In Groot-Brittannië komt er amper nog een druppel uit de pomp. Oorzaak is een acuut tekort aan vrachtwagenchauffeurs. Dat komt door de coronapandemie, vrachtwagenchauffeurs die met pensioen gaan en … de brexit.
‘Zoals het einde der dagen’, schrijft het Britse pulpdagblad The Telegraph dinsdag. Bijna alle tankstations in de Britse grootsteden kampen met nijpende brandstoftekorten. Het zorgt voor een massale toeloop op de tankstations die bijwijlen doet denken aan de toiletpapiergekte in de begindagen van de coronapandemie. Wachtrijen van meer dan twee uur zijn geen uitzondering. Op enkele zeldzame plekken lopen de gemoederen zo op dat er een handgemeen ontstaat om de laatste druppeltjes benzine.
Berichten uit Groot-Brittannië beschrijven hoe mensen met de auto brandstofwagens achtervolgen om toch maar als eerste aan een volle pomp te kunnen staan. De prijs voor een liter benzine staat er op het hoogste niveau sinds september 2013. Op sommige plaatsen wordt enkel brandstof verstrekt aan zij die in kritieke sectoren werken, zoals dokters en brandweerlui. Hier en daar circuleren voorstellen om rantsoenen in het leven te roepen. Brits premier Boris Johnson smeekt de bevolking om het hoofd koel te houden.
Leger
Hoe zijn de Britten hier beland? Wegens een acuut gebrek aan vrachtwagenchauffeurs vindt er te weinig bevoorrading plaats. Dat geldt niet alleen voor brandstof, maar ook voor bepaalde voedingsproducten – met lege winkelrekken tot gevolg. En dat tekort is structureel. Volgens de Bond van Wegtransport (RHA) zijn er maar liefst 100.000 truckers te weinig. Vóór de coronapandemie waren dat er nog 60.000. Sommige supermarkten bieden vrachtwagenbestuurders het dubbele van het normale loon aan om het gros van de leveringen te garanderen. Anderen wapperen op hun beurt met startbonussen van 5.000 pond.
De Britse regering heeft daarom het leger in staat van paraatheid gebracht, onder meer om de tankstations te assisteren en opleidingen te voorzien. Minister van Milieu George Eustice benadrukte dat het niet de bedoeling is om soldaten zelf met vrachtwagens te laten rondrijden, al wil diens collega voor Transport Grant Shapps dat scenario niet uitsluiten. De brandstofwagens van het leger worden intussen wel volgetankt voor het geval de situatie helemaal ontspoort. Bovendien zijn de concurrentiewetten opgeschort zodat leveringen gemakkelijker kunnen verlopen. Chauffeurs mogen daarnaast ook langere uren draaien en kunnen sneller een licentie krijgen.
De problemen zijn al een tijdlang gaande. Afgelopen juni waarschuwde het RHA voor nijpende tekorten in de nabije toekomst. De regering wijst voornamelijk naar de coronacrisis: veel van de buitenlandse werknemers zijn door de pandemie naar het thuisfront gegaan, klinkt het. Bovendien bedraagt de gemiddelde leeftijd van vrachtwagenchauffeurs in het Verenigd Koninkrijk 55 jaar terwijl slechts één procent jonger is dan 25. Gevolg: meer truckers gaan op pensioen dan dat er jongeren beginnen.
Michel Barnier
Maar er is meer: de brexit. Volgens werkgeversorganisaties hebben vorig jaar ongeveer 15.000 tot 25.000 vrachtwagenchauffeurs het land de rug toegekeerd, en dat wegens de uitstap uit de Europese Unie. En die zijn niet meteen van plan om terug te keren. Door de brexit is het voor Europese vrachtwagenchauffeurs veel moeilijker geworden om er aan de slag te gaan. Weinig verrassend gaf voormalig brexitonderhandelaar Michel Barnier dinsdag op een lezing aan de Londen School of Economics te kennen dat de brexit een van de hoofdoorzaken is.
Hoewel koepelfederaties het tegendeel beweren, is de regering-Johnson er stellig van overtuigd dat het tekort niets met de brexit te maken heeft. Londen wijst onder meer op het feit dat er ook aan Europese zijde onvoldoende chauffeurs zijn. Daar hebben Johnson en co. gelijk in: het tekort aan truckers is ook op het vasteland reëel, door onder meer slechte arbeidsomstandigheden en lage verloning. Verschil is evenwel dat er in onder meer Duitsland, Polen en Italië geen lege winkelrekken of brandstoftekorten te bespeuren zijn. Sterker nog: ook in Noord-Ierland, dat door het brexitakkoord deel bleef uitmaken van de Europese interne markt voor goederen, zijn er nauwelijks problemen.
Johnson wil intussen 5.000 tijdelijke visums van vier maanden uitreiken voor wie in het Verenigd Koninkrijk met de vrachtwagen komt rijden. Twijfelachtig is evenwel of de Europese chauffeurs daarop zullen ingaan – ook in de Europese Unie is de vraag naar truckers groot. Bovendien is het een vrij lastige klus om voor enkele maanden een verblijfsplaats te moeten zoeken en vervolgens weer terug te keren. Tot slot lost de lokroep van de Britse regering het probleem niet van vandaag op morgen op. In het Verenigd Koninkrijk neemt zestig procent van de aanwervingen van vrachtwagenchauffeurs tussen de vier en de acht weken in beslag.
Volgende week vindt de jaarlijkse partijconferentie van de Britse Conservatieven plaats. Daar zal Johnson met zijn vaste slogans Build Back Better! en Levelling Up! opnieuw een verse portie animo en moed in de zopas herschikte regering proberen brengen.
Gelukkig voor Johnson lijken de tekorten aan de pomp de afgelopen dagen stukje bij beetje af te nemen. Waar vorige week slechts 10 procent van de tankstations op volledige capaciteit kon draaien, bedraagt dat aandeel intussen 16 procent. Ironisch genoeg zullen de problemen aan dat tempo opgelost geraken wanneer de VN-klimaatconferentie van 1 november in het Schotse Glasgow van start gaat.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
