Europa tikt België deze week tweemaal op de vingers. Wie wil meeregeren, let maar beter op.
De Wetstraat, het zenuwcentrum van de Belgische politiek, kent zijn geografische startpunt aan het federaal parlement en de Kanselarij van de Belgische premier. Van daaruit glooit ze op en neer, tot aan de in staal en glas opgetrokken Europese instellingen rond het Schumanplein. Met slechts een kilometer tussen het hart van de Belgische en de Europese politiek, kan de Europese Commissie België nauwlettend in de gaten houden.
En dat doet ze ook. Woensdag krijgt België van de Commissie alvast een beleefde, maar harde donderpreek in de bus. Volgens de cijfers van Eurostat, waar de Commissie zich steeds op baseert, bedroeg het Belgische begrotingstekort ten opzichte van het bbp in 2023 immers 4,4 procent. Dat is meer dan de zogenaamde Europese drieprocentnorm, die alle eurolanden sinds kort opnieuw moeten respecteren om een stabiele munt te garanderen.
België wacht daarom een zogenaamde ‘procedure voor een buitensporig tekort’, en dat komt niet bepaald als een verrassing. In het voorjaar van 2023 zag de Europese Commissie de Belgische bui al hangen, maar tegen de achtergrond van de coronapandemie, de grootschalige Russische inval in Oekraïne, de daaropvolgende energiecrisis en inflatie kreeg België, net zoals andere Europese lidstaten, nog even respijt.
In het slechtste geval kan een hardleers België echter op het Europese strafbankje belanden, met een maximumboete van bijna drie miljard euro tot gevolg.
Tot nu, dus.
Geen paniek: zo’n begrotingstekortprocedure is aanvankelijk niet meer dan een dialoog tussen de Europese Commissie en alle Europese lidstaten – in dit geval België. De Commissie wil namelijk weten wat een land aan het bewuste probleem wil doen en – vooral – zal doen. In het slechtste geval kan een hardleers België echter op het Europese strafbankje belanden, met een maximumboete van bijna drie miljard euro tot gevolg.
Zover zijn we bijlange nog niet. Veel belangrijker is de waslijst aan aanbevelingen die de Commissie België woensdag ook bezorgt. Zo stelt de Commissie voor om meer mensen aan het werk te krijgen, het onderwijs beter af te stemmen op de noden van de arbeidsmarkt, een taxshift van arbeid naar vermogen en vervuiling in te voeren, een pensioenhervorming te organiseren én – last but not least – voldoende te investeren.
Daarmee is de kous niet af.
Nog volgende week, vrijdag, belandt er bij afscheidnemend staatssecretaris voor Begroting Alexia Bertrand (Open VLD) een tweede, ditmaal besloten document in de bus. Op basis van de nieuwe Europese begrotingsregels, die onder leiding van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) tot stand kwamen, legt de Commissie ons land ook een structureel schuldtraject voor – in een periode van vier of zeven jaar.
Macht, persoonlijke ambities en foute vrienden: het Europese dilemma van de N-VA
Dat laatste is voor België een betere optie, en al zeker voor wie er federaal en regionaal de plak zwaait. Pijnlijke maatregelen doen vanzelfsprekend minder pijn als ze in de tijd gespreid worden. Dat mag echter niet zomaar. België moet de Commissie en de andere lidstaten er namelijk van overtuigen dat het beter is om de cijfers in zeven jaar tijd op orde te krijgen, en niet in vier jaar. Dan gaat het ‘maar’ om 27 miljard per jaar.
Overtuigen, dat doe je niet zoals Vivaldi dat deed – of niet deed. MR-kopman Georges-Louis Bouchez kelderde eigenhandig de fiscale hervorming, van de pensioenhervorming kwam er door de PS niets in huis. Het resultaat: België wacht nog steeds op de eerste schijf van het Europese coronaherstelfonds. Lobbywerk van de regering-De Croo bij Commissievoorzitter Ursula von der Leyen voorkwam ternauwernood een reprimande vóór de verkiezingen.
Al wie de komende dagen, weken of maanden mee onderhandelt over een nieuwe regering, let volgende week dus maar beter op. De boodschap van de Europese Commissie is al bij al relatief eenvoudig: vertaal de Europese aanbevelingen van woensdag naar de regeerakkoorden op alle niveaus. Het lijkt de enige manier om het Europese strafbankje te vermijden. Informateur Bart De Wever (N-VA) weet alvast wat te doen.
De meeste stemmen zijn geteld: 8 blikvangers van de Europese parlementsverkiezingen
Verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier