‘Waarom Poetin baat heeft bij de afgelasting van het concert van Taylor Swift’

EU-correspondent René van Rijckevorsel (EW) over waarom Vladimir Poetin er baat bij heeft dat popster Taylor Swift vorige week niet kon optreden in Wenen.

Op 8, 9 en 10 augustus zou ’s werelds grootste popster, Taylor Swift, optreden in een uitverkocht Ernst Happelstadion in Wenen.

Zou. De Oostenrijkse autoriteiten zagen zich op het laatste moment genoodzaakt om de drie concerten te annuleren. Reden: terreurdreiging. De politie hield twee jeugdige mannen aan. Eén van de verdachten, een 19-jarige Oostenrijker, had trouw gezworen aan terreurorganisatie Islamitische Staat. Hij wilde zichzelf in de mensenmassa ombrengen met een explosief.

Afgelasting concert slecht nieuws voor EU

Treurig nieuws voor de tienduizenden fans, die zich al maanden hadden verheugd op het optreden van hun idool. Goed nieuws voor de Oostenrijkse Vrijheidspartij FPÖ. De rechtse anti-immigratie- en anti-islampartij is favoriet bij de verkiezingen op 29 september, maar verloor recent terrein in de peilingen (van 30 naar 27 procent). De conservatieve volkspartij ÖVP van kanselier Karl Nehammer krabbelde juist op. De islamitische terreurdreiging zal de positie van FPÖ vast weer versterken.

De afgelasting van de concerten van Swift is daarmee ook slecht nieuws voor de Europese Unie en Oekraïne. Een regering onder leiding van de FPÖ maakt het straks moei­lijker voor de EU om Kiev wapen- en geldsteun te blijven leveren.

FPÖ-leider Herbert Kickl is geen fan van Brussel. Hij noemt Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, ‘oorlogszuchtig’. Eerder deze zomer zei hij dat hij met zijn ­Hongaarse maatje Viktor Orbán een ‘vreedzame oplossing voor de oorlog tussen Oekraïne en Rusland’ steunt. Hij refereerde aan paus Franciscus, die zei dat Kiev de ‘moed van de witte vlag’ moet hebben.

De druk op Oekraïne om met Moskou tot een vergelijk te komen, komt tevens uit een ander land in de buurt, Slowakije, dat ooit ook deel uitmaakte van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk dat voor de Eerste Wereldoorlog Centraal-Europa domineerde. De Slowaakse premier Robert Fico onderhoudt vriendschappelijke banden met Moskou en heeft de militaire hulp van zijn land aan Oekraïne stopgezet. Het neutrale Oostenrijk is geen NAVO-lid en stuurt sowieso geen wapens naar Oekraïne. Wel importeert Oostenrijk nog veel aardgas uit Rusland.

Winst FPÖ: nachtmerriescenario EU

Als de Oostenrijkse kiezers over zes weken de FPÖ de grootste maken, kan Brussel er dus een hoofdpijnlidstaat bij krijgen. Nieuwe sancties tegen Rusland in de Europese Raad zullen dan zeker worden gevetood, bezweren kenners van Oostenrijk. Een nachtmerriescenario voor Brussel, dat zich vastklampt aan de strohalm dat de FPÖ een coalitiepartner nodig heeft om te kunnen regeren. De enige realistische optie is de ÖVP, maar Nehammer heeft samenwerking met Kickl – niet met de FPÖ – uitgesloten.

In mei waarschuwde Michael Zinkanell, directeur van het Austrian Institute for European and Security Policy, in EW voor meer destabiliserende acties van Moskou in Midden-Europa. Je zou zomaar kunnen denken dat de terreurdreiging bij de concerten van Swift uit de koker van Moskou komt. Want hoe groter de FPÖ, hoe groter de kans op verdeeldheid in de EU.