Guy Verhofstadt (Open VLD) en twee andere leden van liberale Renew-fractie in het Europees Parlement dreigen ermee een motie van afkeuring te laten stemmen tegen de Europese Commissie. Als die wordt goedgekeurd, moet de Commissie ontslag nemen.
Verhofstadt verwijt voorzitter Ursula von der Leyen en haar commissarissen het Poolse herstelplan te hebben goedgekeurd zonder garanties van Warschau over de rechtsstaat.
De Commissie zette vorige week, meer dan een jaar na de indiening ervan, het licht op groen voor het Poolse herstelplan. Dat zet de deur open voor meer dan 35 miljard euro aan subsidies en leningen. Er klonk echter meteen kritiek dat de Commissie het geld wil vrijgeven zonder dat Warschau maatregelen genomen heeft die de onafhankelijkheid van de Poolse rechterlijke macht herstellen – nochtans een voorwaarde die de Commissie uitdrukkelijk gesteld had.
Twee derde meerderheid
In het Europees Parlement willen de liberale MEP’s Guy Verhofstadt, Sophie in ’t Veld en Luis Garicano nu een motie van afkeuring indienen tegen de Commissie. Die beseft volgens hen ‘maar al te goed dat de Poolse herstelmaatregelen (met betrekking tot de rechtsstaat, red.) puur cosmetisch zijn’. De Commissie respecteert ook de arresten van het Europees Hof van Justitie niet en neemt dus haar rol als hoedster van de verdragen niet ernstig, klagen de liberalen. Daarom zoeken ze voldoende steun om een motie voor te bereiden. Ze hebben daarvoor de handtekeningen nodig van een zeventigtal parlementsleden.
De motie zelf willen ze ter stemming voorleggen als de Commissie geld uit het Europees herstelfonds aan Polen overmaakt zonder dat eerst de desbetreffende arresten van het Hof zijn uitgevoerd, eerder ontslagen Poolse rechters hun job terug hebben gekregen en Warschau de voorrang van het Europees recht erkent.
Als de motie wordt aangenomen door twee derde van de aanwezige parlementsleden, die samen een meerderheid uitmaken van de in totaal 705 MEP’s, moet de Commissie ontslag nemen.
Steun uit eigen fractie?
In het Parlement wordt dinsdag gedebatteerd over de beslissing van de Commissie om het herstelplan goed te keuren. De parlementsleden willen vooral horen hoe soepel de Commissie zal omspringen met de voorwaarden die ze had gesteld. Voor er sprake kan zijn van het vrijgeven van Europese fondsen, moet Warschau zijn beruchte tuchtkamer voor rechters opdoeken, zijn tuchtregime voor rechters hervormen en rechters die ten onrechte ontslagen werden hun job teruggeven, zei ook voorzitter Ursula von der Leyen altijd.
Als de Commissie die voorwaarden niet meer nakomt, kan het Parlement ingrijpen, bijvoorbeeld door een motie als die van Verhofstadt te steunen, klinkt het maandag bij verschillende fracties. Maar zover is het voorlopig nog niet. De motie wordt dan ook omschreven als ‘een initiatief van Verhofstadt, niet eens gesteund door zijn eigen fractie’.
