In Flint, een Amerikaanse industriestad die van faillissement herstelt, is een van de besparingsmaatregelen faliekant gebleken voor de volksgezondheid. Een bezuiniging op de watervoorziening leidt er tot loodvergiftiging van onder meer kinderen. De noodtoestand is uitgeroepen.
Ooit floreerde Flint, zoals de hele staat Michigan, op de winsten van de auto-industrie. Maar sinds General Motors wegtrok (zoals getoond in de documentaire Roger and Me van Michael Moore, die zelf afkomstig is uit Flint), is ook een groot deel van de bevolking vertrokken. Er blijven 99.000 inwoners over, en de stad ging in 2011 failliet, twee jaar eerder dan het veel grotere Detroit.
Onder strikte financiële voorwaarden en onder toezicht van door de staat opgelegde crisismanagers kwam Flint in 2014 onder dat faillissement uit. Een van de besparende maatregelen bestond erin dat de stad zou losgekoppeld worden van de te duur geachte watervoorziening uit Detroit. Flint ligt op 100 kilometer van de grote meren, met name van het Huronmeer, en in afwachting van een verbinding met dat meer betrok men water uit de vervuilde Flintrivier. Dat water zou, verzekerde men, gefilterd en behandeld worden, en goed zijn voor consumptie.
Van bij de omschakeling, in april 2014, waren er over de stank, de kleur en smaak van het water klachten, die door de toenmalige burgemeester en de gouverneur van Michigan werden weggelachen. Ook het staatsdepartement voor Omgevingskwaliteit wuifde de klachten weg. De inmiddels weggestemde burgemeester van Flint dronk voor de camera’s van kraantjeswater en zei dat het helemaal veilig was.
Alarmerend onderzoek
Dat was tot oktober 2015 de officiële versie. Toen bleek uit onderzoek van de universiteit Virginia Tech en uit rapporten van plaatselijke artsen dat er wel degelijk ernstige en terechte klachten waren. Het rivierwater is behalve vervuild ook erg ijzerhoudend, het werkt in op de oude loden buizen van het waterleidingsysteem in Flint, waardoor bewoners, en met name kinderen, in de loop van 18 maanden gevaarlijke dosissen lood in hun lichaam hebben gekregen. Dat lood hindert bij kinderen de mentale ontwikkeling en beschadigt bij alle gebruikers de nieren – verminking voor het leven, want tegen loodvergiftiging is geen remedie.
De nieuwe burgemeester, Karen Weaver, die twee maanden geleden in functie kwam, en de gouverneur van Michigan, Rick Snyder, die volgens critici mee verantwoordelijk is voor de crisis, hebben plaatselijk de noodtoestand afgekondigd, wat president Obama in het voorbije weekend ook namens de federale overheid heeft gedaan. Die noodtoestand maakt het makkelijker om evacuaties en verbouwingen uit te voeren, al is er nog altijd een gebrek aan fondsen – naar verluidt is 1,5 miljard dollar (1,38 miljard euro) nodig om de oude loodhoudende waterleidingen in de stad te vervangen.
Verkiezingsthema
De crisis wordt ook een element in dit verkiezingsjaar. De bewoners van Flint zijn in meerderheid arm en zwart – en het is niet alleen Michael Moore die uitroept dat iets gelijkaardigs nooit in rijke witte buurten zou gebeuren. De crisis, waarbij nu onderzocht wordt wie welke wet heeft overtreden, en onder welke crisismanager welke veiligheidsmaatregel is gesneuveld, was een thema in het zondag gehouden debat tussen Democratische presidentskandidaten. Bernie Sanders, de ‘Democratische socialist’, eiste het ontslag van de Republikeinse gouverneur Snyder. “Een man die zo onverantwoordelijk handelt mag niet aan de macht blijven”, aldus Sanders. En Hillary Clinton zei dat ze een topmedewerker naar Flint had gestuurd. “Ik denk dat iedere Amerikaan verontwaardigd moet zijn. Een Amerikaanse stad, met een bevolking die op vele manieren arm is en in meerderheid Afrikaans-Amerikaans, drinkt met lood vervuild water en baadt erin. En de gouverneur van de staat handelt alsof het hem niet kan schelen”.
Vele bewoners hebben een proces tegen hun staat aangespannen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier