‘Olympische Spelen beginnen, maar Macron verdient geen goud’

De Olympische Spelen in Parijs trekken zich op gang. Ze doen dat te midden van veel politieke chaos en verwarring.

Toen Emmanuel Macron in de lente van 2016 zijn politieke beweging La République En Marche voorstelde, had hij een project voor ogen. Hij was op dat moment economieminister in de regering van de socialistische president François Hollande en hij had weinig tot geen politieke ervaring.

En Marche zou links noch rechts zijn. De beweging zou boven de partijen staan, die elkaar in Frankrijk al decennia aan de macht afwisselden. De jonge Macron wilde zuurstof blazen in een, in zijn ogen versleten, amechtig politiek systeem.

Emmanuel Macron heeft gegokt, verloren en werd gered door een ander

Het manoeuvre kende een verrassend succes. ‘Ik werk dan wel voor het Elysée en voor Hollande,’ zei Macron, ‘maar ik ben geen socialist’. Na zijn ontslag uit de regering vervelde En Marche tot een heuse partij. Macron noemde zich sociaalliberaal, posteerde zich in het politieke centrum en trok zowel van links als van rechts politici en kiezers aan.

Minder dan een jaar later werd hij op een wolk van enthousiasme president en behaalde zijn En Marche een meerderheid in de Assemblée Nationale. Maar besturen was in het verdeelde land vervolgens niet zo eenvoudig.

Na de voorbije parlementsverkiezingen bleek opnieuw dat Macron met zijn operatie zowel centrumlinks als centrumrechts heeft verzwakt en de uitersten van het politieke spectrum sterker heeft gemaakt. La France Insoumise van de extreemlinkse brulboei Jean-Luc Mélenchon domineert het Nouveau Front Populaire, terwijl het extreemrechtse Rassemblement National van Marine Le Pen nu toch al ruim 30 procent van de stemmen behaalt.

Alleen een bundeling van zo goed als alle andere krachten hield de partij van de beoogde meerderheid in het parlement. De vraag is voor hoelang. De liberale democratie kreeg vorm na revoluties in 1776 en 1789 in Amerika en in Frankrijk. Ze dreigt nu in die twee landen grote schade op te lopen.

Het brokkelige politieke centrum van Macron bleef bij de verkiezingen onverwacht nog relatief goed overeind. Maar eigenlijk is zijn oorspronkelijke project mislukt. Hij kon de tweedeling in de Franse samenleving niet doorbreken.

In een land dat zo al geen ervaring heeft met het sluiten van politieke compromissen, kan hij nu niet zonder de hulp van zowel centrumlinkse als centrumrechtse partijen, die door zijn toedoen klappen kregen. Hij maakte in die kringen de voorbije jaren ook weinig vrienden. Zo’n regering kan onvermijdelijk alleen wankel zijn. Het is geen sterke leider die de Olympische Spelen in Parijs opent.