Het gehypete boek van de Britse prins Harry is geen bedreiging voor de monarchie, meent de Britse royaltyhistoricus Robert Lacey.
De vijfde in lijn voor de Britse troon valt de kroon herhaaldelijk aan. Hoe gevaarlijk is dat voor koning Charles III?
ROBERT LACEY: De koninklijke familie heeft ergere dingen meegemaakt in haar duizendjarige bestaan. Het is verleidelijk om de monarchie te personaliseren, maar het instituut is niet zo makkelijk kapot te krijgen.
Prinses Diana zei ooit: ‘Pas als Harry volwassen is, zal hij zijn geluk beseffen dat hij niet de oudste is.’ Had ze gelijk?
LACEY: Ik denk het niet. De titel van zijn boek is Reserve (in het Engels: Spare, nvdr), wat bewijst dat hij zijn rol als jongere broer betreurt. Hij leek tevreden met zijn nevenrol, tot aan zijn huwelijk.
Het hof hecht te veel waarde aan zijn traditionele neutraliteit.
De breuk tussen Harry en William is al eerder ontstaan. Vanaf het moment dat Harry zichzelf als ‘zondebok’ begon te zien, om het met uw woorden te zeggen.
LACEY: Inderdaad. Zoals in 2005, toen Harry op een gekostumeerd bal in naziuniform verscheen. William en Kate zouden hem hebben aangespoord om dat te doen. Niemand stelde zich ooit vragen over Williams rol als ‘mentor’.
Heeft Harry gelijk als hij zegt dat het paleis hem en Meghan nooit echt heeft verdedigd?
LACEY: Zeer zeker. Harry is door de media zwaar aangepakt. Om zijn aanklacht echt te begrijpen moet je de machinerie van het hof bekijken. Het huidige systeem van de representatieve Britse monarchie werd ontwikkeld onder koningin Victoria in de 19e eeuw, in een tijd dat de Europese monarchieën verschillende richtingen uitgingen, en ofwel autoritair ofwel irrelevant werden. Bij het Britse koningshuis speelden hovelingen een belangrijke rol. Het ging om een groep ambitieuze ambtenaren die later minister of ambassadeur zouden worden. Zij beslisten over de representatieve rollen voor de koninklijke familie.
En zo werden de broers en zussen van de troonopvolgers bliksemafleiders?
LACEY: Ze kregen alleen belang bij een overlijden of een troonsafstand. In het openbaar werden ze hofnarren, vermaak voor de mensen. Maar als ze bereid waren mee te spelen in het systeem, konden ze toch belangrijke rollen op zich nemen.
Royals en celebrity’s zijn niet hetzelfde. Meghan begrijpt dat niet.
Dat liep goed tot Meghan het podium betrad. Is ze hier booswicht of slachtoffer?
LACEY: Als Harry’s vrouw een eenvoudig meisje uit de provincie was geweest had zij, net als Kate, haar rol niet als een opoffering beschouwd. Veel heeft met hiërarchie te maken. Meghan was naar verluidt verbaasd dat ze door haar huwelijk geen prinses werd, maar slechts hertogin. Een tweederangsrol past niet bij haar karakter van diva, haar hollywoodallures. Royals en celebrity’s zijn in Groot-Brittannië niet hetzelfde. Dat kan of wil Meghan niet begrijpen.
Harry benoemt ook ‘het racistische element’: de Britse media kwijlden bij Meghans ‘exotische DNA’ of haar vermeende afkomst ‘Straight Outta Compton’.
LACEY: Dat was inderdaad gemeen. Een groot deel van de Britse media was blij dat hun multi-etnische land en het overwegend zwarte Gemenebest nu eindelijk beter vertegenwoordigd zouden zijn in de koninklijke familie.
Maar Harry en Meghan verdenken ook de koninklijke familie van racisme. Terecht?
LACEY: Nee. Als er iemand voor multiculturalisme stond, was het wel de Queen. Ik herinner me dat ze in de jaren vijftig de zwarte jazzmuzikant Count Basie uitnodigde voor een concert. Dat was toen hoogst ongebruikelijk. De koningin was op dat vlak kleurenblind. Er is een beroemde foto waarop ze danst met de Ghanese president Kwame Nkrumah. Dat was in 1961. Die foto schokte toen Amerika.
Denkt u dat Harry en Meghan de aanklacht van racisme bewust gebruiken om het paleis te beschadigen?
LACEY: Dat denk ik inderdaad, al is het een zware beschuldiging. En ik vind het kwalijk dat het paleis niet harder op die aantijgingen reageert. Het hecht te veel waarde aan zijn traditionele neutraliteit.
Misschien verandert dat wel. Harry beschuldigt zijn broer nu ook van fysieke agressie.
LACEY: Het is bekend dat William thuis opvliegend kan zijn, en dat is een probleem. Het is munitie voor antimonarchisten.
Is verzoening nog mogelijk?
LACEY: Na al die jaren? Dat denk ik niet. De kans is klein dat Harry en Meghan de kroning van koning Charles III zullen bijwonen.
© Der Spiegel
