Henry Kissinger, een van de invloedrijkste staatslieden van na de Tweede Wereldoorlog, wordt op 27 mei 100 jaar.
Hij beweegt tegenwoordig wat moeizamer, maar met zijn hoofd is nog niets mis. Het zakenblad The Economist sprak Henry Kissinger recent in zijn kantoor in Manhattan, waar hij aan de publicatie van twee boeken werkt. Vooral de snelle ontwikkeling van artificiële intelligentie houdt hem bezig en stemt hem zorgelijk. De uitmuntende kenner van de diplomatie van de 19e eeuw en bewonderaar van Otto von Bismarck maakte naam als nationaal veiligheidsadviseur en minister van Buitenlandse Zaken van de presidenten Richard Nixon en Gerald Ford. Daarna gaf hij bijna vijftig jaar lang advies aan regeringsleiders.
De Amerikaan is ook nu nog een stem in het debat, zeker als het over China gaat. Kissinger was indertijd de architect van de ontmoeting in 1972 tussen Nixon en Mao Zedong die het ijs tussen de twee landen brak. Hij vergelijkt de relatie tussen Amerika en China vandaag met die tussen Europese landen voor de Eerste Wereldoorlog: elke verstoring van het evenwicht kan fatale gevolgen hebben. Kissinger gelooft dat Washington en Peking minder dan tien jaar tijd hebben om te leren samenleven. Dat kan door middel van een systeem van permanente dialoog. Een advies voor beide: oefen in terughoudendheid.
Kissinger gelooft in diplomatie met een stevige stok achter de deur en heeft een hekel aan chaos. Hij vindt daarom dat Oekraïne snel lid moet worden van de NAVO – om het te beschermen, maar ook om controle te houden over het nu sterk bewapende land. Tegelijk moet Europa een manier vinden om met Rusland te praten. Streven naar een regimewissel in Moskou is geen optie: Peking zal dat niet aanvaarden. China is als de dood voor de onzekerheid die na Vladimir Poetin in Centraal-Azië kan ontstaan. Kissinger vindt daarom dat de voorstellen van de Chinese president Xi Jinping over Oekraïne ernstiger moeten worden genomen dan tot nog toe het geval is.
Dear Henry, zoals hij soms ietwat cynisch wordt genoemd, gold zeker niet altijd als een vredesapostel. Dat hij in 1973 met de Vietnamees Le Duc Tho de Nobelprijs voor de Vrede kreeg voor hun bemiddeling over het vertrek van de VS uit Vietnam werd niet overal op applaus onthaald. Toch beschouwt hij het vermijden van botsingen tussen grootmachten als zijn levenswerk. Zijn idee is dat de mensen nu strategisch moeten zoeken naar een wereldorde op basis van regels waarin zowel Amerika als China, Europa en ook India zich kan vinden. Zelf zal hij die regels wellicht niet meer schrijven.
