Europese handelsministers bespreken Waals CETA-verzet

In Luxemburg zijn de Europese ministers van Handel dinsdagochtend bijeengekomen om de ondertekening van het CETA-vrijhandelsverdrag met Canada te bespreken. Een doorbraak wordt nog niet verwacht, onder andere omdat Wallonië zich verzet.

Normaal zouden de Europese handelsministers naar het Groothertogdom zouden afzakken om formeel het licht op groen te zetten voor de ondertekening van CETA op 27 oktober. Dat feestje gaat allicht niet door. Zo weigeren de PS-cdH-regeringen van het Waalse Gewest en de Franse Gemeenschap nog steeds om minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) de toestemming te verlenen om zijn handtekening te plaatsen.

Eurocommissaris voor Handel Cecilia Malmström denkt dan ook niet dat de ministers vandaag al landen. Ze beklemtoonde dat de Commissie de voorbije dagen intens heeft gewerkt om de bekommernissen van Franstalig België te begrijpen en op te lossen. Zo ontving het kabinet van Waals minister-president Paul Magnette (PS) maandag nog een nieuw document met bijkomende toelichtingen.

Standaarden niet ondermijnen

Malmström behoudt de hoop dat de Waalse regering in de loop van de komende dagen overtuigd kan worden. ‘Ik ben een geboren optimist. We komen er wel.’ De federale en Vlaamse regering zijn wel voorstander, zegt minister van Reynders. Hij moest heel wat vragen van Europese collega’s over de Belgische houding mocht beantwoorden. Hij stipt de Europese top van donderdag en vrijdag als ultieme deadline aan. ‘Wanneer de Canadese premier zijn tickets moet boeken’, klonk het bij Eurocommissaris Malmström.

Ze hamerde er opnieuw op dat het vrijhandelsverdrag met Canada de Europese standaarden op domeinen als milieu, arbeidsomstandigheden en gezondheid niet zal ondermijnen en lokale overheden niet zal dwingen om openbare diensten te privatiseren. Dat staat volgens de Zweedse liberale ook duidelijk in de interpretatieve verklaring die de Commissie en Canada onlangs op vraag van een aantal lidstaten nog hebben opgemaakt.

Die verklaring lijkt alvast een aantal lidstaten tegemoet te komen, zoals Duitsland en Zweden. Volgens de Luxemburgse buitenlandminister Jean Asselborn wordt CETA zelfs de referentie voor alle handelsverdragen die de Europeanen in de toekomst nog zullen sluiten.

Sceptische publieke opinie

Europa praat al sinds 2009 met Canada over een nieuw vrijhandelsverdrag. Onder druk van een sceptische publieke opinie werden de onderhandelingen vorig jaar op Europees verzoek nog heropend om een nieuw regime voor de beslechting van geschillen tussen bedrijven en overheden te introduceren. ‘De Canadezen hebben veel begrip getoond, maar ik begrijp dat ze nu hun geduld een beetje verliezen’, aldus Malmström.

Malmström waarschuwde alvast voor de gevolgen van een mislukking voor het Europese handelsbeleid. ‘De rest van de wereld gaat zich vragen stellen over de geloofwaardigheid van Europa als handelspartner als we er niet in slagen een heel goed akkoord te sluiten met een land als Canada, één van onze dichtste bondgenoten en één van de meest democratische landen ter wereld, met een progressieve en pro-Europese regering met wie we samenwerken rond bijvoorbeeld klimaat en migratie.’

Of de saga een invloed heeft op het imago van België, wilde Malmstroöm niet gezegd hebben. Reynders van zijn kant wees erop dat ook andere landen bepaalde problemen kennen. Zo zou Duitsland een unilaterale verklaring willen toevoegen om de recente uitspraak van zijn grondwettelijk hof te honoreren. Bulgarije en Roemenië proberen intussen nog steeds om de opheffing van de visumplicht voor hun burgers af te dwingen bij Canada.

Als de 28 lidstaten het licht op groen zetten, wordt CETA op 27 oktober ondertekend op een Europees-Canadese top in Brussel. Het Europees Parlement zal naar verwachting begin volgend jaar zijn instemming betuigen. Dan treden de Europese delen van het verdrag voorlopig in werking. De domeinen waarvoor de lidstaten en/of deelstaten bevoegd zijn, treden later in werking (BELGA/JVL)