Zijn trouwe strengchristelijke en sociaal conservatieve achterban was verbluft: Donald Trump leek plots voorstander van abortus in Florida. Hij kondigde ook aan IVF-behandelingen gratis te maken als hij president wordt.
Sinds het Hooggerechtshof in juni 2022 het nationale recht op abortus – Roe v. Wade – afschafte, zoeken de Republikeinse Partij en Donald Trump naar een strategie om de electorale schade van die beslissing te beperken.
In een interview met The Daily Mail werd Trump donderdag gevraagd naar zijn stem in het referendum over abortus in Florida. De huidige wet beperkt abortus tot zes weken – veel vrouwen weten dan nog niet dat ze zwanger zijn. ‘Ik denk dat zes weken een vergissing is,’ zei Trump. ‘Ik wil meer dan zes weken.’ De journalist vroeg opnieuw hoe hij zou stemmen. ‘Ik zal stemmen dat zes weken te weinig is,’ herhaalde Trump.
Dat gaf de antiabortus achterban de indruk dat hij inderdaad voor het referendum zou stemmen.
Nog donderdag maakte Trump bekend dat hij als president IVF-behandelingen (IVF: In Vitro Fertilisatie) gratis zal maken ofwel door de overheid ervoor te laten betalen, ofwel door ziekteverzekeringen te verplichte ze te vergoeden. Details gaf hij niet. Hij zou het gratis maken ‘omdat we meer baby’s willen, om het aardig te formuleren.’
De dubbele tussenkomst van Trump – tegen de zes weken-wet in Florida en voor IVF – schoot bij de meer radicale christelijke en conservatieve achterban van de ex-president in het verkeerde keelgat. Want die meer radicale evangelische of katholieke kiezers zijn zowel tegen alle abortussen als tegen IVF-procedures gekant – bij IVF worden embryo’s, in hun ogen mensen, vernietigd.
Maar hoe gefrustreerd ze ook zijn, ze houden de kritiek doorgaans binnensmonds vanuit de theorie van ‘het mindere kwaad’: Trump is minder erg dan Kamala Harris.
En degenen die toch hadden geprotesteerd, bedankten vrijdag Trump uitvoerig nadat hij in een nieuw interview had gepreciseerd dat hij tegen het referendum in Florida zou stemmen. Ja, hij vindt zes weken te weinig, maar het referendum voorziet een te ruim recht op abortus, ‘tot de negende maand’ (in werkelijkheid tot de levensvatbaarheid, red.).
This was such an awesome JD back in 2022. Come back, pro-life @JDVance! https://t.co/JQnJ1RcudE
— Lila Rose (@LilaGraceRose) August 30, 2024
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Een van degenen die niet pikte wat Trump verkondigde, was Lila Rose, oprichter van antiabortus-vereniging Live Action. Ook zij dankte Trump vrijdag, maar ze verwierp het ‘mindere kwaad’. ‘Verkiezingen gaan over de toekomst, niet over het verleden.’ Ze retweette instemmend wat Trumps running mate J.D. Vance in 2022 had verkondigd: ‘Als je niet bereid bent tegen links in te gaan inzake abortus, ben je ook over alle andere onderwerpen niet te vertrouwen.’
Ze gaf aan waarom voor haar IVF onaanvaardbaar is, laat staan dat ze er met haar belastinggeld aan zou willen bijdragen: slechts een minderheid van embryo’s leidt tot een zwangerschap (7 procent, schrijft zij, zonder bronverwijzing. De meeste onderzoeken geven een veel hoger percentage, zij het nog altijd een minderheid), wat betekent dat andere embryo’s bevroren worden of ‘geaborteerd’.
De vele bochten inzake abortus
Waarom riskeert Donald Trump de banbliksems van een kiezerssegment dat doorgaans hondstrouw is?
Het is niet dat hij beginselvast is inzake abortus.
Zaterdag lijstte The New York Times nog eens op wat hij al verkondigd heeft over de kwestie. In 1999 omschreef hij zichzelf als ‘heel pro-abortus’. In 2011 sprak hij een conservatief publiek toe en was hij zonder verdere verklaring ineens tegen abortus. In 2016 vond hij tijdens een tv-interview dat vrouwen die een abortus ondergaan bestraft moeten worden. Dat ging zelfs voor zijn evangelische achterban te ver, en dat standpunt werd bijna onmiddellijk weer afgevoerd. Als president werkte hij – via de aanduiding van drie conservatieve rechters voor het Hooggerechtshof – aan het afschaffen van het federaal recht op abortus. Dat doel werd een realiteit in juni 2022 toen het Hof Roe v. Wade schrapte.
Florida beperkt abortus tot 6 weken: ‘Vele vriendjes zullen van verkrachting beschuldigd worden’
Sindsdien zit Trump gewrongen. Hij laat niet na de eer op te strijken voor de afschaffing van het federaal recht op abortus, maar tegelijk besefte hij meteen dat abortus een electoraal probleem voor de Republikeinen en hemzelf zou worden. Dat bleek ook: pro-abortusreferenda winnen, zelfs in conservatieve staten, en Republikeinen doen het sinds 2022 slecht in verkiezingen. Trump stelt tegenover zijn naaste medewerkers, aldus de Times, dat alleen abortus hem de presidentsverkiezingen kan doen verliezen. Op de meeste andere terreinen – met name de economie, migratie en buitenlands beleid – scoort hij in peilingen beter dan eerder Biden en nu Harris.
Het probleem voor Trump met de strengreligieuze achterban is dat die abortus belangrijker vindt dan winst in verkiezingen. Die achterban wil niet dat de Republikeinen ophouden bij het afschaffen van het federaal recht op abortus, er moeten federale maatregelen komen om ook in staten die abortus legaliseren beperkingen op te leggen (Donald Trump sprak zich eerder dit jaar uit voor het recht van staten om hun eigen regeling te handhaven).
Toen het Hooggerechtshof in 2022 Roe v. Wade torpedeerde, voegde een van de rechters, Clarence Thomas, toe dat het niet bij die ene ingreep hoefde te blijven. Het Hooggerechtshof zou ook bijvoorbeeld het homohuwelijk of het recht op voorbehoedsmiddelen kunnen viseren.
Dat was niet geruststellend voor de meerderheid van kiezers, die het niet eens was met de afschaffing van het recht op abortus.
Alabama schrapt even IVF
Sinds februari van dit jaar is ook IVF in de actualiteit. Het Hooggerechtshof van de héél conservatieve staat Alabama oordeelde toen dat de embryo’s in de procedure als mensen moeten beschouwd worden. Wie betrokken is bij de vernietiging van embryo’s, ouders of medisch personeel, kan vervolgd worden, aldus dat Hooggerechtshof.
Onmiddellijk na de uitspraak legden de klinieken in de staat hun IVF-procedures stil. Enkele weken later, nadat het staatsparlement immuniteit had toegekend aan de betrokkenen, konden ze de procedures hervatten. Maar de ingreep had een schokeffect in een land waar de overgrote meerderheid van de bevolking – 82 procent – IVF ‘moreel acceptabel’ vindt. Het Hooggerechtshof in Alabama leek de woorden van Clarence Thomas te bevestigen dat abortus niet het einde was van conservatief/Republikeinse ingrepen in het leven van mensen. En met Kamala Harris hebben de Democraten een goede kandidaat om op dat terrein de gevaren duidelijk te maken. Joe Biden was als katholiek met een antiabortus verleden veel minder uitgesproken.
Kamala Harris op de Democratische Conventie: abortus, sociale maatregelen en een fors grensbeleid
Donald Trump verkondigde kort na de controverse in Alabama zijn steun voor IVF, in tegenstelling tot de Republikeinen in het federale Congres (daarbij Trumps running mate senator Vance) die weigerden in juni het recht op IVF wettelijk te beveiligen. Met zijn uitspraak van donderdag wil Trump zijn IVF-steun ook met een financiële belofte bekrachtigen.
Vrouwenstemmen
Uit peilingen blijkt dat de kloof tussen mannen en vrouwen in de komende verkiezingen een recordniveau bereikt. Een peiling uit midden augustus in swingstaten Michigan, Wisconsin en Pennsylvania toonde dat Trump er 55 procent van de mannelijke kiezers achter zich heeft, tegen 39 procent van de vrouwen – een verschil van 16 procent. Bij de presidentsverkiezingen van 2020 bedroeg het verschil tussen mannen en vrouwen 12 procent, wat toen ook al opzien baarde.
Een deel van de huidige kloof kan verklaard worden door de abortuskwestie, en in mindere mate IVF.
Trump wil, via zijn bochten, tonen dat hij niet tot de meer radicale groep behoort inzake abortus en IVF.
Lukt dat? Of zal de kiezer zijn oude woorden onthouden en aan hem denken als ‘de meest antiabortus president ooit’? De campagne van Harris houdt niet op kiezers via clips aan die versie van Trump te herinneren.
Valt de IVF-financiering overigens te regelen, met een Republikeinse fractie in het Congres die ertegen gekant is om ziekteverzekeringen verplichtingen op te leggen?
De conservatieve krant Wall Street Journal omschreef het in een editoriaal zo: ‘Niets meer voorspelbaar dan een politicus die een nieuwe gift belooft om de achteruitgang in de peilingen te stoppen.’
Amerikaanse verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier