‘Frans Timmermans’ klimaatpalmares brengt hem onvermijdelijk in botsing met de BoerBurgerBeweging’

De Europese Commissie verliest een zwaargewicht en Nederland krijgt er één bij. Frans Timmermans keert terug naar Den Haag.

Frans Timmermans zou de deur in Brussel pas volgend jaar achter zich dichttrekken, na de Europese verkiezingen en na twee mandaten als Europees Commissaris. Maar na de val van de regering in Den Haag en de beslissing van Mark Rutte (VVD) dat hij na de verkiezingen op 22 november geen kandidaat is om zichzelf nog een keer op te volgen, ligt het veld in Nederland open. Timmermans stapt in de ring als lijsttrekker en kandidaat-premier van het linkse front van de sociaaldemocratische Partij van de Arbeid (PvdA) en GroenLinks, die zich gezamenlijk aan de kiezer presenteren.

Van de twee partijen was GroenLinks die samenwerking al langer het meest genegen. De PvdA was eerst nog bang om door de groene partij te worden overvleugeld. Met Timmermans krijgt ze het leiderschap van de formatie in handen. Daarvoor was nodig dat de leider van GroenLinks, Jesse Klaver, genereus een stap opzijzette. Timmermans is voor GroenLinks ook acceptabel. Hij is de architect van de ambitieuze Europese klimaatpolitiek, de Green Deal, die hij in Brussel bevlogen vormgaf en uitdroeg.

Timmermans is thuis in zowel de Nederlandse als de internationale politiek. Hij was eerder minister van Buitenlandse Zaken, en als Europees Commissaris onderhandelde hij over het klimaat met Amerikaanse en Chinese leiders. Zijn vertrek uit Brussel is een verlies voor de Europese Commissie. Maar niet iedereen is er rouwig om dat hij naar Nederland terugkeert. In landen zoals Polen en Italië geldt hij als een groene boeman. Hij belandde in Europa recent nog in een felle strijd met centrum- en radicaal-rechts, die zijn plannen voor klimaat en natuur overdreven ambitieus vinden. De radicaal-rechtse Italiaan Matteo Salvini zei meteen dat Europa Timmermans niet zal missen.

Zijn klimaatpalmares brengt hem straks in Nederland onvermijdelijk in botsing met de rechts-conservatieve BoerBurgerBeweging (BBB) van Caroline van der Plas, die enkele maanden geleden hoog scoorde bij provinciale verkiezingen. Vroege peilingen voorspellen een nipte strijd tussen de linkse lijst, de BBB en de liberale VVD. Tenzij de populaire, voormalige christendemocraat Pieter Omtzigt alsnog met een eigen formatie in de race stapt. Maar Timmermans maakt een kans. Hij zette meteen de toon van zijn campagne met een pleidooi voor meer samenwerking en vertrouwen in de politiek. In het gepolariseerde en extreem versnipperde politieke landschap in Nederland is dat een noodzakelijke boodschap.