Fox News vond Trumps beweringen over kiesfraude idioot, maar verspreidde ze om de concurrentie te bekampen

Topfiguren van de rechtse nieuwszender Fox News deden neerbuigend over gasten die wilde theorieën rond kiesfraude opperden na de presidentsverkiezingen van 2020. Maar een medewerker die deze theorieën weerlegde, werd bedreigd met ontslag.

Dat blijkt uit documenten die advocaten van Dominion Voting Systems vergaarden en neerlegden bij de rechtbank. Dominion eist voor een rechtbank in Delaware 1,6 miljard dollar schadevergoeding van Fox News omwille van de leugens rond de kiesmachines van Dominion die Fox verspreidde. Fox liet uitvoerig medestanders van Donald Trump aan het woord die samenzweringstheorieën opperden waarbij de Dominion-stemmachines stemmen voor Trump frauduleus omzetten in stemmen voor Joe Biden.

De gasten, onder meer Trumps advocaten Rudy Giuliani en Sidney Powell, legden nooit bewijsmateriaal voor. Uit interne documentatie, waarop Dominion in het kader van deze rechtszaak beslag kon leggen, blijkt dat de top-3 ankers van Fox News de beschuldigingen even gek vonden als de rest van de wereld. ‘Sidney Powell liegt’, schreef Tucker Carlson aan zijn producer. Carlson presenteert het meest bekeken programma van Fox News. En aan een ander Fox-anker, Laura Ingraham, schreef hij op 18 november 2020: ‘Het is ongelofelijk aanstootgevend voor mij. Onze kijkers zijn goede mensen en zij geloven het’.

Een derde anker, Sean Hannity, vertelde dat hij nooit de verhalen over massale kiesfraude heeft geloofd.

Op 19 november 2020 hielden Giuliani en Powell een opmerkelijke persconferentie. Giuliani beweerde dat er een nationale samenzwering was om Joe Biden de kiesoverwinning toe te spelen. Powell gaf nog maar eens uitleg over de ‘Dominionfraude’. Fox News zond de persconferentie live uit. De grote, overkoepelende baas van Fox News, Rupert Murdoch, omschreef wat verteld werd in een sms als ‘echt gek materiaal’.

Maar in dezelfde periode dat de Fox-top zich heel bewust was van de ongeloofwaardigheid van de aantijgingen uit het Trumpkamp, speelde ook een andere zaak. Fox News had als eerste, op de kiesnacht, met dagen voorsprong op andere nieuwsmedia, aangekondigd dat Biden gewonnen had in de fel betwiste staat Arizona. Dat viel heel slecht bij Donald Trump en zijn aanhang, die massaal overstapten naar (nog) meer Trumpgetrouwe zenders Newsmax en OAN.  

‘De aandelenkoers is gezakt. Geen grap’

De kijkcijfers van Fox zakten snel naar een ongekend dieptepunt.

‘We worden afgetroefd door CNN’, schreef Murdoch op 8 november aan Fox News CEO Suzanne Scott.

Scott moest van Murdoch de opkomst van de concurrentie in de gaten houden. Ze schreef: ‘Het publiek voelt alsof we op hen gescheten hebben en we hebben hun vertrouwen en geloof in ons geschaad… We kunnen dit oplossen maar kunnen niet langer meesmuilen naar onze kijkers’.

Het vroegtijdig, maar correct uitroepen van Biden tot winnaar in Arizona, werd door de Fox-sterren in onderscheiden termen betreurd. Carlson noemde het ‘vandalisme’, Sean Hannity vond dat het ‘een merk vernietigde dat we gedurende 25 jaar hebben opgebouwd’.

En dat was het spanningsveld voor Fox. Enkele dagen nadat Carlson, Hannity en Ingraham Powell als gek en ongeloofwaardig hadden afgedaan, noteerde een analist dat Fox-kijkers naar Newsmax overschakelden als Powell op die zender geïnterviewd werd. Kort na die vaststelling was Powell bij Hannity te gast.

‘Het is opmerkelijk’, noteerde Bill Sammons, op dat moment vicepresident van Fox, ‘hoe slechte kijkcijfers goede journalisten ertoe aanzetten slechte dingen te doen’.

Carlson, die op 19 november 2020 tegenwind gaf aan Powells theorieën, schoot in een kramp toen een Fox-journalist, Jacqui Heinrich, Trumps aanvallen op Dominion op Twitter weerlegde: ‘Dat moet onmiddellijk stoppen’, sms’te hij aan Hannity. ‘Dat schaadt het bedrijf meetbaar. De aandelenkoers is gezakt. Geen grap’. Hij eiste haar ontslag.

De rechtszaak tussen Dominion en Fox News, die in april voorkomt, wordt geen gemakkelijke affaire voor Dominion. Het bedrijf kan wel argumenteren dat het schade leed door de berichtgeving op Fox, maar dat volstaat op zich niet. Persvrijheid is ruim gedefinieerd in de VS, en Dominion moet bewijzen dat er kwade wil was bij Fox-mensen, en dat Fox moedwillig leugens propageerde.

Fox News argumenteert in een reactie dat het bewijsmateriaal van Dominion eenzijdig is, en dat de zaak ten gronde zal gaan over vrijheid van de pers en vrijheid van meningsuiting.