De Europese Centrale Bank verlaagt voor het eerst in bijna vijf jaar de rente. Wat betekent dat voor uw spaarboekje en voor hypotheekleningen? Is de inflatie al echt onder controle? En volgen er nog renteverlagingen?
De Europese Centrale Bank (ECB) verlaagt haar belangrijkste rentetarief met 0,25 procentpunt tot 3,75 procent. Dat is een koerswijziging: voor het eerst sinds september 2019 wordt de rente verlaagd.
Sinds de zomer van 2022 had de ECB de rente in tien stappen verhoogd tot 4 procent. Ze deed dit toen om de inflatie, de stijging van de levensduurte, in te dammen. Zorgen voor een inflatie van 2 procent, dat is de enige doelstelling van de ECB. Want prijzen die jaar op jaar met 2 procent stijgen, dat vinden de meeste economen ideaal voor een gezonde groei van de economie.
Hoe bang moet u zijn voor het inflatiespook?
Waarom verlaagt de ECB de rente?
Jarenlang lag de inflatie onder die ideale 2 procent, maar toen de economie na de coronacrisis snel herleefde en er toeleveringsproblemen ontstonden, begonnen de prijzen en dus de inflatie te stijgen. Daar kwam de Russische inval in Oekraïne nog bovenop. In 2022 piekte de inflatie op 10 procent, in 2023 bedroeg ze iets meer dan 5 procent.
De rente optrekken, dat is als een rempedaal in een auto.
Om de inflatie te verminderen en naar de ideale 2 procent te brengen beschikken centrale banken over een aantal wapens. Het voornaamste middel is het optrekken van de rente, in de economie heeft dat de functie van een rempedaal in een auto. Als de ECB de rente optrekt, hoopt ze de inflatie te drukken.
De redenering daarachter is de volgende: met een hogere rente wordt sparen aantrekkelijker en ontlenen duurder. Het gevolg? Bedrijven en huishoudens gaan met een hogere rente minder consumeren en investeren, zodat de prijzen en dus de inflatie dalen. Met het optrekken van de rente remt een centrale bank de economie en dus de prijsstijgingen af.
Dat heeft de ECB de voorbije jaren gedaan: tussen juli 2022 en september 2023 verhoogde ze in tien stappen de depositorente van -0,5 procent naar 4 procent om de forse stijging van de inflatie te bestrijden. En nu verlaagt de ECB dus de rente naar 3,75 procent. Die verlaging werkt in de economie dan weer zoals een gaspedaal in een auto: lenen en investeren worden weer aantrekkelijker en dat zal zorgen voor meer economische groei.
Is de inflatie dan nu onder controle?
De ECB gelooft alvast dat de inflatie onder controle is. In mei dit jaar bedroeg de inflatie 2,7 procent, wat dus wil zeggen dat de prijzen vorige maand over het algemeen 2,7 procent hoger waren dan een jaar eerder. Die 2,7 procent gaat richting de ideale 2 procent inflatie en de ECB is er blijkbaar van overtuigd dat de rente nog verder zal dalen, al is ze minder optimistisch geworden over het tempo waarmee de inflatie de komende jaren zal afnemen.
Zullen de banken de rente op spaarboekjes, termijnrekeningen, kasbons enzoverder snel laten dalen? Dat is twijfelachtig.
De ECB rekent nu op een inflatie van 2,5 procent voor dit jaar, terwijl dat drie maanden geleden nog 2,3 procent was. Volgend jaar zal de inflatie uitkomen op 2,2 procent waar eerder 2,0 procent werd verwacht. In ons land zal volgens het Planbureau de gemiddelde jaarinflatie in 2024 uitkomen op 3,1 procent en in 2025 op 2,0 procent.
Wat betekent dat voor uw spaarboekje en hypotheekleningen?
De ECB verlaagde dus de rente. Wat zijn de gevolgen voor spaarders en ontleners? Normaal gezien volgen de rentes van de bankproducten na enige tijd de rentebeslissingen van de ECB: als de rente daalt is er een goede kans dat ook de rente op het spaarboekje, termijnrekeningen, kasbons enzoverder daalt. Ook de rente op hypotheekleningen zou goedkoper kunnen worden. Dat moet niet meteen gebeuren, daar kan enige tijd overgaan.
De vraag is: wat zullen de banken doen? Zullen ze de rente op de hypotheekleningen snel laten zakken? In elk geval hebben ze toen de ECB de rente optrok de rente op de hypotheekleningen snel opgetrokken, maar of ze nu even snel die rente zullen laten dalen? Misschien wel, zeker als dat past in hun strijd om nieuwe klanten voor lange tijd binnen te halen.
Zullen de banken de rente op spaarboekjes, termijnrekeningen, kasbons enzoverder snel laten dalen? Dat is twijfelachtig. Want in september komt het bedrag van 22 miljard euro vrij dat in de 1-jarige Belgische staatsobligatie werd gestoken en banken maken zich nu al op om dat geld terug naar hun producten te draineren. Een daling van de rente op die financiële producten past niet meteen in die strategie. De kans dat de banken de rente vóór september laten zakken is dus eerder klein. Veel zal ook afhangen van wat de ECB zal doen: zal ze de rente nog verder verlagen?
Komen er nog renteverlagingen van de ECB?
Economen verwachten dat de ECB de rente dit jaar nog één of twee keer zal verlagen, maar dat hangt af van de evolutie van de inflatie. Als die zoals verwacht verder afneemt, zou de rente nog meer verlaagd kunnen worden. Maar als de inflatie hardnekkig blijft of zelfs om een of andere reden zou toenemen, dan zullen verdere renteverlagingen worden uitgesteld.
En dus zal het van de verdere stappen van de ECB afhangen of de rente op uw spaarboekje en hypotheekleningen zal dalen of niet en met hoeveel. Dat wordt afwachten, maar duidelijk is wel dat de ECB een bocht heeft ingezet.
Econoom Gert Peersman: ‘De banken kunnen de spaarders gerust wat meer geven’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier