Helft van de Belgen bereid Amerikaanse producten te boycotten: ‘Dat brengt ook Europese bedrijven schade toe’

Uit een grootschalige enquête van Knack en Le Vif blijkt dat een grote meerderheid van de Belgen vreest dat ze de grondig gewijzigde relatie met de Verenigde Staten in hun portemonnee zullen voelen. Eén op de twee Belgen overweegt zelfs een boycot van Amerikaanse producten. ‘Zelfs als Trump bereid is om te onderhandelen over de invoerheffingen, is er iets fundamenteel beschadigd’, zegt Bertrand Candelon (UC Louvain).

75,3 procent van de Belgen denkt dat het huidige spanningsklimaat een invloed zal hebben op hun koopkracht, 11,9 procent denkt dat het geen verschil zal maken. 81,4 procent vreest bovendien prijsstijgingen.

De conclusie is duidelijk, zo blijkt uit onze grootschalige enquête, uitgevoerd door onderzoeksbureau Kantar in opdracht van Knack, Le Vif, Trends-Tendances, Trends, Kanaal Z en De Zondag. De wereldwijde handelsoorlog, die na de enquête uitbrak, zal die vrees alleen maar versterken.

‘Dit toont aan dat de bevolking de economische mechanismen begrijpt, en dat is op zich positief’, glimlacht Bertrand Candelon, hoogleraar economie aan de UC Louvain. ‘Hogere invoerheffingen, vergeldingsmaatregelen en het terughalen van productie naar landen met hogere kosten voor arbeid zullen onvermijdelijk de prijzen doen stijgen.’

‘De liberalisering van de handel heeft ons in de afgelopen veertig jaar koopkracht opgeleverd. In een studie heb ik aangetoond dat internationale handel jaarlijks 1,5 procent extra bbp opleverde. Als we de grenzen weer op slot gooien, zal de negatieve impact aanzienlijk zijn. Dat is duidelijk. Bovendien geldt: als we een land goed kennen en er handel mee drijven, zijn we minder geneigd om er oorlog tegen te voeren.’

Boycot tegen Amerika: is het zinvol om geen producten uit de VS meer te kopen?

Oorlogsdreiging

‘De vrees voor inflatie is volledig gerechtvaardigd’, bevestigt Stijn Baert, professor arbeidseconomie aan de UGent, in De Zondag. ‘Om te beginnen zal de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie gevolgen hebben voor onze portemonnee.

‘Als Belgische bedrijven plots minder naar de VS exporteren, zal hun productie dalen. Europa heeft al beslist te reageren met extra invoertaksen op Amerikaanse producten. Omdat consumenten uiteindelijk de hele rekening betalen, inclusief de taksen, zullen Amerikaanse producten gewoonweg duurder worden.’

‘Daarnaast,’ vervolgt Baert, ‘is er de dreiging van een echte, militaire oorlog. In tijden van oorlog komt de economie deels tot stilstand. Dat zagen we in Oekraïne en Rusland. Zo daalde de productie van graan en gas aanzienlijk. Dat jaagt de prijzen opnieuw de hoogte in. Het gevolg was de inflatiecrisis van 2022. Mocht het tot een verdere escalatie komen, dan kunnen we nog sterkere prijsstijgingen verwachten.’

6 op de 10 Belgen zijn bang voor een nieuwe wereldoorlog

Boycot?

In deze internationale context van onrust wordt de afstand tussen Europa en Trumps Amerika groter. De Amerikaanse president en zijn entourage uiten steeds vaker kritiek op de Europese Unie, steunen extremistische partijen in verschillende landen en zoeken toenadering tot Rusland in hun streven naar vrede in Oekraïne.

Moeten we Amerikaanse producten zoals Coca-Cola, Facebook en Tesla dan boycotten? 45,7 procent van de ondervraagden is voor een boycot, 54,3 procent is tegen. Er is een licht verschil tussen de taalgebieden (43,1 procent van de Vlamingen zegt ja, tegenover 48,8 procent van de Franstaligen). Kiezers op links, en vooral ecologisten, zijn in overgrote meerderheid voorstander van een boycot.

Een ander veelzeggend element: op de vraag waar we onze wapens voor nationale verdediging moeten kopen, antwoordt 41,1 procent ‘in andere Europese landen’, 38,9 procent ‘in België’, en slechts 10,5 procent ‘in de Verenigde Staten’.

‘Ik begrijp dat mensen Amerikaanse producten willen boycotten, dat is een natuurlijke reflex’, reageert Candelon. ‘Maar als we geen Coca-Cola meer drinken, moeten we beseffen dat 70 procent van die flessen in Europa wordt geproduceerd. Dat betekent dus dat bedrijven hier getroffen worden. Als we hetzelfde doen met Tesla, moeten we beseffen dat Belgische bedrijven onderdelen leveren aan dat bedrijf. Ook dat zal schade berokkenen. En dan zijn er nog de wederuitvoeren: je kunt Amerikaanse pistachenoten boycotten, maar de VS kunnen die verkopen aan India, dat ze dan weer aan ons verkoopt. Dat zagen we ook bij Rusland: we zitten al aan het zestiende sanctiepakket, en toch kopen we nog altijd Russisch. Alles is met elkaar verbonden.’

Daarbij komt nog, voegt Candelon eraan toe, dat Donald Trump het vertrouwen tussen Europa en de VS aan het beschadigen is. ‘Zelfs als hij bereid is om te onderhandelen over de invoerheffingen, is er iets fundamenteel beschadigd. Na zo’n breuk zal een investeerder wel twee keer nadenken.’

‘Dat geldt evenzeer voor militaire aankopen: als je weet dat de Amerikanen zich uit Europa kunnen terugtrekken, ontstaan er twijfels over wapensystemen waarvoor je hun toestemming nodig hebt om ze te gebruiken, zoals het F-35-gevechtsvliegtuig. Op het gebied van nationale veiligheid en soevereiniteit ontstaat er een neiging om meer op onszelf terug te plooien. En dan nog: gaan we de Italianen vertrouwen als zij rechtstreeks onderhandelen met Trump? Het illustreert de evolutie naar een wereld waarin multilateralisme uit elkaar valt.’

Knack-enquête: helft Belgen wil defensie-uitgaven verhogen