Geert Bourgeois: ‘Aanhoudingsbevel Puigdemont is meer dan een brug te ver’

Het Spaans parket heeft een Europees aanhoudingsbevel gevraagd tegen de afgezette Catalaanse minister-president Carles Puigdemont en vier leden van zijn regering. Zij moesten donderdag verschijnen voor het nationaal gerechtshof in Madrid (Audiencia Nacional). Puigdemont bevindt zich echter nog in ons land.

De Catalaanse leider en de leden van zijn regering worden in Spanje vervolgd voor rebellie, misbruik van overheidsgeld en opruiing. Daarop staat een maximumstraf van 30 jaar. Van de veertien regeringsleden die donderdag voor de rechtbank moesten verschijnen, ontbraken er dus vijf op het appel.

Voor acht leden van die afgezette regering die voor het gerechtshof verschenen, heeft het parket de voorlopige hechtenis gevraagd. Het parket vroeg de vrijlating van een negende minister die uit de regering was gestapt voor de onafhankelijkheidsverklaring, Santi Vila. Hij moet wel een borgsom betalen.

Het Spaanse parket heeft het aanhoudingsbevel mede uitgevaardigd omdat Puigdemont niet is komen opdagen, en omdat hij niet de intentie heeft getoond om dat in de toekomst niet te doen. Bovendien is de exacte locatie van de voormalige Catalaanse president niet te bepalen, zo stelt het Spaanse parket. Die redenen zorgen er dus onder meer voor dat het een Europees anhoudingsbevel uitvaardigt. Het Spaanse parket wil bovendien niet weten van een videoconferentie om Puigdemont te verhoren.

Volgens hoogleraar internationaal recht Jan Wouters van de KU Leuven komt ons land in een penibele situatie nu Spanje een Europees aanhoudingsbevel heeft uitgevaardigd tegen Puigdemont. ‘Dan wordt het geen zaak van de politiek, maar van het gerecht. Hij zou zijn uitlevering dan kunnen aanvechten met als argument dat hij in Spanje geen eerlijk proces zal krijgen. Als de rechter instemt en Puigdemont niet wordt overgeleverd, zal het tot een forse ruzie tussen België en Spanje komen’, aldus Wouters.

Het aanhoudingsbevel tegen Puigdemont en de anderen wordt nu na vertaling overgemaakt aan het Belgische federale parket, waarna een onderzoeksrechter moet beslissen of ze in voorlopige hechtenis worden geplaatst. De rechter kan het aanhoudingsbevel ook afwijzen, of de Catalanen vrij laten onder voorwaarden. De correctionele raadkamer beslist daarna over de geldigheid van het verzoek. Als het mandaat conform is met de Belgische wet, dan wordt de overlevering aan het Spaanse gerecht toegekend, al is wel nog beroep én cassatieberoep mogelijk. Als het Belgisch gerecht de overlevering aan Spanje inderdaad toekent, gaat Puigdemont ‘zeker in beroep’, aldus zijn advocaat Paul Bekaert. ‘Dan volgen wij de ganse weg, dat staat vast.’ Die procedure duurt makkelijk 1,5 tot 2 maanden, zei de advocaat nog.

Bekaert sprak zijn cliënt donderdagavond over de kwestie. ‘Hij klonk zoals anders, niet meer of minder combattief en zelfzeker’, zei Bekaert. ‘Hij spreekt het Catalaanse volk deze avond of morgen nog toe op de Catalaanse televisie.’ Meer details over die toespraak kon de advocaat niet geven.

De mensenrechtenadvocaat benadrukte wel dat zijn cliënt voorlopig in ons land blijft. ‘Uiteraard blijft hij hier. Hij heeft zijn volledige medewerking toegezegd aan de Belgische justitie.’

Geert Bourgeois: ‘Geschokt’

Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) is ‘geschokt’ ‘Democratisch verkozen regeringsleiders laten opsluiten is meer dan een brug te ver’, zegt hij. ‘Politieke meningsverschillen moet je politiek oplossen via dialoog en met democratische instrumenten zoals verkiezingen.’ De minister-president richt zich ook opnieuw tot de EU. ‘Ik ben verbijsterd dat zoiets mogelijk is in het hedendaagse Europa. Ik doe dan ook – opnieuw – een dringende oproep aan alle Europese instanties om eindelijk actie te ondernemen en mee met Spanje en Catalonië te zoeken naar democratische oplossingen voor deze crisis.’

Sander Loones: ‘Puigdemont is geen terrorist’

Volgens Europees parlementslid Sander Loones (N-VA) is het steeds duidelijker dat Spanje een politiek proces voert tegen Puigdemont en zijn kabinet. ‘Als je ziet hoe snel en met welke gretigheid het in Spanje allemaal verloopt, begrijp ik waarom Puigdemont hier blijft’, zegt Loones.

‘Ik heb er alle vertrouwen in dat onze rechters in alle onafhankelijkheid en eerlijkheid zullen oordelen. In het verleden zagen we dat de onderzoeksrechters, na een eerste verhoor, er vaak voor kozen om de betrokken personen vrij te laten onder voorwaarden, zeker als er geen sprake is van terrorisme. Maar het is natuurlijk aan de onderzoeksrechter om daarover te beslissen’, zegt Loones.

‘Puigdemont is geen terrorist’, benadrukt Loones nog. ‘Ik zie dus niet in waarom hij naar de gevangenis zou moeten. Iedereen weet dat je politieke discussies enkel kan oplossen met politieke dialoog. Niet met geweld, niet met juridische processen en al zeker niet met politieke processen.’