Er waren woedeaanvallen, boetes, er werd met de vinger gewezen naar boekhouders. Een overzicht van wat er tot dusver gebeurde in de fraudezaak tegen de Trumps, die halverwege is, en die Donald Trump en zijn kinderen de controle over hun zakenimperium kan kosten.
Met het getuigenis van dochter Ivanka Trump rust het openbaar ministerie in de fraudezaak tegen de Trumps in New York. Het is nu aan de verdediging om vanaf maandag de eigen getuigen op te roepen.
Vorige en deze week kwamen de Trumps aan het woord, zonen Donald jr. en Eric, ex-president Donald en woensdag dochter Ivanka. De zonen en vader zijn beschuldigd, Ivanka niet omdat de tegen haar ten laste gelegde feiten verjaard zijn.
Door de jaren heen, stelt het openbaar ministerie van de staat New York, heeft de Trump Organization, door systematische en frauduleuze overschatting van de eigendommen, uitermate gunstige voorwaarden verkregen voor leningen.
Woensdag toonde Ivanka in haar getuigenis, en in e-mailverkeer dat advocaten van het openbaar ministerie haar voorlegden, dat bijvoorbeeld Deutsche Bank die bijzondere voorwaarden voor de lening koppelde aan persoonlijke aansprakelijkheid van Donald Trump voor de lening. Deutsche Bank eiste daar bovenop dat pa Trump een vermogen van 3 miljard dollar had, naast beschikbare liquiditeit ter waarde van 50 miljoen om van een supergoedkope lening te kunnen genieten (met naar verluidt 2 procent rente in plaats van de toen gebruikelijke 9 procent).
Trump zelf beweerde in die periode dat hij veel rijker was dan dat, en minstens 4 miljard rijk was. Financieel verantwoordelijken binnen de Trump Organization waren niet zo zeker, en maakten zich zorgen over de eis van 3 miljard. Ivanka wimpelde de bezwaren in e-mails weg, maar onderhandelde vervolgens het vereiste vermogen naar beneden tot 2,5 miljard dollar. Daartoe werden financiële bewijzen aan Deutsche Bank voorgelegd die volgens het openbaar ministerie frauduleus waren. De Trumps leenden aan de uitzonderlijke voorwaarden 300 miljoen dollar bij Deutsche Bank. Volgens het openbaar ministerie hebben de Trumps en hun bedrijven minstens 100 miljoen dollar aan rente uitgespaard via hun opgeschroefde financiële inschattingen, die door de jaren heen miljarden hoger lager dan de werkelijkheid.
Ongerijmdheden
In sommige gevallen overschatte men de omvang van een gebouw of de oppervlakte van een appartement. Er waren talloze vreemde ‘vergetelheden’ of ongerijmdheden. Een historisch gebouw dat aan strenge beperkingen was onderwerpen, werd ingeschat als een gebouw zonder beperkingen. Ivanka gebruikte een penthouse in een van de Trumpgebouwen met als optie dat ze het kon kopen voor 8,5 miljoen dollar. Maar hetzelfde penthouse was volgens de financiële verklaring ruim 20 miljoen waard. Trumps club en verblijf Mar-a-Lago werd op enkele tientallen miljoenen ingeschat voor de belastingen, maar op 500 miljoen dollar in Trumps financiële verklaringen.
Niet alleen volgens het openbaar ministerie waren de inschattingen frauduleus. De rechter in deze burgerlijke zaak, Arthur Engoron, heeft al voor het begin van de rechtszaak bepaald dat frauduleuze verklaringen zijn bewezen, en dat de drie beschuldigden, Eric Trump, Donald jr. en pa Donald, hiervoor aansprakelijk zijn. Het proces moet bepalen hoe hoog hun boete wordt – de procureur eist namens New York 250 miljoen dollar – en welke gevolgen er zullen zijn voor de Trump Organization. De procureur eist ook dat de Trumps hun vergunning om zaken te doen in New York verliezen.
(lees verder onder de preview)
Eric, de betongieter
De getuigenissen van de Trumps waren heel uiteenlopend. Donald jr. en Ivanka konden met enige geloofwaardigheid stellen dat ze niets met de financiële verklaringen te maken hadden. Donald jr. verklaarde dat het aan de boekhouders was om die samen te stellen. Men kon hem niet verwijten dat de boekhouders hoge inschattingen hadden gemaakt. Ivanka heeft zich sinds 2017 grotendeels losgewerkt van het familiebedrijf. Ook bleken de kinderen Trump grote gaten in hun geheugen te hebben, en legden ze de nadruk op de subjectiviteit van waardeoordelen over vastgoed.
Eric Trump wilde hetzelfde pad bewandelen en ook afstand nemen van de financiële verklaringen. ‘Ik giet beton’, probeerde hij, ‘ik doe geen inschattingen’. De advocaat van het openbaar ministerie legde hem vervolgens mails voor waarin Eric zich moeide met de inschattingen. Hij moest toegeven dat hij zich er ‘klaarblijkelijk’ toch mee had beziggehouden.
Pa Donald Trump was een boze getuige, die de richtlijnen van de rechter negeerde, en de procureur en rechter bevooroordeling verweet. Hij antwoordde niet op vragen, had het over koetjes en kalfjes. Maar uiteindelijk was zijn getuigenis, tussen de aanvallen en de uitweidingen door, allicht het meest verhelderend. Trump zei niet, zoals zijn kinderen, dat hij niets met de financiële verklaringen te maken had. Hij bekeek ze, legde hij uit, en gaf af en toe aan wat er moest veranderen. Hij verdedigde de hoge inschattingen, onder meer voor Mar-a-Lago, dat volgens hem wel 1,5 miljard dollar waard was.
Imago
Dit proces is bedreigend voor Trump, niet alleen omdat een boete van 250 miljoen zwaar zou vallen, of omdat een verlies van zijn zakenvergunning zijn imperium zou doen instorten, maar omdat zijn imago is gebouwd op een carrière van succesrijk zakenman. Als dat succes nu ineens verklaard wordt als een kwestie van overschatte eigendommen, bezwaddert dat zijn ‘merk’. Vandaar dat Trump, die tenzij voor zijn eigen getuigenis niet aanwezig hoeft te zijn, herhaaldelijk zijn opwachting maakte voor zittingen, en tussen de sessies door zijn ongenoegen liet blijken over ‘de heksenjacht’ die hem te beurt valt.
Het was een moeilijke oefening. Hij wilde voor zijn aanhang zowel de sterke, combattieve Trump zijn als het geviseerde slachtoffer. Hij wilde volgens sommige commentatoren via zijn soms beledigend getuigenis ook de rechter provoceren en misschien grond creëren voor een nietigverklaring van het proces. Er zijn geen camera’s in de rechtszaal wat de slagkracht van zijn getuigenis bij de aanhang verminderde. En voor zijn uitspraken tussen de zittingen door en zijn opmerkingen op sociale media, is hij door de rechter al met 15.000 dollar beboet. De rechter heeft Trump en zijn advocaten opgelegd niet langer kwalijke opmerkingen te maken over rechtbankpersoneel, de rechter zelf uitgezonderd.
Er staat veel op het spel voor Trump en zijn twee oudste zonen, maar Trump heeft ook wel reden tot klagen. De Democratische procureur van de staat New York, Letitia James, werd verkozen nadat ze had beloofd achter Trump aan te zullen gaan. En de rechter, die wel de reputatie heeft onafhankelijk te oordelen en billijk te zijn, is ook een Democraat.
De staat had onvoldoende bewijs om een strafzaak tegen de Trumps hard te maken, en dus werd het een burgerlijk proces, zonder mogelijkheid tot celstraffen.
‘Deutsche Bank was heel, heel gelukkig’
Vanaf maandag kan de verdediging haar zaak aankaarten. Een element viel al tijdens het getuigenis van Ivanka te horen. Deutsche Bank, zei ze, ‘was heel, heel gelukkig’ met de klandizie van de Trumps. Dat is wat de advocaten van de Trumps al langer betogen: deze en andere banken en verzekeringsmaatschappijen, die de Trump Organization gunstige voorwaarden gaven, waren geen slachtoffers. Ze verdienden een stuiver aan de leningen. Als de Trumps al een misdrijf pleegden, was het een misdrijf zonder slachtoffers. En bij elke financiële verklaring stond de disclaimer dat de gebruikte cijfers nagetrokken moesten worden.
Bovendien is Trump al decennia een overdrijver. Hij probeerde het tijdschrift Forbes aan te praten van hem een miljardair te maken toen hij nog maar enkele honderden miljoenen waard was. En toen het tijdschrift van hem een miljardair maakte, pochte hij dat hij multimiljardair was. Het tijdschrift nam in 2022 een interview van hem af, waarin de waarde van bepaalde eigendomen vergrootte naarmate het interview vorderde. Waarom Trump pas vervolgen als hij een politieke figuur is en niet ervoor?
Procureur James ziet het zo niet. Vervalsing is vervalsing, ook al is er geen slachtoffer, ook al is ze al lang bezig. Als de Trumps de wetten van de staat New York hebben overtreden, moeten ze bestraft worden. En rechter Engoron liet al weten dat de algemene disclaimer in de financiële verklaringen niet als excuus kan gelden. Een disclaimer voor een specifieke inschatting kan misschien werken, maar niet een disclaimer voor alle inschattingen.
De verdediging krijgt tot de tweede helft van december de tijd om haar getuigen te ondervragen, mogelijk weer met enkele Trumps. Daarna zal de rechter, die eerder een carrière had als taxichauffeur, als popdrummer en als barpianist, zich terugtrekken en zijn vonnis vellen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier