De Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) onderzoekt de berichten over een aanval met gifgas in Syrië. De oppositie wijst in de richting van de Syrische regering of de Russen, maar die ontkennen allebei. De VN-Veiligheidsraad komt woensdag in spoedzitting bijeen.
Bij de luchtaanval in Khan Sheikhoun, in het noordwesten van Syrië, kwamen volgens het in Londen gevestigde Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten (SOHR) minstens 58 mensen om het leven, maar lokale oppositiebronnen hebben het over 67 tot zelfs 100 slachtoffers. Dat meldt BBC World.
Journalisten, artsen en andere hulpverleners getuigen van mensen, onder wie kinderen, die stikten, flauwvielen en schuimbekten.
Na de luchtaanval werd ook het ziekenhuis dat zich ontfermde over de gewonden, op zijn beurt gebombardeerd. Als de informatie klopt, gaat het om de dodelijkste aanval met chemische wapens sinds het begin van de burgeroorlog in Syrië.
Onderzoek
Over de aard van het gas is volgens het SOHR niets bekend, maar het oppositionele Edlib Media Center gaat uit van het zenuwgas Sarin.
Experten van de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) zijn momenteel bezig alle beschikbare informatie te verzamelen en te analyseren. Dat deelde de organisatie dinsdag in Den Haag mee.
Verantwoordelijk
Evenmin is bekend wie er achter de aanval zit. Het Syrische leger ontkent dat het chemische wapens in de provincie Idlib heeft gebruikt. ‘Wij hebben tot nog toe geen chemische wapens gebruikt en we zullen dat ook niet doen’, zo zei een militaire woordvoerder aan televisiezender Sky News Arabia.
Ook het Russische ministerie van Defensie ontkent dat het luchtaanvallen heeft uitgevoerd in de omgeving. Moskou is een bondgenoot van het Syrische regime.
Volgens een hoge functionaris van de Syrische veiligheidsdiensten, die anoniem wilde blijven, zou de gifgasaanval een verzinsel zijn van de rebellen in een poging om een mediaslag thuis te halen, nadat ze er op het terrein niet in slagen een overwinning te boeken. Dat melden de persbureaus AFP en DPA.
De OPCW veroordeelt in scherpe bewoordingen het gebruik van chemische wapens onder alle omstandigheden. De expertengroep van de OPCW voor Syrië had vroeger al vastgesteld dat chemische wapens werden ingezet. Onder internationale controle werden toen grote hoeveelheden Syrische chemische wapens uit het land weggehaald en vernietigd.
Spoedzitting
Op vraag van het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk komt de VN-Veiligheidsraad woensdag in spoedzitting bijeen over de aanval.
De Franse president François Hollande acht Syrisch president Bashar al-Assad ‘verantwoordelijk’ voor de gifgasaanval, meldt hij in een persbericht. Ook de Britse minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson ziet in de aanval ‘alle eigenschappen in van een aanval door het regime’. In een communiqué voegt hij eraan toe dat het regime al eerder chemische wapens inzette.
Reacties
De Amerikaanse regering noemt de gifgasaanval ‘laakbaar’ en legt de schuld bij Donald Trumps voorganger Barack Obama, omdat hij er niet in geslaagd is krachtiger op te treden om dergelijke aanvallen door de Syrische regering te voorkomen. ‘Deze gruwelijke acties door het regime van Bashar al-Assad zijn het gevolg van de zwakheid en besluiteloosheid van de vorige regering’, zegt woordvoerder Sean Spicer van het Witte Huis, die daarvoor verwees naar de rode lijn die Obama trok over het gebruik van chemische wapens. Nadien deed Obama echter niets. Over wat Washington nu van plan is, gaf Spicer geen details.
Turkije reageerde ook ongewoon scherp tegenover Rusland, een land waarmee het de laatste maanden de banden aan het aanhalen was. In een telefoongesprek met zijn ambtgenoot noemde president Recep Tayyip Erdogan de aanval ‘onmenselijk’ en een bedreiging voor de vredesgesprekken, zonder iemand met de vinger te wijzen.
Namens ons land heeft minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo (Open VLD) de aanval veroordeeld. ‘De inzet van chemische wapens is het overschrijden van een rode lijn’, zei De Croo na een ontmoeting met VN-noodhulpcoördinator Stephen O’Brien in de marge van de Syriëconferentie in Brussel.
Ook O’Brien veroordeelde de aanval scherp, al is het volgens hem moeilijk commentaar te geven zolang niet duidelijk is wie achter de aanval zit.
Conferentie
Uitgerekend dinsdag en woensdag houden zeventig landen en organisaties in Brussel een conferentie over de humanitaire hulp en de toekomst van Syrië. De Croo hoopt dat er concrete stappen vooruit worden gezet. ‘Na zeven jaar conflict moeten we er over waken dat er geen gewenning optreedt’.
België blijft bij het standpunt dat ‘een geloofwaardig vredesproces er geen kan zijn waarbij Assad aan de macht blijft’.