Donald Trump wakkert racistische wrok aan, en niet alleen sinds hij het opneemt tegen Kamala Harris. Politicoloog Charles Henry ziet parallellen met campagnes tegen Barack Obama, alleen stond de samenleving in 2008 verder dan nu.
Trump toont in zijn campagne dezelfde brutaliteit als tegen Obama, stelt Charles Henry, politicoloog en emeritus hoogleraar Afro-Amerikaanse studies aan de universiteit van Californië in Berkeley. ‘Hij zegt dat Harris een “laag IQ” heeft. Echt? Is dát zijn aanvalslinie tegen elke zwarte tegenstander?’
Donald Trump heeft Kamala Harris ervan beschuldigd dat ze pas ‘zwart werd’ toen dat politiek opportuun was. Wat ziet u achter deze aanval?
Henry: Het is vooral dom. Harris heeft zich altijd geïdentificeerd met haar zwartheid en ging zelfs naar de historisch zwarte Howard University om politiek te studeren. Toen we haar later uitnodigden voor onze ‘Black Graduation’, die we hier op Berkeley jaarlijks houden voor zwarte studenten van alle faculteiten, kwam ze en gaf ze zelfs een toespraak.
Trumps fans gebruiken videobeelden om Harris te beschuldigen van identiteitsfraude. Soms zou ze anders klinken voor een zwart publiek.
Henry: Het is normaal dat mensen verschillende dialecten gebruiken naargelang het publiek en de geadresseerde. Mijn kinderen vertellen me altijd dat ik bij mijn zwarte vrienden anders klink dan bij mijn niet-zwarte vrienden. Dat is waar. Het is een culturele tweetaligheid. Als Barack Obama voor een zwarte gemeenschap sprak, klonk er meer Martin Luther King in zijn stem dan wanneer hij voor een meer blank publiek stond.
Doet de huidige verkiezingscampagne u denken aan de laster tegen Obama destijds?
Henry: Er zijn overeenkomsten. Bij zowel Obama als Harris is geprobeerd om hen mee aansprakelijk te stellen voor geestelijken die als zwarte radicalen kunnen worden afgeschilderd. Bij Obama was het dominee Jeremiah Wright…
…in wiens kerk Obama lid was. Toen in 2008 een preek openbaar werd waarin Wright de terreuraanslagen van 9/11 afschilderde als een soort straf voor falend beleid van de VS, kwam Obama onder druk te staan en nam hij ontslag uit de kerk…
Henry:… en bij Harris is het nu Amos Brown, een burgerrechtenactivist die dicht bij haar staat en pastor is in San Francisco, die campagne voert voor herstelbetalingen voor de nakomelingen van tot slaaf gemaakte zwarten en andere slachtoffers van racisme.
Trump en het grote geld: ‘Sommige miljardairs zien het wel zitten om de VS in Hongarije te veranderen’
Het rechtse Fox News verkneukelde zich onlangs: ‘We hebben een gloednieuwe pastor Jeremiah Wright.’
Henry: Trump zelf toont ook dezelfde brutaliteit als tegen Obama. Hij zegt dat Harris een ‘laag IQ’ heeft. Echt? Is dat zijn aanvalslinie tegen elke zwarte tegenstander? Laten we het hier niet hebben over Trumps eigen academische referenties. Het punt is dat hij ook twijfelde aan Obama’s intelligentie door te eisen dat hij zijn punten aan de universiteit vrij zou geven. Trump doet geen moeite om zijn racisme te verbergen.
De vraag is of ‘ras’ of ‘geslacht’ de grotere rol zal spelen in de verkiezingscampagne tussen Trump en Harris.
Trump was de luidste voorstander van de samenzweringstheorie dat Obama een onwettige president was omdat hij niet in de VS was geboren.
Henry: En hij benadrukte toen en nu graag Obama’s tweede naam, Barack Hussein Obama. De komst van Trump maakte een eind aan een racistische politiek met het hondenfluitje.
Legt u dat eens uit.
Henry: Hondenfluitje of dog whistle betekent dat je uitzendt op een frequentie waarop het grote publiek de racistische kern van de uitspraak niet waarneemt, terwijl die wel wordt begrepen door het gewenste publiek. Een beroemd voorbeeld is een advertentie voor de Republikein George H. W. Bush in de campagne voor de presidentsverkiezingen van 1988. Het ging over de gevangene William Horton, die tijdens zijn vrijlating gewelddadige misdaden had gepleegd. De advertentie viel het vermeende lakse misdaadbeleid van Bush’ Democratische tegenstander Michael Dukakis aan. De hondenfluit-gimmick was dat William Horton ‘Willie’ Horton werd genoemd – een bijnaam die hij niet eens had. En: een bijnaam met zwarte connotaties.
Toen Obama in 2008 de verkiezingen won, werd er vaak gesproken over een ‘postraciale samenleving’: een kleurenblinde samenleving die het racisme had overwonnen.
Henry: Dat zou mooi zijn. De verkiezingsoverwinning van Obama was een grote symbolische stap voorwaarts. Maar inhoudelijk kan een blanke president waarschijnlijk meer bereiken voor zwarte mensen. Hij of zij kan het zich waarschijnlijk veel beter veroorloven om expliciet beleid tegen racisme te maken. Zwarte kandidaten worden er altijd van verdacht dat hun beleid beleid voor zwarte mensen is. Zelfs kwesties die nuchtere dagelijkse zaken zijn, worden geracialiseerd.
Zoals?
Henry: Obamacare, de wet voor betere toegang tot ziektekostenverzekeringen. Voordat Obama de naam aannam, werd die door zijn tegenstanders verspreid met de boodschap dat Obamacare eigenlijk gewoon ‘Blackcare’ was. De wet ligt vandaag nog steeds onder vuur.
Trump zag Obamacare ook als een vijand. Tegelijkertijd beschuldigden sommige zwarte mensen Obama ervan dat hij zijn zwartheid bagatelliseerde.
Henry: Ja, maar ik zou niet zeggen dat hij dat deed. Hij had gewoon niet de traditionele ‘zwarte ervaring’ als kind en tiener in Hawaï; zijn jeugdvrienden waren voornamelijk blank en Aziatisch. Maar daarom ging hij naar Chicago. Uiteindelijk was het zijn vrouw Michelle Obama die hem geloofwaardigheid gaf bij zwarte kiezers. Ik betwijfel of hij zonder haar president zou zijn geworden.
Een blanke president kan waarschijnlijk meer bereiken voor zwarte mensen. Zwarte kandidaten worden er altijd van verdacht dat hun beleid ‘beleid voor zwarte mensen’ is.
Welke invloed had raciale wrok op het stemgedrag?
Henry: Met Obama schat ik dat 5 tot 15 procent van de Republikeinse stemmen anti-Obama waren. In het Trump-tijdperk denk ik dat het aandeel van zulke antistemmen hoger ligt, omdat we toen als samenleving verder stonden dan nu. Toen een vrouwelijke stemmer tijdens een televisiedebat in 2008 tegen John McCain, de Republikeinse kandidaat, zei dat de ‘Arabische’ Obama niet te vertrouwen was, antwoordde McCain dat Obama een fatsoenlijke Amerikaanse familieman is met wie hij gewoon van mening verschilt. Dat was bewonderenswaardig. Trump zou dat nooit doen.
Welke rol zal ras spelen in de verkiezingscampagne tussen Trump en Harris?
Henry: De vraag is eerder of ‘ras’ of ‘geslacht’ de grotere rol zal spelen. Want Trump zal zeker zowel Harris’ etniciteit als haar geslacht tegen haar gebruiken. Hij zal alles wat hij kan naar haar gooien en kijken wat er blijft hangen. Een paar Republikeinen hebben hem al gewaarschuwd dat de persoonlijke aanvallen op Harris gematigde kiezers zullen wegjagen. Ik hoop dat dat precies is wat er gebeurt. Als ik een adviseur van Trump was, zou ik tegen hem zeggen: laten we teruggrijpen naar het hondenfluitje.
Hoe mobiliseert Trump kiezers met racisme?
Henry: Racistisch ressentiment is misschien wel de belangrijkste factor die mensen naar Trump drijft. Na de racistische mars in Charlottesville in 2017 zei hij dat er ‘goede mensen aan beide kanten’ waren (bij de demonstratie hadden rechts-extremisten onder andere ‘Joden zullen ons niet vervangen!’ geroepen , nvdr). Trump heeft het aanvaardbaar gemaakt om openlijk racisme te vertonen. Dat is zijn bijdrage aan de Amerikaanse politiek.
Goud, aandelen, cryptocurrencies: waar zit het geld van Donald Trump?
Trump en racisme: enkele citaten
1989: Trump zegt in een talkshow op NBC: ‘Ik denk dat een zwarte soms denkt dat hij geen voorsprong heeft of zo, maar tegenwoordig is het eigenlijk geweldig. Ik heb het verschillende keren gezegd, zelfs over mezelf: als ik vandaag opnieuw kon beginnen, zou ik graag een opgeleide zwarte man zijn omdat ik echt denk dat ze een voorsprong hebben.’
1993: Casino-ondernemer Trump maakt ruzie met inheemse Amerikaanse concurrenten. Hij wordt opgeroepen voor een congrescommissie en zegt tegen de parlementsleden: ‘Ze zien er voor mij niet uit als Indianen.’ Als hem later wordt gevraagd hoe ze er wel uitzien, antwoordt hij: ‘Je weet wel.’
Ca. 1997: ‘Denk je dat ze er zwart uitziet?’ vraagt Trump aan een vertrouweling, verwijzend naar zijn toenmalige vriendin Kara Young. Na een ontmoeting met haar ouders – een zwarte vrouw en een blanke man – vertelt Trump Young dat ze haar schoonheid van haar moeder heeft geërfd en haar intelligentie van haar vader, ‘de blanke kant’.
2005: In de show van presentator Howard Stern zegt Trump dat hij heeft geprobeerd om teams van mensen met verschillende huidskleuren tegen elkaar te laten strijden in zijn realityshow The Apprentice: negen blonde blanken tegen negen zwarten met ‘een assortiment’ van huidskleuren. Het idee werd verworpen.
Ca. 2015: Trump geeft zijn toenmalige advocaat Michael Cohen de opdracht om een promotievideo te maken ‘met die ene zwarte’ nadat Trump kritiek had gekregen op zijn Obama-complottheorieën. Hij doelt op ex-basketbalspeler Clyde Frazier, aan wiens liefdadigheidsorganisatie Trumps bedrijf eerder 25.000 dollar had gedoneerd. Volgens Cohen eist Trump van Frazier dat hij zegt dat ‘geen enkele blanke man’ ooit zoveel voor hem heeft gedaan ‘als Donald Trump’. Frazier gebruikt de zin niet. De advertentie wordt nooit gebruikt.
Bron: Maggie Haberman, Confidence Man: The Making of Donald Trump and the Breaking of America (2022)
Amerikaanse verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier