Terwijl kanselier Scholz treuzelt en alles bij het oude lijkt te willen houden, spreekt Annalena Baerbock klare taal. Heel verfrissend, en je zou elk Europees land zo’n minister van Buitenlandse Zaken gunnen, schrijft Robbert de Witt.
Misschien is het niet zo moeilijk om uit te blinken naast de wat bleke bondskanselier Olaf Scholz. Maar het was de afgelopen anderhalf jaar toch echt Annalena Baerbock die internationaal indruk maakt. Scholz is de man van de voorzichtige uitspraken, van het treuzelen voordat hij zijn standpunt bepaalt. Baerbock houdt namens Duitsland de rug recht en neemt ondubbelzinnig stelling tegen de autocratische regimes in de wereld, Rusland en (vooral) China voorop.
Vorige week was het contrast tussen beiden bijzonder groot. Een dag nadat Olaf Scholz in het Europees Parlement pleitte voor meer Europese bescheidenheid, nam zijn 42-jarige minister van Buitenlandse Zaken Baerbock bepaald geen blad voor de mond tijdens een beleefde, maar ijzige bijeenkomst in Berlijn met haar Chinese ambtgenoot Qin Gang.
(Lees verder onder de foto.)
‘Een eenzijdige en gewelddadige verandering in de status quo is niet acceptabel voor Europa,’ zei Baerbock, doelend op een mogelijke Chinese invasie van Taiwan. Baerbock benadrukte dat zo’n militair conflict ook Europa aangaat: militaire escalatie rond Taiwan zou een ‘horrorscenario voor de hele wereld’ zijn, aangezien 50 procent van de wereldhandel langs Taiwan gaat. En de economische schokgolf zou vervolgens ook Duitsland keihard raken, aldus Baerbock. De Chinees stond er uiterlijk onbewogen naast.
De woorden van Baerbock waren ook een antwoord op Emmanuel Macron. De Franse president had precies over dit onderwerp – Taiwan – recent een lading kritiek gekregen omdat hij met zoveel woorden zei dat Taiwan ‘niet onze crisis’ is. Macron suggereerde dat Europa zich vooral niet moet laten meeslepen door de Amerikanen, mochten zij Taiwan te hulp willen schieten in geval van oorlog.
De Amerikanen kunnen dus wel op Baerbock rekenen. Meer dan op Scholz, want als het gaat om de grote geopolitieke vraag van deze tijd – hoe gaan we om met China? – komt Scholz meestal niet verder dan dat China tegelijk een ‘partner, concurrent en systeemrivaal’ is. Tja, daar kun je alle kanten mee op.
Terwijl de wind in Duitsland al is gedraaid. Kort voordat zij in 2021 het Kanzleramt in Berlijn verliet, erkende zelfs de voorzichtige Angela Merkel dat haar regering ‘een beetje naïef’ was geweest tegenover China door te denken dat het communistische land uiteindelijk wel vrijer en democratischer zou worden. Dat besef leek ook doorgedrongen tot de volgende regering, van Olaf Scholz. In de regeringsverklaring stond dat samenwerking met China afhankelijk zou zijn van het Chinese respect voor internationaal recht en mensenrechten.
Maar kanselier Scholz gedraagt zich sindsdien alsof hij alles het liefst bij het oude laat. Dat bleek tijdens zijn veelbekritiseerde trip naar China afgelopen november. Alsof het bovenal ging om geld verdienen, had hij een omvangrijke afvaardiging van het Duitse bedrijfsleven meegenomen. Het was Annalena Baerbock die haar bondskanselier toen openlijk kritiseerde en zei dat ook hij zich aan het regeerakkoord moest houden.
(Lees verder hieronder.)
Zoals zij vorig jaar ook steeds openlijk zei dat Duitsland snel meer zware wapens moest geven aan Oekraïne, terwijl Scholz maar bleef treuzelen. Verfrissend, juist van een minister van de Groenen, een linkse partij waarvan je – net als GroenLinks in Nederland – toch een veel zachtere aanpak verwacht.
Met de Chinese minister naast zich had Baerbock vorige week nog meer te zeggen, over hoe Gangs land zich opwerpt als vredesbemiddelaar tussen Oekraïne en Rusland. Prima, vond Baerbock, maar ‘ik vraag me af waar- om China tot op heden agressor Rusland nooit heeft opgeroepen de oorlog te staken’. Duitsland-China, 2-0.
Eerder had Baerbock venijnige woordenwisselingen met haar Turkse en Russische collega’s. Zelfs een partijgenoot van Scholz complimenteerde Baerbock tegenover nieuwssite Politico: eindelijk eens andere diplomatieke taal, in plaats van het gebruikelijke ‘we zijn bezorgd’ of ‘we zijn zeer bezorgd’.
De Duitse kiezers vinden het prachtig: Baerbock is populairder dan de bondskanselier. Je zou elk Europees land zo’n uitgesproken minister van Buitenlandse Zaken toewensen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
