Dinsdag hervatten de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk opnieuw de gesprekken over de brexit. Een nieuwe doorbraak wordt niet verwacht. ‘De Britse regering zit gevangen tussen de remainers en de brexiteers’, zegt professor Europese politiek Hendrik Vos.
Vandaag komen Brits brexitminister Dominic Raab en zijn concullega Michel Barnier samen in Brussel voor verdere onderhandelingen over de brexit. Er worden geen al te grote sprongen voorwaarts verwacht. ‘De Britse regering zit momenteel gevangen tussen de economische en bestuurlijke realiteit enerzijds en de bekommernissen van de brexiteers anderzijds’, zegt Hendrik Vos, professor Europese politiek aan de Universiteit Gent.
Wat mogen we de komende dagen verwachten van de onderhandelingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk?
HENDRIK VOS: ‘Net voor de zomer hebben we in het brexitdossier heel wat spektakel en drama gezien. Brits premier Theresa May toonde zich plotsklaps toch bereid om een soft-deal met Brussel uit de brand te slepen. In de Europese Unie werd die koerswijziging met open armen ontvangen. Vlaams minister-president Geert Bourgeois benadrukte dat Mays manoeuvre een enorm interessante ontwikkeling was.
Pas wanneer de dramatische gevolgen van de brexit verpletterend duidelijk worden, zal er eventueel een tweede referendum kunnen komen.
‘Maar al snel kwam de weerbots in eigen land. Brexitminister David Davies en minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson namen ontslag. Om haar meerderheid in het parlement te kunnen behouden, moest May onder druk van de brexiteers haar koers terug bijstellen. De Britse regering zit ondertussen al zo lang in een pijnlijke spreidstand. Enerzijds willen de brexiteers terug baas worden over eigen land, anderzijds riskeert Noord-Ierland in een grijze zone te belanden en dreigt een economisch drama. Deze tweespalt is een gordiaanse knoop die niet kan worden ontwaard.’
Eind oktober moet er een akkoord zijn tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. De tijd begint stilaan te dringen. Verwacht u dat er tegen dan een deal uit de bus komt?
VOS: ‘Die kans is klein, ik denk dat een landing in december realistischer is. Ik verwacht dat men de onderhandelingen uiteindelijk naar het allerhoogste politieke niveau zal stuwen. Een speciale top op het niveau van de Europese staatshoofden en regeringsleiders wordt onvermijdelijk. Maar zelfs dan wordt het ongelooflijk moeilijk om een gemeenschappelijke basis te vinden voor de onderhandelingen.
‘De Europese Unie kan het zich niet veroorloven om over essentiële zaken toegevingen te doen. Dat zou het Europese project totaal ongeloofwaardig maken. Aan de overzijde van het kanaal zit de regering gevangen tussen de remainers en de brexiteers. De essentie van de brexit valt simpelweg niet op te lossen. Het logische gevolg is dat de concrete oplossingen pas tijdens de geplande overgangsperiode zullen worden geregeld. Daarmee vermijdt men een no-deal en blijft alles bij het oude. Dan is het hopen dat er snel een nieuw politiek klimaat ontstaat waarbij wellicht een nieuwe Britse regering toch een ietwat eenduidige koers zal kunnen varen.’
Ondertussen gaan er stemmen op om eventueel toch nog een tweede referendum te organiseren eens er een deal op tafel ligt. Een realistisch scenario?
VOS: ‘Op dit moment is dat politiek niet haalbaar. Pas wanneer de dramatische gevolgen van de brexit verpletterend duidelijk worden, zal er eventueel een tweede referendum kunnen komen. Maar op dit moment is een aanzienlijk deel van de Britse bevolking er nog steeds van overtuigd dat de brexit fantastisch kan uitdraaien. Zolang dat gevoel overeind blijft, is er te weinig manoeuvreerruimte om een nieuwe stembusgang te organiseren.’
Donderdag gaat minister van Buitenlandse Zaken Jeremy Hunt naar de Verenigde Staten. Moeten we ook dat bezoek in de context van de brexit bekijken? Hopen de Britten nog steeds dat hun speciale relatie met Washington de economische meubelen kan redden?
VOS: ‘Elk manoeuvre van de Britse regering moeten we nu door een brexitbril bekijken. In Londen was men er lange tijd van overtuigd dat de rest van de wereld zal aanschuiven om met het Verenigd Koninkrijk nieuwe handelsrelaties aan te gaan. Daar klopt helaas niets van. De Britse onderhandelingsmacht is een stuk kleiner dan die van de Europese Unie. De Britten hebben simpelweg veel minder te bieden dan voordien en zijn niet meer in staat om op basis van hun voorwaarden nieuwe handelsrelaties op te zetten. Het vorige bezoek van Amerikaans president Donald Trump was daar een pijnlijk voorbeeld van. Hunt zal proberen om de plooien wat glad te strijken, maar het zal de Britse economie alleszins niet redden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
