Liz Truss gaat de geschiedenis in als de kortst dienende Britse premier ooit. Na een ongezien brokkenparcours moest de Conservatieve ‘menselijke handgranaat’ onder druk van haar partij de handdoek al na 45 dagen in de ring gooien.
Mary Elizabeth ‘Liz’ Truss (47) was de derde vrouwelijke premier van het Verenigd Koninkrijk, na Margaret Thatcher en Theresa May.
Ze behoort tot de harde kern rond Boris Johnson. Tientallen ministers nemen aan het begin van de zomer één na één ontslag om de door schandalen geplaagde premier op de knieën te dwingen, maar Liz Truss blijft hem trouw, in tegenstelling tot Rishi Sunak.
Ook na het ontslag van Johnson weigert ze hem te bekritiseren voor de lockdownfeestjes in Downing Street of voor zijn promotie van Tory-parlementslid Chris Pincher, die bekend stond voor seksueel wangedrag.
Lees ook commentaar van Londen-correspondent Lia van Bekhoven: ‘Liz Truss is een Margaret Thatcher XL’
Wie is Liz Truss?
Truss studeerde politiek, filosofie en economie aan Oxford University. Daar zette Truss ook haar eerste stappen in de politiek, zij het dan bij de links-liberale Liberal Democrats. Ze werd voorzitter van de universitaire afdeling van de LibDems. In die hoedanigheid pleitte ze onder meer voor de afschaffing van de monarchie.
Lees verder onder de foto
Na haar studies in 1996 ging Truss aan de slag bij oliegigant Shell. Nog tijdens haar studies had ze de switch naar de Conservatieve partij al gemaakt. In 2000 trouwde ze met Hugh O’Leary, met wie ze intussen twee tienerdochters heeft. Truss nam voor het eerst deel aan parlementsverkiezingen in 2001. Het duurde echter nog tot 2010 vooraleer ze het zitje voor South West Norfolk in het Lagerhuis kon veroveren. Dat bekleedt ze tot vandaag.
Truss’ overstap naar de Tories wees er al op: in de loop van haar carrière verkoos ze pragmatisme wel vaker boven ideologische overwegingen.
Brexit: van tegen naar voor
In de aanloop naar het brexitreferendum van 2016 – Truss maakte dan al enkele jaren deel uit van de Conservatieve regering – voerde ze overtuigd campagne voor het Remain-kamp. Pas nadat de uitslag van het referendum bekend raakte, veranderde ze haar standpunt en ging ze voluit voor een harde breuk met de Europese Unie.
Het legde haar geen windeieren. Onder premier Boris Johnson werd ze in 2019 gepromoveerd tot minister voor Buitenlandse Handel. Daardoor moest ze het Verenigd Koninkrijk vaak vertegenwoordigen in het buitenland. In 2021 verving ze Dominic Raab als minister van Buitenlandse Zaken.
In die hoedanigheid ruziede ze met de EU over de toepassing van het Noord-Ierse protocol. Ook was ze samen met Johnson de vaandeldrager van de harde lijn tegen de Russische president Vladimir Poetin na diens invasie van Oekraïne.
‘De menselijke handgranaat’
Het charisma van BoJo mist Truss echter. In debatten en tv-optredens komt ze houterig over. Legendarisch is intussen de bizarre speech die ze in 2014 gaf over de import van kazen, appelen en varkensvlees in het Verenigd Koninkrijk.
Whitehall-insiders noemen haar al jaren ’the human hand grenade’ of ‘de menselijke handgranaat’, omdat ze dossiers weinig subtiel aanpakt.
Diplomatisch toont ze zich zelden. Toen haar werd gevraagd of de Franse president Emmanuel Macron een vriend of een vijand is, antwoordde ze ‘dat de jury de vraag nog steeds in beraad houdt’.
Vergeleken met Margaret Thatcher
Truss is ook berucht om haar socialmediakanalen, waar ze geregeld bizarre foto’s van zichzelf deelt. Ze is er te zien op een fiets met een Union Jack-paraplu of compleet met camouflage-uitrusting in een tank, zoals Margaret Thatcher het haar in 1986 al voordeed.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Truss lijkt de vergelijking met Thatcher wel vaker uit te lokken en droeg de voorbije jaren bijvoorbeeld regelmatig een outfit die recht uit de kast van de intussen overleden oud-premier lijken te komen.
Op 6 september wordt Truss officieel in het zadel gehesen als leider van de Conservatieve partij en premier. Wat volgt is een ongezien brokkenparcours. Truss bekokstooft samen met haar minister van Financiën en goeie vriend Kwasi Kwarteng een plan om de Britse economie te doen groeien door massaal belastingen te schrappen en aan te kondigen een pak meer te zullen lenen op de internationale markten.
Die aankondiging jaagt de financiële markten zo de kast in dat de Bank of England moet ingrijpen om de pensioenfondsen boven water te houden. Na dagenlange kritiek wijst Truss Kwarteng de deur, maar de onrust houdt aan en de markten blijven druk zetten, hoewel de nieuwe minister van Financiën Jeremy Hunt aankondigt nagenoeg alle fiscale plannen terug te draaien.
Verschillende Conservatieve parlementsleden laten hun frustratie de vrije loop voor de televisiecamera’s en roepen op tot haar ontslag. Na een korte crisisvergadering in Downing Street met de top van de Conservatieve partij kondigt Liz Truss uiteindelijk haar vertrek aan. ‘Ik kan niet doen waarvoor ik verkozen ben’, verklaarde ze.
De ‘menselijke handgranaat’, zoals ze al sinds haar eerste jaren in de regering wordt genoemd, heeft haar reputatie waargemaakt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier