Stemrecht vanaf 16: nog maar 148 jongeren schreven zich in

Wie volgend jaar 16 of 17 is en wil deelnemen aan de verkiezing voor het Europees Parlement moet zich inschrijven in het kiesregister. Voorlopig lijkt het animo klein. Sinds de opening van het register begin mei telde Binnenlandse Zaken 148 online registraties.

Op 9 juni 2024 mogen circa 280.000 Belgische jongeren van 16 en 17 jaar hun stem uitbrengen voor het Europees Parlement. Een veelbesproken primeur, al is het maar de vraag of veel jongeren op die uitnodiging zullen ingaan. Jongeren die willen deelnemen moeten zich inschrijven in het kiesregister. Dat kan digitaal of bij de gemeente. De eerste jongeren registreerden zich begin mei in een Mechelse school, in het bijzijn van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V), en onder flink wat mediabelangstelling. Sindsdien werden nauwelijks registraties opgetekend, zo leert navraag bij Binnenlandse Zaken. ‘Op dit moment zijn er 148 online registraties’, vertelt communicatieverantwoordelijke Koen Schuyten. ‘Jongeren kunnen zich ook aanmelden bij de gemeente, maar gezien de leeftijd van deze kiesgerechtigden denk ik niet dat er veel van die mogelijkheid gebruik hebben gemaakt.’

Onaantrekkelijke tool

‘148 is natuurlijk weinig’, reageert Laure Verstraete, EU-jongerenvertegenwoordiger van de Vlaamse Jeugdraad, ‘zeker omdat de registraties al meer dan een maand geleden van start gingen. Maar aan de andere kant: de informatie die voor het begin van de registraties werd verstrekt, was niet meteen op maat van jongeren. Hetzelfde geldt voor de tool om je te registreren. Die is moeilijk te vinden, en allesbehalve aantrekkelijk.’

Tegelijk is het volgens Verstraete nog te vroeg voor grote conclusies. Zo verwijst ze naar ’t Is aan u!, een grote campagne van de overkoepelende jongerenorganisatie De Ambrassade. ‘Die campagne, die ook veel aandacht zal besteden aan de Europese verkiezingen, zal pas echt op gang komen tijdens de zomervakantie en in september. Of ze veel vruchten zal afwerpen, zullen we pas weten in april volgend jaar, wanneer de deadline voor registratie is afgelopen. Een belangrijke bedenking nog: de 16- en 17-jarigen hebben stemrecht. De bedoeling van onze campagne is niet om elke jongere in de stemhokjes te krijgen. Het is ook hun recht om niet te gaan stemmen.’

Algemene trend

Politoloog Dieter Stiers, verbonden aan het Centrum voor Politicologie van de KU Leuven, verklaarde in een eerder gesprek met Knack dat een grote opkomst bij de min-18-jarigen sowieso niet in de lijn der verwachtingen ligt. ‘Europese verkiezingen leven nu eenmaal minder, ook bij volwassenen. Bovendien moeten deze jongeren zich registreren. Dat verhoogt de drempel nog meer.’ Stiers wijst ook op een algemene trend. ‘Sinds de jaren tachtig zien we haast overal ter wereld een daling van de opkomstpercentages. Dat percentage ligt het hoogst bij mensen van middelbare leeftijd, en daalt per generatie. Door onze opkomstplicht zie je die tendens in ons land niet, maar er is geen reden om te denken dat het hier anders zou zijn.’