Hamaswoordvoerder Walid Kilani: ‘Wat hebben wij nog te verliezen?’

Met zijn brutale aanval op Israël aanvaardt Hamas niet alleen het lijden van burgers in Gaza, maar ook zijn eigen mogelijke ondergang. Walid Kilani, woordvoerder van Hamas in Libanon, spreekt zich uit over het achterliggende motief: ‘We staan weer op de politieke agenda.’

Sinds 7 oktober is Hamas in grote delen van de wereld het toonbeeld van terreur. Anderen prijzen de organisatie juist omdat het Israël, waarvan men dacht dat het onoverwinnelijk was, zo te schande heeft gemaakt. De wereld ziet er anders uit sinds honderden Hamasstrijders een slachtpartij aanrichtten in dorpen, kibboetsen en op een muziekfestival in het zuiden van Israël – 1400 mensen kwamen daarbij om. Bijna 200 werden naar Gaza gebracht.

Je zou er vraagtekens bij kunnen zetten, want Hamas is geen losgeslagen groep gekken. Hamas regeert al anderhalf decennium en domineert de 2,3 miljoen inwoners van Gaza, die nu dubbel gegijzeld worden door de macht van Hamas en Israëlische vergelding.

Wat was het doel van de maanden- en jarenlang geplande aanval? Om een Israëlische invasie uit te lokken waarvan de voorafgaande luchtaanvallen al duizenden slachtoffers hebben geëist? Waarom de buitensporige brutaliteit, het afslachten van hele families, het neerschieten van ongewapende festivalbezoekers? Hoe zit het met de verantwoordelijkheid voor de inwoners van Gaza, die nergens heen kunnen vluchten behalve van de noordelijke naar de zuidelijke helft van de kuststrook?

Maar als je Hamasfunctionarissen in Libanon probeert te spreken, neemt niemand de telefoon op en sta je voor de gesloten deuren van hun kantoren in de Palestijnse vluchtelingenkampen. De weinigen die wel de telefoon opnemen, aarzelen en beloven terug te bellen.

Na dagen stemt Walid Kilani, woordvoerder van Hamas in Libanon, eindelijk in met een interview in een café in Saida, ten zuiden van Beiroet, kort voordat Hamas twee Amerikaanse gijzelaars vrijlaat.

Wat was het doel van de aanval van 7 oktober?

Walid Kilani: 30 jaar lang, sinds de Oslo-akkoorden, hebben PLO-leider Yasser Arafat en zijn opvolgers met Israël onderhandeld over de oprichting van een onafhankelijke staat Palestina. Dichter bij dat doel zijn we niet gekomen. In tegendeel: we zijn er steeds verder van verwijderd geraakt. In Gaza leven we opgesloten achter muren, op de Westelijke Jordaanoever blijft Israël meer nieuwe nederzettingen bouwen. We zagen dat kolonisten steeds vaker de Al-Aqsamoskee in Jeruzalem mochten betreden en er gelovigen lastigvielen en sloegen. Onze inlichtingendienst beschikte over informatie dat de kolonisten de moskee wilden vernietigen om er weer een tempel te bouwen. We waren bang om langzaamaan alles te verliezen.

Toen Netanyahu (Benjamin Netanyahu, de premier van Israël, nvdr) een paar maanden geleden in het openbaar een kaart van het ‘Nieuwe Midden-Oosten’ presenteerde, was er helemaal geen ruimte voor een Palestijnse staat. Alsof de toekomst zich zonder ons zou voltrekken. Dat zal nu niet gebeuren. We staan weer op de politieke agenda. Deze operatie was de hardste militaire klap die we Israël in tientallen jaren hebben toegediend. Als je met Israël te maken hebt, is alleen kracht van tel. Dat zien we hier in Libanon met onze bondgenoten, Hezbollah. De prijs om hen massaal aan te vallen zou te hoog zijn voor Israël, dus doen ze het niet. Bovendien hebben we gijzelaars genomen om ze te ruilen voor de 5200 politieke gevangenen die in Israëlische gevangenissen zitten. Daarom wordt er nu onderhandeld.

(Lees verder onder de preview)

Afgezien van de gijzelingskwestie, lijkt er niet echt sprake te zijn van onderhandelingen. In Israël is er overweldigende steun voor een legerinvasie in Gaza. Hamas moet vernietigd worden, alle communicatie is dood.

Kilani: Dat was ze voorheen ook al. Wat hebben we nog meer te verliezen? Het gevoel in Gaza is er al jaren een van absolute hopeloosheid, alsof je langzaam verdrinkt.

Burgers, gezinnen, vrouwen en kinderen werden zonder onderscheid beschoten, mensen werden onthoofd met bijlen, levend verbrand. Wat was het doel van deze onvoorstelbare wreedheid die zelfs uw bondgenoten afstootte?

Kilani: De kolonisten daar zijn ook gewapend, ook al zijn ze geen soldaten. Onze mannen schoten niet op ongewapende mensen.

Dat deden ze wel, keer op keer.

Kilani: Niet volgens mijn informatie.

Het is hopeloos. Zelfs twee weken na de feiten blijft Hamas het bloedbad, dat ze overduidelijk hebben aangericht, ontkennen. In Qatar, waar het politieke leiderschap van Hamas in ballingschap is gevestigd, ontkende Ali Marzouk, een van de politieke leiders van Hamas, dagen eerder de moordpartij op onschuldige burgers tegenover de Britse Economist.

(Lees verder onder de preview)

Ging de aanval precies zoals gepland?

Kilani: De operatie werd twee jaar lang in kleine kring in Gaza voorbereid om er zeker van te zijn dat er geen lekken zouden zijn. Zelfs onze bondgenoten, Hezbollah, Iran, wisten van tevoren niets zeker. Tijdens de aanval zelf was iedereen verbaasd over hoe weinig weerstand de Israëlische soldaten boden, hoe ver onze strijders konden oprukken. Niemand had dat verwacht.

Wist u dat van tevoren?

Kilani: Nee.

Als de operatie, zoals u zegt, zo nauwkeurig was gepland, voelt u zich dan niet verantwoordelijk voor de mensen in Gaza, die nu blootgesteld zijn aan Israëlische vergeldingsaanvallen?

Kilani: Het was duidelijk dat Israël zou reageren. Maar de mensen in Gaza worden elke dag blootgesteld aan Israëlische agressie.

Het gaat nu niet meer om individuele luchtaanvallen zoals in het verleden, maar om de aangekondigde vernietiging van Hamas – een militaire inval waarvoor drie legerdivisies klaarstaan. Mohammed Daef, de militaire leider van Hamas, zei in zijn toespraak na de aanval dat jullie na jaren van vergeefse onderhandelingen hadden besloten om ‘een einde te maken aan dit alles’. Dat klinkt meer als het accepteren van uw eigen ondergang.

Kilani: Het gaat over hoop voor toekomstige generaties, over het feit dat we niet hebben opgegeven. Kijk naar de protesten in de hele Arabische wereld, zelfs in Europa. De hele wereld ziet mensen sterven in Gaza door de Israëlische bombardementen. We hebben al 3200 martelaren. De reputatie van Israël zal zinken.

In Europa en de VS is de reactie tegenovergesteld. Daar zijn de meerderheden en de regeringen verenigd in afschuw over Hamas en steun voor Israël.

Kilani: Het Westen meet met twee maten. Sinds Rusland Oekraïens grondgebied binnenviel en bezette, heeft het geholpen om de bezetters te bestrijden. Wanneer Israël ons land bezet en VN-resoluties negeert die al meer dan 50 jaar terugtrekking eisen, zwijgt het Westen. Ook wij vechten voor onze vrijheid en onafhankelijkheid. En voor het recht van ontheemden, voor hen die gevlucht zijn, om terug te keren.

Hoe moeten een bloedbad en de te verwachten verwoesting van Gaza daartoe leiden? Wat wil Hamas nu bereiken?

Kilani: We wilden het machtsevenwicht veranderen. En onze gevangenen vrij krijgen, in ruil voor de gijzelaars.

Wat zijn jullie met hen van plan?

Kilani: We zullen eerder burgers vrijlaten dan soldaten. Het is te vroeg voor details. Bovendien zijn wij er niet bij betrokken, de onderhandelingen vinden plaats in Qatar.