Corona-opstoot China zorgt voor Europese verdeeldheid

Terwijl het aantal coronabesmettingen in China met rasse schreden toeneemt, zoeken de Europese lidstaten naar gemeenschappelijke oplossingen.

In China verspreidt het coronavirus zich in sneltreinvaart. Na de protesten tegen het ‘zero covid’-beleid en de slechte economische vooruitzichten heeft president Xi Jinping de teugels gevierd, met een enorme toename van het aantal besmettingen, ziekenhuisopnames en sterfgevallen tot gevolg. Volgens het Britse gezondheidsanalysebureau Airfinity zal het aantal besmettingen in China op 13 januari zijn eerste piek bereiken, met ruim drie miljoen nieuwe besmettingen per dag. Begin maart, zo luidt de analyse, volgt een nog grotere piek met 4,2 miljoen besmettingen per dag.

Lombardije

Toch mogen Chinezen opnieuw zonder veel beperkingen naar het buitenland reizen. Ook mogen toeristen het land weer binnen, weliswaar na een negatieve coronatest. Elders in de wereld leiden die versoepelingen tot ongerustheid: Marokko sluit vanaf vandaag zijn grenzen voor Chinese reizigers. Japan, Taiwan, het Verenigd Koninkrijk, Israël, Zuid-Korea en India eisen dat ze een negatieve test kunnen voorleggen.

Het Europese Centrum voor Preventie- en Ziektebestrijding (ECDC) vindt evenwel dat reisbeperkingen niet aan de orde zijn. Voorlopig zijn er bij de besmette reizigers uit China enkel subvarianten van het omikronvirus gevonden – waar men in Europa dankzij de vaccinaties en eerdere besmettingen doorgaans goed tegen beschermd is. Bovendien, zo redeneert het ECDC, staan de gezondheidszorgsystemen in Europa niet onder druk. ‘We verwachting niet dat de stijging van het aantal besmettingen in China de epidemiologische situatie in de Europese Unie zal beïnvloeden’, luidde het dinsdag.

Maar niet iedereen is er gerust in. Vooral in Italië is het trauma van het voorjaar van 2020 nog niet verteerd. Vorige week testte meer dan de helft van de reizigers op een vlucht vanuit China naar Milaan covid-positief. Daarop besloot de Italiaanse regering, na fors aandringen van de regionale overheid in Lombardije, dat bij alle reizigers uit China een coronatest moet worden afgenomen. Niet veel later volgden Frankrijk en Spanje het Italiaanse voorbeeld.

Vertrouwen

Er volgde al snel een oproep tot Europese eenheid. De Franse minister van Transport Clement Beaune riep dinsdag alle Europese lidstaten op om het Franse voorbeeld te volgen. ‘Dit gaat om vertrouwen en voorzichtigheid’, zei hij tijdens een bezoek aan de luchthaven Charles De Gaulle in Parijs. De Italiaanse premier Giorgia Meloni was dezelfde mening toegedaan: ‘We hopen en verwachten dat de Europese Unie Italië volgt.’

Maar op de vergadering van het Europese Comité voor de Beveiliging van de Gezondheid vonden de lidstaten vorige week geen consensus. Zo trapte Duitsland, dat in 2020 tijdens zijn Europese voorzitterschap nog nadrukkelijk pleitte voor meer Europese coördinatie, op de rem. Nederland en België beperkten zich tot strengere controles van het rioolwater rondom de luchthavens en bijkomende tests om varianten op te sporen.

Heruitgave

Het Europese lappendeken aan maatregelen leek op een heruitgave van het begin van de pandemie. Op de website van de Commissie staat te lezen dat ‘de pandemie bewijst hoe belangrijk coördinatie tussen de Europese landen is om de menselijke gezondheid te beschermen’. Die reflex lijkt evenwel nog niet helemaal tot in alle hoofdsteden te zijn doorgedrongen.

Volgens Europarlementslid Kathleen Van Brempt (Vooruit), die het speciale comité voor de evaluatie van de pandemie in het halfrond voorzit, moet daar verandering in komen. ‘Als het op virusbestrijding aankomt, is Europa maar zo sterk als de zwakste nationale schakel. Alsof ze de lessen van de coronapandemie alweer vergeten zijn, willen de liddstaten niet dat het Europa bij een gezondheidscrisis kan ingrijpen’, klinkt het.

Toch lijken de Europese lidstaten bij te draaien. Dinsdagavond kwamen ze op een vergadering van ministers en experten principieel overeen om de handen in elkaar te slaan. ‘Er bestaat een brede consensus onder de lidstaten om in een meer gecoördineerde manier te handelen’, aldus Europees Commissaris Stella Kyriakides. Vandaag houden de lidstaten crisisberaad om de losse eindjes verder aan elkaar te knopen.

Of dat tot een grondige gemeenschappelijke aanpak zal leiden, ruim een maand nadat het ECDC de eerste piek van coronabesmettingen in China vaststelde, valt af te wachten.