‘We zijn niet in oorlog, maar er is ook geen vrede’: NAVO-topman Rutte vraagt Europarlementsleden hogere defensie-uitgaven te stimuleren 

NAVO-baas Mark Rutte rekent op de Europarlementsleden om in hun eigen landen meer geld vrij te maken voor defensie. Dat zei hij maandag in het Europees Parlement, waar hij de leden van de commissies Buitenlandse Zaken en Veiligheid en Defensie toesprak. Hij drukte ook zijn ongerustheid uit over de situatie in Europa. “We zijn niet in oorlog, maar er is ook geen vrede”, zei hij.

Rutte spreekt maandag voor het eerst het Europees Parlement toe sinds hij in oktober de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO werd. In zijn inleidende woorden, voor de gedachtewisseling met de parlementsleden, sprak hij zijn bezorgdheid over de Europese Unie, die steeds vaker het slachtoffer wordt van ‘destabiliserende daden’ door Rusland, maar ook China, Noord-Korea en Iran. 

‘We weten wat we moeten doen: meer investeren, de veerkracht van gemeenschappen en kritieke infrastructuur boosten en meer hulp sturen naar Oekraïne’, zei de Nederlander.  

En de NAVO en de EU moeten ‘hand in hand’ stappen zetten in die richting. Hij voegde ook toe dat de bondgenoten ervoor moeten zorgen dat Oekraïne in de toekomst “versterkt” aan vredesgesprekken met Rusland kan deelnemen, zodat ‘Rusland weet dat het nadat er vrede gesloten wordt nooit meer kan terugkeren naar Oekraïne’. ‘Een sterkere defensie is mijn topprioriteit, we moeten meer uitgeven maar ook meer produceren’, stelde hij.

Hij verwelkomde ook dat tweederde van de Europese NAVO-lidstaten al 2 procent van hun bbp aan defensie uitgeven, maar stelde ook dat 2 procent niet voldoende is. ‘We moeten meer dan dat uitgeven. Veiligheid komt niet gratis, en parlementsleden spelen een cruciale rol in de debatten over meer uitgaven.’

Rutte stelde dat landen tot een kwart van hun bbp uitgeven aan pensioenen, gezondheidszorg en sociale zekerheid. ‘Meer geld voor defensie betekent minder geld voor andere prioriteiten, maar we rekenen op jullie voor onze toekomst en die van jullie kinderen’, stelde hij. 

Op de vraag hoeveel de landen dan wel moeten uitgeven aan defensie, wilde Rutte geen exact cijfer geven. Hij zinspeelde op meer dan 3 procent, zonder zich tot dat cijfer te verbinden. Maar de EU heeft in principe de capaciteiten om meer te innoveren op vlak van defensie, waarmee ze een deel van hun uitgaven kunnen compenseren. Rutte benadrukte ook dat de Amerikaanse president Donald Trump, die maandag de eed aflegt, ‘over veel dingen gelijk had’.

Hij is ervan overtuigd dat Trump in de NAVO zal blijven, maar wijst ook op de terechte argumenten van de Amerikanen om meer uit te geven. ‘En als jullie dat niet doen zijn jullie nu veilig, maar niet binnen vier of vijf jaar. Dan halen jullie best Russische taalcursussen in huis of verhuizen jullie naar Nieuw-Zeeland.’

Het idee van het bouwen van een ‘Europese NAVO’ zonder de Verenigde Staten, noemde hij dan weer een ‘illusie’. Hij ziet dan ook geen reden voor de EU om zich los te maken van de VS. ‘Maar als jullie dat willen doen voor ideologische redenen, zullen jullie de defensieuitgaven moeten verviervoudigen en dan zou het nog tien tot vijftien jaar duren.’

Over de dreigementen van Trump tegenover lidstaten Canada en Denemarken (over de annexatie van Groenland), tot slot wilde Rutte zich niet uitspreken. ‘We zullen dat na volgende week maandag oppikken’, stelde hij. Hij benadrukte ook dat het aan de EU, de NAVO en de VS is om te bespreken hoe wordt omgegaan met het noordpoolgebied. ‘Het gaat dan niet over wie Groenland bestuurt of controleert, maar wel dat het noordpoolgebied veilig blijft.’