Het Europees Hof van Justitie moet het beroep dat Polen en Hongarije hebben ingesteld tegen het nieuwe sanctiemechanisme verwerpen. Dat vindt althans de advocaat-generaal van het Hof, de Spanjaard Manuel Campos Sánchez-Bordona. Het mechanisme biedt de Europese Unie de mogelijkheid subsidies aan lidstaten waar de rechtsstaat met de voeten getreden wordt te schorsen of steunprogramma’s op te schorten.
Het ‘algemeen conditionaliteitsregime’ moet de EU-begroting beschermen tegen landen die het niet nauw nemen met de principes van de rechtsstaat en daardoor Europese subsidies verduisteren of verkeerd aanwenden. Omdat ze zich geviseerd voelen door de verordening die gestalte geeft aan dat sanctiemechanisme, spanden Polen en Hongarije een procedure aan bij het Hof van Justitie in Luxemburg.
Daar concludeert de advocaat-generaal nu dat hun beroep verworpen moet worden. Elk argument van Warschau en Boedapest wordt van tafel geveegd. De rechtsgrondslag voor de verordening is wel degelijk correct, de verordening zelf is compatibel met dat ander sanctiemechanisme – de artikel 7-procedure – en het rechtszekerheidsbeginsel wordt niet geschonden.
Met deze conclusie lijden Polen en Hongarije een eerste nederlaag, maar voor het finale verdict is het wachten op het arrest van het Hof. Dat komt er over enkele maanden aan. De bevindingen van het Hof wil de Europese Commissie meenemen in de richtsnoeren die ze opstelt voor de toepassing van de verordening. De wet is al sinds 1 januari dit jaar van kracht, maar werd precies omwille van de hangende zaak nog nooit toegepast. Toch zal volgens Commissievoorzitter Ursula von der Leyen intussen geen enkele zaak verloren gaan.
