‘Supreme Court is mee inzet van de verkiezingen in de VS’

Het Amerikaanse hooggerechtshof ligt onder vuur. Zijn werking is zelfs mee de inzet van de presidentsverkiezingen.

Ze zijn met negen, ze zijn door de president voor het leven benoemd en ze spreken het laatste woord over de toepassing van wetten in de Verenigde Staten. Of dat nog lang zo blijft, hangt mee af van de presidentsverkiezingen in november. Als de Republikeinse kandidaat Donald Trump wint, zorgt hij er vast voor dat de meerderheid van de rechters in het Hooggerechtshof nog voor geruime tijd in diep ­conservatieve handen blijft. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door enkele ­stevige zeventigers te vragen vrijwillig op te stappen en ze te vervangen door wat veertigers. Als de Democratische kandidaat president wordt, bestaat de kans dat het een en ander verandert.

De huidige conservatieve meerderheid in het Supreme Court, zes tegen drie justices, maakte het de voorbije jaren bont met partijpolitieke uitspraken in maatschappelijk gevoelige kwesties. Denk onder meer aan het recht op abortus en het beknotten van het klimaatbeleid van president Joe Biden. De druppel die de emmer deed overlopen, is een recente uitspraak die een voormalige president immuniteit verleent voor bepaalde acties tijdens zijn presidentschap. Daarmee is de kans groot dat Trump de dans ontspringt voor de manier waarop hij de verkiezingsuitslag van 2020 ongedaan probeerde te maken.

Eind juli stelde Biden voor om rechters nog maar voor een beperkte tijd te laten zitten. Dat zou elke president de kans geven rechters aan te stellen, zodat de samenstelling geleidelijk evenwichtiger wordt. ­Biden kon tot nu toe maar één ­rechter benoemen. Trump benoemde er in zijn ambtstermijn als president drie. Biden pleitte ook voor een strengere ethische code nadat bekend was geworden dat twee conservatieve rechters zich door rijke donateurs van de Republikeinse Partij lieten fêteren.

De Democraten werken nu ook aan een wet die voor­malige presidenten niet meer beschermt tegen vervolging voor criminele feiten. Zoals Biden daarover zei: ‘Wij zijn geen land van koningen, hier staat niemand boven de wet.’

Alleen zijn er voor dit soort wetswijzigingen meerderheden nodig in de beide kamers van het Congres. Die hebben de Democraten nu niet. De Republikeinen lieten al weten dat ze niet meedoen. Wellicht wilde ­Biden er de kiezers alvast op wijzen dat er een probleem is. Een meerderheid van die kiezers heeft zo al geen goed oog in de weg die het Hooggerechtshof is ingeslagen. Met reden: een goed werkende democratie kan niet zonder een onafhankelijke rechtspraak. Dat lijkt nu niet de eerste bekommernis van deze Republikeinse Partij.