PODCAST Waarom Europa?: ‘Binnengrenscontroles zijn ook voor Duitsland en Frankrijk onuitvoerbaar’

Iedere maand presenteren Knack en het Fonds involvEU een terugblik op de Europese actualiteit in de podcast ‘Waarom Europa?’.

Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten blikken terug op een maand waarin het in Europa heel vaak ging over migratie. Het leidt tot zenuwachtigheid in heel wat hoofdsteden en dreigt de Schengenzone onder druk te zetten. Samen met Barbara Moens hebben ze ’t ook over de steun aan Oekraïne en de uitbreiding van de Unie richting Westelijke Balkan en verder.

Seizoen 4: Aflevering 1

In de eerste aflevering van een nieuw seizoen “Waarom Europa?” blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten, samen met Knack-journalist Kamiel Vermeylen, terug op de samenstelling van de nieuwe Commissie, onder het voorzitterschap van Ursula von der Leyen. Het is een commissie met nogal wat versnipperde bevoegdheden. Wat zit daar achter? Wie riskeert te struikelen tijdens de hoorzittingen in het Europees parlement? Hoe complementair is het rapport van Mario Draghi  met de koers van de nieuwe commissie? En welke problemen leggen de hoofdsteden intussen op het bord van de Europese Unie?

Seizoen 3: Aflevering 10

In de laatste aflevering van dit seizoen blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten nog een laatste keer terug op het Belgische voorzitterschap van de Unie. Knack-journalist Kamiel Vermeylen maakt mee de balans op. Ze hebben het ook over de fractievorming in het Europees Parlement, de Europese topjobs en Meloni’s frustratie daarover, de steun aan Oekraïne en begrotingsdiscipline.

Extra aflevering: Het kantelende continent

Steven Van Hecke noemt Europa in zijn nieuwste boek “Het kantelende continent“. In een extra aflevering praat hij erover met filosofe Tinneke Beeckman. Een gesprek over de European way of life en de aantrekkelijkheid van dat model voor landen die willen toetreden tot de Europese Unie. Het plaatst Europa voor een fundamentele keuze.

Extra aflevering: Europese verkiezingen

In een extra aflevering blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten terug op de Europese verkiezingen. Hoe is er gestemd? Wat betekent de uitslag voor de positie en de houding van de EVP? Blijft de Frans-Duitse as overeind? Vanwaar het contrast tussen de winst van radicaal-rechts in West-Europa en de winst van pro-Europese partijen in Centraal- en Oost-Europa? En wat betekent de uitslag voor de ambitie van von der Leyen om opnieuw Commissievoorzitter te worden?

Seizoen 3: Aflevering 9

Welk perspectief biedt Europa aan kandidaat-lidstaten als Moldavië en Georgië? Waar blijft de Europese stem inzake het conflict in Gaza? Welke rol speelt migratie in de kiescampagne? En hoe verenigd is radicaal-rechts in Europa? Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten buigen zich over die en nog meer vragen in de laatste aflevering voor de Europese verkiezingen. Dat doen ze in het gezelschap van Clara van de Wiel, EU-correspondent voor de Nederlandse krant NRC.

Seizoen 3: Aflevering 8

In het Europees Parlement stonden afgelopen maand nog enkele belangrijke stemmingen op de agenda. Denk aan het migratiepact en de nieuwe begrotingsregels voor de lidstaten. Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten blikken erop terug. Samen met Wouter Wolfs (KU Leuven) maken ze ook een nieuwe tussentijdse balans op van het Belgische EU-voorzitterschap. Nog in deze aflevering: zorgen over de Russische impact op de verkiezingen en een land als Slowakije, de eenheidsmarkt en Piepergate.

Seizoen 3: Aflevering 7

In deze aflevering blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten terug op de Europese plannen om te investeren in defensie. Dat doen ze samen met Alexander Mattelaer, defensiespecialist aan de VUB en het Egmontinstituut. Ze hebben het ook over de migratiedeal met Egypte en het Europees Parlement dat de Commissie voor de rechter daagt. Uiteraard is er in deze aflevering opnieuw aandacht voor het Belgische EU-voorzitterschap.

Seizoen 3: aflevering 6

In deze aflevering maken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten een eerste tussentijdse balans op van het Belgische EU-voorzitterschap. Dat doen ze samen met Karel Lannoo van het Centre for European Policy Studies, na een maand waarin de oorlog in Oekraïne zijn derde jaar is ingegaan en Europa vaststelt dat het te weinig doet. Ze hebben het ook over  Polen, dat 137 miljard euro subsidies op zijn rekening mag schrijven. En over Ursula von der Leyen, die in haar campagne moet schipperen tussen natuur en landbouw.

Seizoen 3: Aflevering 5

Hoeveel autoriteit heeft Charles Michel nog als voorzitter van de Europese Raad, na zijn aangekondigde en nadien weer afgeblazen Europese lijsttrekkerschap? En kan Didier Reynders nog functioneren als Eurocommissaris, nu hij aanstuurt op een vertrek? Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten buigen zich over die vragen, samen met Knack-journalist Kamiel Vermeylen. Ze hebben het ook over het Europese landbouwbeleid, de diplomatieke (on)macht van de EU, Jacques Delors en uiteraard de start van het Belgische EU-voorzitterschap.

Seizoen 3: Aflevering 4

In de laatste aflevering van het kalenderjaar blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten terug op een maand waarin akkoorden zijn gesloten over migratie en over toetredingsonderhandelingen met Oekraïne en Moldavië. Dat doen ze in het gezelschap van Ria Laenen, Ruslandkenner en expert Euraziatische politiek. Ze hebben het onder meer over de nijpende Oekraïense vraag naar financiële steun. Maar ook over China. Een maand na het bezoek van Poetin gingen ook von der Leyen en Michel langs.

Seizoen 3: Aflevering 3

In deze aflevering blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten terug op het voorstel van de Europese Commissie om legale arbeidsmigratie mogelijk te maken. En dat in een maand waarin Italië een deal sluit met Albanië om migranten naar daar te sturen en migratie ook een impact heeft op de Nederlandse verkiezingen. Gast is deze keer de Gentse economieprofessor Koen Schoors. Met hem hebben ze ’t ook over de uitbreiding van de Unie, Gaza, economische groeiprognoses en begrotingstekorten.

Seizoen 3: Aflevering 2

Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten blikken samen met Knack-journalist Kamiel Vermeylen terug op een maand waarin Europa opnieuw getroffen is door aanslagen. Het was ook een maand waarin het zoeken was naar eensgezindheid, onder meer over migratie en de houding in het conflict tussen Israël en Hamas. In Polen en Slowakije vonden verkiezingen plaats en de Commissie verwelkomde enkele nieuwe namen.

Seizoen 3: Aflevering 1

In de eerste aflevering van een nieuw seizoen “Waarom Europa?” blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten terug op de start van het Europese werkjaar ’23-’24, samen met Barbara Moens van Politico. Dat werkjaar is begonnen met de State of The Union van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Haar toespraak is de aanleiding om ook vooruit te blikken op het laatste werkjaar voor de Europese verkiezingen. Wat mogen we nog verwachten op het vlak van migratie? Wat mogen de industrie en de landbouw nog verwachten, in het licht van de Green Deal? En komen er nog stappen in de uitbreiding? Verder hebben ze het ook nog over Polen en de Europese Centale Bank.

Seizoen 2: Aflevering 10

In de laatste aflevering voor de zomerpauze blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten terug op een maand waarin de lidstaten een migratiedeal hebben afgesloten. Mathieu Segers van de Universiteit Maastricht praat mee – behalve over migratie ook over de kortstondige opstand van de Wagnergroep, de moeizame weg van de natuurherstelwet en de Eurobarometer. Die toont aan dat het met het vertrouwen in Europa eigenlijk best wel goed zit.

Seizoen 2: Aflevering 9

Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten blikken terug op een maand waarin Commissievoorzitter Ursula von der Leyen ervoor kiest om op de Europadag niet naar Straatsburg maar naar Kiev te reizen. Het gaat in deze terugblik dan ook over steun voor Oekraïne en sancties voor Rusland. Verder ook aandacht voor de natuurherstelwet en de rol van de EVP, de miljardenboete voor Meta en de Engelse vertaling van het boek “Waarom Europa?”. Steven Van Hecke schreef het met Knack-journalist Kamiel Vermeylen, die in deze podcastaflevering mee aan tafel zit.

Seizoen 2: Aflevering 8

Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten blikken terug op een maand waarin het Europees Parlement heeft ingestemd met een aantal belangrijke klimaatwetten. Ook de lidstaten hebben dat gedaan, hoewel België zich onthouden heeft. Dat doen ze in het gezelschap van Marc Vanheukelen, de eerste klimaatambassadeur van de Europese Unie. Ze hebben het ook over de Chinareis van Ursula von der Leyen en Emmanuel Macron, over Oekraïens graan dat Polen en Hongarije passeert en over de privévluchten van Charles Michel.

Seizoen 2: Aflevering 7

Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten blikken, samen met Politico-journalist Barbara Moens, terug op een maand waarin Europa stappen heeft gezet om zich minder afhankelijk te maken op het vlak van grondstoffen –  grondstoffen die nodig zijn om de groene omslag te maken. Ze staan ook stil bij de valse noot in die omslag: het Duitse verzet tegen een ban van verbrandingsmotoren. Verder hebben ze ’t nog over Noord-Ierland, energie, banken en munitie voor Oekraïne.

Seizoen 2: Aflevering 6

Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten blikken, samen met Politico-journalist Barbara Moens, terug op een maand waarin Europa stappen heeft gezet om zich minder afhankelijk te maken op het vlak van grondstoffen –  grondstoffen die nodig zijn om de groene omslag te maken. Ze staan ook stil bij de valse noot in die omslag: het Duitse verzet tegen een ban van verbrandingsmotoren. Verder hebben ze ’t nog over Noord-Ierland, energie, banken en munitie voor Oekraïne.

Seizoen 2: Aflevering 5

Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten blikken, samen met professor internationale economie Filip Abraham, terug op een maand met heel wat verjaardagen. De interne markt bestaat 30 jaar, het Elysée-verdrag is 60 jaar oud en 10 jaar geleden stelde David Cameron het brexitreferendum in het vooruitzicht. Verder hebben ze ’t over de industriële green deal, het Zweedse voorzitterschap, het partnerschap met de NAVO en “Qatargate”.

Seizoen 2: Aflevering 4

In deze terugblik op de voorbije maand hebben Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten het uiteraard over ‘Qatargate‘. Dat doen ze in het gezelschap van Ria Laenen, Ruslandkenner en expert Euraziatische politiek. Met haar maken ze ook de balans op van tien maanden oorlog in Oekraïne. Hoe stevig zit Poetin nog in het zadel? Op welke manier is Europa veranderd? Ze hebben het ook over Orban, over de Schengenzone en over de Sakharovprijs.

Seizoen 2: Aflevering 3

In deze aflevering blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten terug op de afgelopen maand, in het gezelschap van Karel Lannoo van het Centre for European Policy Studies (CEPS).

Ze stellen vast dat een energie-akkoord nog steeds uitblijft, België wordt terechtgewezen voor zijn overheidsfinanciën, Europa ontgoocheld is in de VN-klimaattop, de cyberveiligheid aandacht krijgt en het Europees parlement 70 kaarsjes uitblaast.

Seizoen 2: Aflevering 2

Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten blikken, samen met Knack-journalist Kamiel Vermeylen, terug op een maand waarin de Europese Politieke Unie voor het eerst heeft vergaderd.

Ze hebben het over de Poolse rechtsstaat en over nieuwe en minder nieuwe kandidaat-lidstaten, stellen vast dat Europa blijft worstelen met de hoge energieprijzen en staan ook stil bij enkele uitschuivers van de buitenlandvertegenwoordiger van de Unie.

Seizoen 2: Aflevering 1

In de eerste aflevering van een nieuw seizoen “Waarom Europa?” blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten terug op de start van het Europese werkjaar ’22-’23, samen met Barbara Moens van nieuwswebsite Politico.

Dat werkjaar is begonnen met de State of the Union van Commissievoorzitter von der Leyen. De terugblik leidt tot een gesprek over Oekraïne, energie, Hongarije, de Zweedse en Italiaanse verkiezingen en von der Leyens ambitie voor een nieuw mandaat. Ze nemen ook de inflatievooruitzichten van de Europese Centrale Bank onder de loep.

Seizoen 1: Aflvering 8

In de laatste aflevering voor de zomerpauze blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten terug op een maand waarin het Europees parlement het eens raakte over een aantal belangrijke klimaatwetten. Europarlementslid Esther de Lange – ondervoorzitter van de EVP-fractie – praat mee. Ook over Oekraïne en Moldavië die officieel kandidaat-lidstaat zijn geworden en over Polen dat Europees geld krijgt, ondanks de kritiek op de rechtstaat daar. Tot slot gaat het ook over de ECB, die in juni niet één maar twee keer heeft moeten vergaderen.

Seizoen 1: Aflevering 7

Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten, samen met energiespecialist Thijs Van de Graaf, beschouwen een maand waarin Europa er voorlopig niet in slaagt om unanimiteit te bereiken over een zesde sanctiepakket tegen Rusland. De Commissie wil trouwens niet alleen op het vlak van energie, maar ook inzake defensie meer samenwerking. De afgelopen maand bleek ook nog maar eens dat de Brexit nog niet verteerd is en Macron over een uitgebreide politieke Unie droomt.

Seizoen 1: Aflevering 6

In deze aflevering blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten samen met Ruslandkenner aan de KU Leuven Lien Verpoest terug op een maand waarin Europa zich door de oorlog in Oekraïne eensgezind heeft getoond. Maar hoe duurzaam is die eensgezindheid? Hoe solidair zijn de lidstaten op het vlak van defensie, energie, een mogelijk EU-lidmaatschap van Oekraïne en de opvang van vluchtelingen?

Seizoen 1: Aflevering 5

In deze episode blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten terug op een maand waarin Europese rechters de puntjes op de spreekwoordelijke i hebben gezet. Een lidstaat die de rechtstaat niet respecteert, riskeert een financiële sanctie. Verder hebben ze ook aandacht voor het voornemen van de ECB om de inflatie terug onder controle te krijgen en de gasprijs die voor die stijgende levensduurte zorgt. Europa en de Verenigde Staten maken afspraken om de afhankelijkheid van Rusland wat dat betreft te verminderen. Tot slot staan ze ook stil bij de Chips Act en de al bij al positieve Eurobarometer. Hun gast is Kamiel Vermeylen, journalist bij Knack.

Seizoen 1: Aflevering 4

In de vierde aflevering van Waarom Europa? hebben Steven Van Hecke (KU Leuven) en journalist Joris Vanderpoorten het over het Europees Parlement, dat met Roberta Metsola een nieuwe voorzitter heeft. Hun gast is Mathieu Segers van de Universiteit Maastricht.

Hij legt onder meer uit hoe Nederlanders naar de Europese Centrale Bank kijken – vandaag, maar ook 20 jaar geleden, toen de euro is ingevoerd. Verder gaat het ook over Frankrijk, dat de komende zes maanden het voorzitterschap van de Unie waarneemt. En de rol die president Macron kan spelen in het sluimerende conflict tussen Rusland en Oekraïne.

Seizoen 1: Aflevering 3

In de derde aflevering blikken Steven Van Hecke en Joris Vanderpoorten terug op het Verdrag van Maastricht, dat in december precies 30 jaar geleden is afgesloten. Dat doen ze samen met Axel Buyse, destijds journalist voor De Standaard en vandaag diplomatiek vertegenwoordiger van Vlaanderen bij de Europese Unie.

Ze bespreken de plannen van de Europese Commissie op het vlak van de zogeheten deeleconomie en haar voornemen om Afrika van meer coronavaccins te voorzien. Tot slot staan ze nog stil bij de houding die Europa aanneemt in het al dan niet sluimerende conflict tussen Oekraïne en Rusland.

Seizoen 1: Aflevering 2

In de tweede episode blikken professor Steven Van Hecke (KU Leuven) en journalist Joris Vanderpoorten terug op de Europese acutaliteit van afgelopen maand, in het gezelschap van Barbara Moens van Politico.

Ze hebben het onder meer over het vermeende staalkartel tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten. Het was ook een maand waarin het klimaat veel aandacht kreeg, met de top in Glasgow en de aankondiging dat Europa geen bos meer wil opofferen voor landbouw. In het Europees parlement kwam een klokkenluider pleiten voor meer bescherming tegenover de internetgiganten. En intussen raakt het migratieprobleem aan de Poolse grens maar niet opgelost.

Seizoen 1: Aflevering 1

In deze eerste aflevering blikken journalist Joris Vanderpoorten en professor Europese Politiek Steven Van Hecke (KU Leuven) terug op een maand waarin de EU geconfronteerd wordt met weerbarstige Poolse rechters, Britten die moeilijk doen over de Noord-Ierse grensafspraken, een president die vluchtelingen inzet in een politiek steekspel en stijgende energieprijzen. Ook Knack-journalist Kamiel Vermeylen laat er zijn licht over schijnen.