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. Veel meer dan de bevestiging dat de Chinezen bereid zijn om te blijven praten heeft het bezoek van Antony Blinken niet opgeleverd.

Een week eerder had Peking de verwachtingen over het bezoek al getemperd. China beticht Washington van een wurgstrategie. De Amerikanen zijn bezig aan een ongeziene machtsopbouw. Japan wordt tot de tanden bewapend. De defensiesamenwerking met de Filipijnen is opnieuw hecht. Zowat alle mogelijke poorten tot de Stille Oceaan worden nu bewaakt. En in die Stille Oceaan heeft Amerika bijna twee derde van zijn vloot liggen.

Omgekeerd blijft China een militaire omsingeling van Taiwan inoefenen en zijn aanwezigheid in de betwiste Zuid-Chinese Zee opdrijven. President Xi Jinping blijft dreigen en benadrukken dat de wederopstanding van het moederland niet op de lange baan geschoven kan worden. Zelfs de meest pro-Amerikaanse stemmen in het Chinese debat geloven niet meer dat het goed komt.

In China zetten velen zich schrap voor een blijvende verslechtering. De Amerikaanse presidentsverkiezingen komen eraan en president Joe Biden staat onder zware druk om de Amerikaanse belangen te verdedigen. ‘Deze maand alleen al hebben de Chinezen een Amerikaans schip en vliegtuig bedreigd’, fulmineerde een Republikeins parlementslid. ‘Nu bouwt het ook nog een spionagebasis op Cuba. En president Biden? Die blijft gewoon met de duimen draaien.’

Er bestaat een dubbel dilemma tussen de twee titanen. Een gaat over de strijd om internationale invloed. Het andere over de strijd die zowel Xi Jinping als Biden voert voor het behoud van hun binnenlandse aanzien. Hoewel ze allebei een confrontatie willen vermijden, zetten nationalisten aan beide kanten van de Stille Oceaan de bakens steeds verder. De meerderheid van de Chinezen en Amerikanen beschouwen elkaars land nu als onvriendelijk of vijandig.

In het beste geval zullen Washington en Peking opnieuw kanalen openen om militaire incidenten te voorkomen. Toch bevestigt het bezoek van Blinken vooral hoe ernstig de situatie wordt en hoe weinig manoeuvreerruimte er nog is.