Massabetoging in Parijs tegen pensioenhervorming: ‘Macron lacht ons uit waar we bij staan’

In heel Frankrijk vindt er donderdag een nieuwe protest- en stakingsdag plaats tegen de omstreden pensioenplannen van de Franse regering. Knack trok naar Parijs om poolshoogte te nemen.

Aan de toegangspoorten tot de École de Ville, een kleuter- en kinderschool nabij de Place de La Bastille in Parijs, is er nauwelijks een doorkomen aan. De noodgang voor de brandweer is versperd door tientallen vuilniszakken, de reukhinder is groot. Naar schatting 9000 ton afval ligt er in de straten van Parijs. De vuilnisophalers hebben zeker tot maandag het werk neergelegd. De overheid vordert het personeel nu op: wie weigert, riskeert een celstraf van een half jaar en een boete van 10.000 euro.

Het houdt velen van hen niet tegen om vandaag opnieuw massaal te staken en te protesteren tegen de pensioenhervormingen van president Emmanuel Macron en zijn regering onder leiding van premier Elisabeth Borne. De ophalers zien hun pensioenleeftijd opgetrokken van 57 naar 59 jaar. Voor vrijwel alle andere Fransen stijgt die stapsgewijs van 62 naar 64 jaar. Het is al de negende nationale stakings- en demonstratiedag sinds Borne de pensioenplannen begin januari bekendmaakte. Dit keer trekt de mensenmassa van de Place de la Bastille naar Opéra Garnier. Volgens vakbondsorganisatie CGT nemen er 800.000 mensen deel.

Habbekrats

De protesten worden georganiseerd door de verenigde vakbonden, die zich door de regering volledig genegeerd voelen. De almaar minder populaire Macron voert aan dat de hervormingen noodzakelijk zijn om de overheidsfinanciën op termijn op orde te krijgen. ‘Dat is eenvoudigweg gelogen’, meent Vincent Maillet (50), werkzaam bij Energie De France (EDF) in Grenoble. ‘Overheidsrapporten spreken dat zwart op wit tegen. Als Macron nu eens naar zijn volk zou luisteren, dan zou hij daar misschien van op de hoogte zijn. Zeventig procent van de Fransen willen dit niet.’

(Lees verder onder de afbeelding)

Ook Sandra Cousséau, verpleegster en vakbondsmilitante bij Sud Santé, betoogt mee. ‘Ik mag in principe op 62 met pensioen, maar dan krijg ik niet meer dan een habbekrats. Als ik volledig wil worden uitbetaald, moet ik doorwerken tot 69 jaar. Ik moet nu al met een bescheiden salaris twee kinderen grootbrengen en heb het loodzwaar gehad tijdens de coronapandemie.’ Volgens Cousséau wil Macron met zijn hervorming de aandeelhouders en multinationals op hun wenken bedienen. ‘Waarom gaat hij het geld niet halen waar het zit?’, klinkt het.

Bijdraaien

Onder de tienduizenden demonstranten zit jong én oud. Feministen, klimaatactivisten, burgerlijk en alternatief: allemaal tekenen ze vandaag present. De Internationale galmt door de luidsprekers, veel spandoeken vragen het ontslag van de regering. Maar of Borne en Macron zullen buigen voor de macht van de straat betwijfelen veel aanwezigen. Gisteren liet de president in een televisie-interview nog optekenen dat hij niet van plan is om de geplande hervormingen terug te draaien. Uit een daaropvolgende peiling van bureau Elabe blijkt dat Macron slechts 29 procent van de Fransen met zijn uitleg kon overtuigen.

(Lees verder onder de afbeelding)

 ‘Ik ga door tot het Élysée bijdraait, desnoods tot aan mijn huidige pensioenleeftijd’, grapt Cyril Boulay (51), manager van een Carrefour in hartje Parijs en aangesloten bij de vakbond FO. Boulay moet werken tot voorbij de 66 jaar als hij een volledig pensioen wil krijgen. Dat de Franse regering een stemming in het parlement heeft omzeild en de hervormingen via uitvoeringsbesluit 49.3 doorduwt, vindt hij onaanvaardbaar. ‘Dat decreet stamt uit de grondwet van 1958 en past totaal niet meer bij de democratische normen die vandaag heersen’, stelt Boulay. ‘Macron doet zich voor als hervormer, maar hij beroept zich op een mechanisme van bijna 70 jaar oud. Hij lacht ons uit waar we bij staan.’

Politie

In de straten van Parijs wemelt het van de politie, toegangswegen zijn volledig afgezet. In heel het land zijn maar liefst 12.000 agenten opgetrommeld, waarvan 5000 voor Parijs. Hoewel de vakbonden elke vorm van geweld nadrukkelijk afkeuren, wordt gevreesd dat de betoging zal uitmonden in nieuwe rellen tussen ordetroepen en groepjes demonstranten – nu al vinden er opstootjes plaats. Niet voor het eerst sinds Macrons presidentschap duiken er beelden op van gewelddadige politieoptredens. De topman van het korps in Parijs zegt dat er altijd proportioneel wordt ingegrepen. Demonstraten eisen zijn ontslag.  

‘De politie haat iedereen, en iedereen haat de politie’, klonk het woensdagavond al tijdens een kleine protestmars nabij het warenhuis Lafayette. Het bleef rustig, tot enkele honderden zelfverklaarde antikapitalisten – voornamelijk jongeren – aan de Gare de Lyon losstaand materiaal in brand staken. Horecapersoneel trachtte te redden wat er te redden viel, voorbijgangers werden door traangas bevangen. Tot in de vroege uurtjes ging het kat-en muisspel met de politie voort.

‘Parijs, sta op en word wakker’, roepen de demonstranten. Heel wat Parijzenaren mogen zich opmaken voor een slapeloze nacht. Dat Macron – vandaag op de Europese top in Brussel – van de protesten wakker zal liggen, daar gelooft hier niemand iets van.