Onregelmatigheden bij selectie van MR-kabinetschef als ambassadeur in Washington

De doorgewinterde diplomaat Bernard Quintin (MR) is de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken. Die benoeming past in een carrousel waarbij de MR de procedures met de voeten trad, zo zeggen ingewijden.

Tot voor kort was er relatief weinig aan de hand. In de recentste diplomatieke beweging werd Jan Hoogmartens, afscheidnemend kabinetschef van voormalig minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR), beloond met de belangrijke ambassadeurspost in de Amerikaanse hoofdstad Washington. Maar tot ieders grote verbazing werd Lahbib door MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez met succes voorgedragen als kandidaat-Eurocommissaris. Daarop besloot Hoogmartens alsnog in Brussel te blijven, maar dan bij Lahbib in het Berlaymontgebouw, de hoofdzetel van de Europese Commissie.

Charles Michel neemt afscheid van Europa: ‘We begeven ons op een zeer gevaarlijk moment in de geschiedenis’

Brazilië

Door die wissel kwam een van ’s lands meest begeerde ambassadeursposten opnieuw vrij. De Verenigde Staten zijn niet alleen een belangrijke partner van België, Washington is bovendien een aangename stad om te wonen en de ambassadeursresidentie werd er zopas verbouwd. Daarop stuurde het ministerie van Buitenlandse Zaken op 14 november een mail rond met een aantal sollicitatievoorwaarden. Zo stond de vacature niet open voor diplomaten die op post zijn in het buitenland.

Bernard Quintin solliciteerde voor de felbegeerde functie, zeker omdat hij vlak voor de zomer naast de positie van Europees Speciaal Gezant voor de Grote Merenregio had gegrepen. Hoewel Quintin als beste uit die Europese selectieprocedure kwam, wist Rwanda de Europese Commissie er toch van te overtuigen iemand anders voor te dragen. Maar Quintin was niet de enige met de nodige interesse in Washington. Nog een vijftal andere kandidaten, onder wie de kabinetschef van voormalig voorzitter van de Europese Raad Charles Michel (MR), solliciteerden.

Quintin leek aan het langste eind te trekken. Op 22 november droeg het directiecomité van Buitenlandse Zaken hem als kandidaat-ambassadeur in de Amerikaanse hoofdstad voor aan toenmalig minister Lahbib. Maar opvallend genoeg bekrachtigde Lahbib die voordracht niet. Waarom niet? Gevraagd om een reactie klinkt het als volgt. ‘De minister (Lahbib, nvdr) kon door een missie in Brazilië en stemming van het Europees Parlement in Straatsburg niet onmiddellijk ondertekenen.’

Charles Michel

Meerdere diplomaten en andere ingewijden volgen die versie van de feiten niet. ‘Een handtekening is zo gezet. Lahbib stond onder druk van Michel, wiens kabinetschef Frédéric Bernard op zoek was naar een interessante diplomatieke post nu Michel niet langer voorzitter van de Europese Raad is. Al dan niet toevallig stelde Bouchez Quintin vervolgens aan als de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken, kwam de ambassadeursfunctie in Washington voor een derde keer vrij en kreeg Frédéric Bernard alsnog zijn verhoopte positie in de Verenigde Staten.’

Dinsdag kregen de Belgische diplomaten van Quintin een bericht dat Bernard de nieuwe ambassadeur in Washington wordt. Opvallend is echter dat Bernards benoeming niet volgens het boekje verliep, zo vertelt een goed ingevoerde bron. Wanneer een Belgische diplomaat naar een post wordt uitgestuurd, gaat daar altijd een voorstel van de personeelsdienst en een advies van het directiecomité aan vooraf, dat de minister van Buitenlandse Zaken vervolgens al dan niet bekrachtigt. In het geval van Bernards ambassadeurschap in Washington ging er echter geen voorstel van het directiecomité aan vooraf – de minister handelde dus tegen de gebruiken in op eigen houtje. 

Nieuwe minister van Buitenlandse Zaken Bernard Quintin moest Charles Michel uit de regering houden

Raad van State

Gevraagd naar een reactie verklaart noch Lahbib, noch Quintin wie van hen beiden de beslissing heeft genomen om tegen de gang van zaken in Bernard als ambassadeur in Washington aan te stellen. Wel verwijst een woordvoerder van het ministerie naar ‘haar beslissing’, waarna er geen verder inhoudelijk commentaar volgt. ‘Het behoort niet tot de diplomatieke gewoonten om te communiceren over personen die een nieuwe post krijgen vooraleer het ontvangende land de geloofsbrieven heeft aanvaard’, aldus de woordvoerder van Quintin, die voordien ook de woordvoerder van Lahbib was.

Een diplomaat reageert op de gang van zaken. ‘Dit toont alweer hoe de MR het departement Buitenlandse Zaken gebruikt om haar personeelsvraagstukken op te lossen.’ Nog iemand merkt op dat Bernard nog nooit posthoofd was, maar nu in één klap Washington krijgt – toch een van de belangrijkste voor ons land. Ingewijden noemen het ministerie van Buitenlandse Zaken, waar de voorbije twintig jaar bijna altijd een MR-minister de plak zwaaide, al langer ‘de blauwe fabriek’ wegens het veelvoud van blauwe benoemingen op belangrijke posities.

‘Het is afwachten of de andere kandidaten voor Washington naar de Raad van State zullen stappen’, besluit een andere bron.