Noem Meloni geen “klein vrouwtje”: binnenkort Italiaanse gevangenisstraffen voor ‘minachting door de media’?

Het was een dinsdagochtend in oktober 2021 en de Italiaanse onlinejournaliste Giulia Cortese schrok zich te pletter. Op Twitter circuleerde een foto van de politica Giorgia Meloni (toen nog geen premier) in een huiselijke omgeving, met op de achtergrond, op een kast, een portret van Benito Mussolini. Prompt retweette Cortese de foto naar haar volgers. De foto was fake, bleek nadien. Maar dat wist ze toen niet, zegt de 36-jarige journaliste nu, drie jaar later, aan de telefoon, hij zag er heel authentiek uit. Ook al omdat het in Meloni’s kringen niet ongewoon was om met Mussoliniparafernalia uit te pakken. De Italiaanse senaatsvoorzitter Ignazio La Russa bijvoorbeeld, met wie Meloni in 2012 de partij Fratelli d’Italia uit de grond stampte, liet zijn postuurtjes van Mussolini zelfs door tv-camera’s filmen.

Corteses retweet belandt in geen tijd bij Meloni. Die plaatst op haar Facebookpagina de twee foto’s naast elkaar, de genepte en de echte – zonder Mussolini-portret – en fulmineert in het bijschrift over een ‘gemene vervalsing’, ‘linkse journalistiek’ en ‘juridische stappen’.
Cortese verwijdert haar tweet, maar het hek is al van de dam, een stroom haatberichten komt haar kant uit. Ze wordt ‘schijthoer’ en ‘communist’ genoemd. Iemand wenst haar ‘dood door ophanging’ toe.

De dag is nog niet voorbij. Cortese post een tweede tweet, rechtstreeks gericht aan Meloni, waarbij ze de politica verwijt haar aan de mediaschandpaal te nagelen. Ze noemt haar ‘una donnetta‘, een klein vrouwtje. Drie kwartier later volgt een derde tweet: ‘Ik ben niet bang van jou, @GiorgiaMeloni. En daarbij, je bent maar 1m20 groot, ik zie je niet eens staan.’

Verzoening

In politieke kwesties zit ze snel op haar paard, dat geeft Giulia Cortese toe, en zeker online. In haar bio op X, waar ze zo’n 49.000 volgers telt, omschrijft ze zichzelf als ‘Europeaan en idealist zonder illusies’.
Op X is ze al eerder discussies aangegaan met rechtse politici, zegt ze, onder andere met Italiës minister van Defensie Guido Crosetto van Fratelli d’Italia. Destijds hield de discussie op toen Crosetto haar ontvolgde op Twitter. Maar deze keer leidde de woordenwisseling met Meloni tot een dagvaarding wegens ‘laster’ en ‘bodyshaming’.
Nochtans had Cortese aangestuurd op een verzoening. ‘Ik vind haar een slechte premier, maar om andere redenen dan haar gestalte.’ Ze schreef een brief met verontschuldigingen en verklaarde zich bereid die brief openbaar te maken op het internet. Maar Meloni ging daar niet op in. Ze eiste 2000 euro schadevergoeding, waar Cortese dan weer niet van wilde weten. Dus kwam alles voor de rechter in Milaan.

Kreng

Op woensdag 17 juli viel het vonnis. Voor het verspreiden van de nepfoto werd Cortese veroordeeld tot 1200 euro voorwaardelijk. Voor de schampere opmerkingen over Meloni’s gestalte (‘klein vrouwtje’, ‘je bent maar 1m20’) moet Cortese 5000 euro schadevergoeding neertellen wegens bodyshaming.
Het is niet de eerste keer dat Meloni een journalist voor een belediging voor de rechter sleept. Vorig jaar werd de schrijver en maffia-expert Roberto Saviano in Rome veroordeeld tot 1000 euro schadevergoeding. Hij had in een tv-gesprek over Meloni’s migratiepolitiek haar een ‘bastarda‘ (‘kreng’) genoemd.

De openbare aanklager had 10.000 euro geëist, de advocaten van Meloni gingen voor een schadevergoeding van 75.000 euro voor Saviano’s ‘uitzinnige, vulgaire en agressieve’ taalgebruik. ‘Kreng’ is nooit een meningsuiting, betoogden ze, het is altijd een belediging.

Dit zijn geen uitzonderlijke gevallen in het Italië van vandaag. In 2023 klaagde de minister van Economie, Giancarlo Giorgetti, de krant Domani aan voor het bezoedelen van zijn reputatie, in hetzelfde jaar zette Arianna Meloni, zus van de premier en getrouwd met de minister van Landbouw Lollobrigida, gerechtelijke stappen tegen de tekenaar Mario Natangelo voor een karikatuur die haar niet zinde.

Ondertussen ligt in het Italiaanse parlement een wetsontwerp voor van Fratelli d’Italia dat ‘minachting door de media’ voortaan wil strafbaar stellen met maximaal vier jaar gevangenis. In mei gingen medewerkers van de openbare omroep Rai 24 uur in staking uit protest tegen de ‘beklemmende controle’ van de regering. De organisatie Reporters zonder Grenzen (Reporters sans frontières) zet Italië op de Wereldindex voor Persvrijheid op de 46e plaats. België staat op de 16e plaats.

© Der Spiegel