Nek-aan-nekrace verwacht bij Finse verkiezingen

In Finland worden zondag parlementsverkiezingen gehouden in wat een spannende nek-aan-nekrace belooft te worden tussen drie partijen.

Volgens een recente peiling die donderdag werd gepubliceerd, stevent de conservatieve Nationale Coalitiepartij (EPP) van Petteri Orpo met 19,8 procent af op de leiderspositie, op de voet gevolgd door de nationalistisch-populistische Finnenpartij van Riikka Purra met 19,5 procent. De sociaaldemocraten van huidig premier Sanna Marin zouden met 18,7 procent op de derde plaats eindigen. Ver daarachter arriveren wellicht de liberale Centrumpartij en de Groenen.

Op het spel staan 200 zetels van het Finse eenkamerparlement, Eduskunta genoemd, waarvan er eentje alvast is gereserveerd voor het autonome Åland, een Finse regio en eilandengroep in de Baltische Zee. Van 22 tot 28 maart kon er op diverse plekken in het land al vroegtijdig worden gestemd. Volgens het Finse persagentschap STT maakte zowat 39,8 procent van de kiesgerechtigden, goed voor ongeveer 1,7 miljoen stemmen, van die mogelijkheid gebruik.

Aan actuele thema’s is er momenteel geen gebrek in het land, met als dominante kwesties de oorlog in Oekraïne en de dreiging van de Russische agressor (waarmee Finland een 1300 kilometer lange landsgrens deelt) enerzijds en het nakende NAVO-lidmaatschap anderzijds. De andere klemtonen lagen tijdens de kiescampagne op de economie, de stijgende levenskost en de uitgavenprioriteiten.

Niet langer neutraal

De volgende regering heeft in elk geval genoeg werk dat op de plank ligt te wachten. Ruim een eeuw na de Finse onafhankelijkheid van Rusland en bijna drie decennia na de toetreding van het land tot de Europese Unie, moet het 5,5 miljoen inwoners tellende Finland op zoek naar een nieuwe politieke identiteit en buitenlandse koers. De noordse natie hield er al een tijdje nauwe banden op na met de NAVO en het westen, maar officieel gold het land als militair neutraal. Dat veranderde in het vroege voorjaar van 2022 nadat grote buur Rusland Oekraïne binnenviel en de publieke opinie plots omsloeg. De jonge, charismatische Marin (37), die haar land eerst samen met de overwegend door vrouwen gedomineerde regering door de coronapandemie leidde, ging de geschiedenis in als de premier die Finland het toetredingsproces tot het westerse militaire bondgenootschap binnenloodste. 

Marin was in 2019 aangetreden als de jongste premier in de geschiedenis van het land nadat haar voorganger en partijgenoot Antti Rinne na amper zes maanden moest opstappen omwille van een ruzie met zijn belangrijkste coalitiepartner. Ze gooide hoge ogen in het buitenland, waar ze intussen geldt als een van de leidende figuren van de jonge Europese politieke garde en haar naam werd genoemd voor diverse postjes in Brussel mocht ze zondag verliezen. Maar ook in eigen land doet Sanna Marin het nog altijd goed – volgens peilingen is ze zelfs de populairste premier van de 21ste eeuw – al heeft ze naast een grote fanschare ook hevige tegenstanders.
Of Marin een tweede mandaat kan veroveren, dan wel de fakkel moet doorgeven aan de 53-jarige Orpo of de 45-jarige Purra, valt af te wachten. Hoe dan ook gaat het premierschap in Finland traditioneel naar de leider van de grootste partij. En de marges tussen de grootste partijen zijn dermate klein dat het met de exacte volgorde in de top drie nog alle kanten uitkan. Dat de huidige regerende coalitie van vijf partijen verder aan zet blijft, lijkt niettemin uitgesloten.